آیا نزاع فرکانسی به جایی می‌رسد؟ راه حل چیست؟

علیرضا نظری*،   3990131182 ۲۴ نظر، ۰ در صف انتشار و ۱۲ تکراری یا غیرقابل انتشار
آیا نزاع فرکانسی به جایی می‌رسد؟ راه حل چیست؟

شیوع کرونا بهانه ای شد تا وزارت ارتباطات ادعای دیرینه خود درباره طبف‌های فرکانسی را پیش کشیده و صداوسیما را پای میز مطالبه‌گری بکشاند. جهرمی وزیر ارتباطات مدعی‌ست اگر این طیف فرکانسی که هم‌اکنون از سوی صداوسیما بلا استفاده رها شده است، در اختیار این وزارتخانه قرار بگیرد می‌تواند خدمات‌دهی در فضای مجازی را بهبود بخشد. از سوی دیگر رنجبران، مدیرکل روابط عمومی صداوسیما، به صورت غیر رسمی و کنایه آلود پای در میدان مناظره توییتری گذاشت و عملکرد وزیر جوان را در حوزه اینترنت خانگی به نقد کشید. البته این جدال فرکانسی! در سطوح مختلف تا به امروز ادامه داشته است. 

اما اصل ماجرا چیست؟

پخش زمینیِ دیجیتال برنامه‌های تلویزیونی پای طیف فرکانسی را به میان می‌کشد. تلویزیون دیجیتال و پخش زمینی آن ارتباط تامی با طیف فرکانسی امواج رادیویی دارد. طیف فرکانسی به لحاظ اقتصادی کالای بسیار ارزشمند و جایگرین نشدنی است. وقتی که بخشی از طیف فرکانسی در یک محدوده جغرافیایی به یک شبکه رادیویی یا تلویزیونی تخصیص پیدا کند، دیگر نمی‌توان برای سایر اهداف از آن استفاده کرد. کسی که مجوز استفاده از طیف فرکانسی را به دست آورد، در عمل «مالک» آن دارایی ارزشمند است. امواج رادیویی مسافت‌ها را می‌پیماید و هر جا که باشیم، به ما می‌رسد. توماس ادیسون برای اولین بار در ۱۸۷۵ متوجه امواج رادیویی شد. امواج رادیویی ابتدا برای تلگراف بی‌سیم و سپس برای پخش موسیقی و اخبار، استفاده می‌شد. امروزه امواج رادیویی برای پخش رادیویی تجاری FM وAM، پخش تلویزیونی VHF و UHF، ارتباطات موبایل بی‌سیم، ماهواره‌های ارتباطی، دسترسی به اینترنت و برای مجموعه‌ای متنوع از دیگر کاربردها استفاده می‌شود. هر کاربرد از امواج رادیویی باید از طیف فرکانسی خاص خودش استفاده کند. برای مثال، هر کانال تلویزیونی به طور معمول در یک طیف امواج الکترومغناطیسی پخش می‌شود که ۶ مگاهرتز پهنا دارد (دبرت، ۲۰۱۰: ۱۸۶).

یکی از دلایلی که باعث شده است در غرب راه اندازی رادیو و تلویزیون برخلاف دیگر رسانه‌ها نیاز به مجوز داشته باشد، همین موضوع طیف فرکانسی بود. یکی از وظایف نهادهای مقررات گذار، این بود که مشخص کند این کالای ارزشمند باید برای چه استفاده‌ای تخصیص یابد و چه کسانی حق استفاده از آن را دارند. تحقیقات نشان می دهد: در همه کشورهای جهان درباره فضای فرکانسی و به خاطر موضوع کمیابی آن، اصل تخصیص بهینه وجود دارد و طیف فرکانسی با بالاترین قیمت فروخته می‌شود. هر کسی قصد استفاده از این طیف دارد، باید آن را خریداری کند. این موضوع حتی درباره رسانه‌های عمومی نیز صادق است، فقط تفاوت در این است که دولت دوباره هزینه پرداخت شده را به بودجه آنها بر می‌گرداند. این سیاست باعث می‌شود حتی رسانه‌های عمومی نیز بدانند که چه سرمایه گرانبهایی در اختیارشان گذاشته شده است.

نگاهی به تاریخچه موضوع

در ایران سیاست گذاری درباره فضای فرکانسی کشور و آنچه به اصطلاح «تخصیص فرکانس» خوانده می‌شود بخشی از اختیارات «کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی» است. این کمیسیون با تصویب مقررات در بخش ارتباطات نقش تنظیم کننده روابط بین حوزه حاکمیتی، ارایه کنندگان خدمات، استفاده کنندگان خدمات، فناوران صنعت و اصناف این بخش است. ساختار و وظایف این کمیسیون در شرایط فعلی مبتنی بر «قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات»، مصوب سال ۱۳۸۲ مجلس شورای اسلامی است. بر اساس این قانون، ترکیب کمیسیون شامل: وزير ارتباطات و فناوری اطلاعات (رئیس کمیسیون)، معاون وزیر و رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (دبیر کمیسیون)، نماینده سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، نماینده وزارت امور اقتصادی و دارائی و سه نفر صاحب نظر مرتبط در امور ارتباطات و فناوری اطلاعات با پیشنهاد وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و تصویب هیات وزیران است. بر اساس بند ۸ از ماده ششم اساسنامه این کمیسیون «تنظیم، مدیریت و کنترل فضای فرکانسی کشور، تدوین مقررات، تصويب ضوابط و جداول، معیارهای استفاده بهينه از فرکانس، نظارت، حاکمیت بر طیف و جدول ملی فرکانس» از جمله وظایف این کمیسیون است.

بر اساس تقسیم بندی و توافقی که سابقه آن به قبل از انقلاب باز می گردد باندهای فرکانسی UHF و VHF برای پخش آنالوگ برنامه های تلویزیونی در اختیار سازمان صداوسیما بوده است و کمیسیون تنظیم مقررات در کنترل این بخش از طیف فرکانسی دخالتی نداشته است. اما با رخ دادن بحث دیجیتال و همگرایی این تقسیم کار نیز دچار آشفتگی شد. 

 تحول دیجیتال 

دیجیتال شدن تلویزیون این امکان را پدید آورد که با استفاده از فنون فشرده سازی صدا و تصویر امکان ارسال کانال‌های تلویزیونی بیشتری در یک طیف فرکانسی مشخص فراهم آید. 

به این ترتیب در همان پهنای باندی که پیش از این یک شبکه تلویزیونی آنالوگ امکان ارسال داشت، اکنون می‌توان چندین شبکه دیجیتال را حتی با کیفیتی بهتر ارسال کرد. همچنین امروزه در دنیا برای پخش تلویزیونی در کنار پخش امواج زمینی از پخش ماهواره‌ای و نیز از پخش تلویزیونی بر بستر کابل و اینترنت استفاده می‌شود. افزون بر اینها با LTE یا همان نسل چهارم شبکه های تلفن همراه نیز ارسال برنامه های تلویزیونی کامل ممکن شده است.

 این عوامل در کنار هم منجر به این شد که بتوان بخشی از فضای فرکانسی که پیش از این در اختیار شبکه های تلویزیونی بود، به مصارف دیگری اختصاص داد. در عمل در بسیاری از کشورهای دنیا نهادهای تنظیم مقررات به این کار اقدام کرده اند و بخشی از فضای فرکانسی را در اختیار مصارف دیگری جز پخش تلویزیونی گذاشته‌اند. برای نمونه در فرانسه به دنبال تغییرات ناشی از دیجیتال شدنِ فضای فرکانسی و فشرده‌سازی، که امکان تخصیص بهتر کانال‌های فرکانسی را فراهم می‌کند؛ دولت این کشور توانست بیش از ۲۰ میلیارد یورو درآمد کسب کند.

استدلال طرفین 

این بحث اکنون در ایران نیز مطرح شده است. کمیسیون تنظیم مقررات که خود را متولی مدیریت فضای فرکانسی کشور می داند، مدعی است که سازمان صداوسیما باید بخشی از فضای فرکانسی برای تخصیص مجدد در اختیار این کمیسیون قرار دهد.

 در اینجا استدلال کمیسیون تنظیم مقررات این است که صداوسیما به‌واسطه پخش دیجیتال دیگر نیازی به همه طیفی که در اختیار داشته ندارد و بخشی از این فضای فرکانسی باید آزاد و برای تخصیص مجدد اختیار کمیسیون تنظیم مقررات قرار گیرد. یکی از اعضای کمیسیون بر این باور است که: از قضا این بخش از طيف که بر سر آن مجادله است و اکنون در اختیار سازمان صداوسیماست، چون دارای فرکانس پایین‌تری است، بیشتر مناسب اپراتورهای تلفن همراه است. اگر این طیف در اختیار شبکه های تلفن همراه قرار گیرد، می توانند با BTSهای (آنتن‌های مربوط به موبایل که در سطح شهرها نصب می‌شود) کمتر منطقه جغرافیایی وسیع‌تری را پوشش داد. 

از دیگر سو سازمان صداوسیما نیز استدلال می‌کند در ایران به دلایل متعدد از جمله ممنوعیت قانونی استفاده از دیش‌های ماهواره و نیز آماده نبودن بستر کابل واگذاری این فضای فرکانسی نباید رخ دهد و سازمان صدا وسیما باید از این فضای فرکانسی برای گسترش آینده کانال‌های خود استفاده کند.

بحران و امنیت پخش زمینی

نباید فراموش کرد یک دلیل بسیار مهم برای ادامه و حفظ پخش زمینی تلویزیون، ثبات، ایمنی و دسترسی آسان به آن در شرایط بحرانی است. بستر پخش ماهواره‌ای واینترنتی ابعادی فراملی دارد و مالکیت و کنترل کامل این فضاها در اختیار کشور نیست. بنابر این از جنبه راهبرد امنیت ملی لازم است تا بستر پخش زمینی برای مواقع بحرانی همچنان حفظ شود.

در نزاعی که بر سر طیف فرکانسی در گرفته است، از یک سو کمیسیون تنظیم مقررات خود را تنها مرجع قانونی در حوزه سیاست گذاری و تنظیم مقررات فرکانس می‌داند و از دیگر سو سازمان صداوسیما بر اساس ماده ۱۴ «قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات» خود را از شمول مقررات این کمیسیون مستثنی می داند. بر اساس ماده ۱۴ قانون مذکور «اختیارات و وظایف مربوط به این وزارت مندرج در این قانون شامل محدوده وظایف و اختیارات سازمان صداوسیما و نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران نمی شود و قوانین و مقررات مربوط به آنان به قوت خود باقی است».

در حالی که در تمامی کشورها به دلیل صرفه جویی در منابع اقتصادی گذار از پخش آنالوگ تلویزیون به پخش دیجیتال با سرعت هر چه تمام تر انجام می‌دهند و کشورهایی که پخش دیجیتال زمینی را راه اندازی کرده‌اند در فاصله کوتاهی اقدام به توقف پخش آنالوگ و خاموشی فرستنده‌های آنالوگ خود می کنند، سازمان صداوسیما این دوره گذار را طولانی کرده است و پخش آنالوگ خود را متوقف نکرده است.

 کارشناسان بر این باورند که: یکی از دلایل این طولانی شدن دوره گذار حفظ طیف فرکانسی و ترس از واگذار شدن این طیف به نهادها و مصارف دیگر است. بدیهی است که خود این مسئله به تنهایی هزینه‌های هنگفتی را به منابع سازمان صداوسیما به عنوان بخشی از منابع عمومی کشور وارد می‌کند.


البته لازم به ذکر است که هیچ معیار مشخص بین المللی برای تخصیص‌های فرکانسی وجود ندارد. این منبع غیرقابل جایگزین با این هدف در اختیار صداوسیما قرار گرفته است که عموم مردم از طریق برنامه هایی که سازمان صدا غیرانتفاعی برای ارتقای آگاهی و رشد و ارتقای آگاهی و رشد مردم پخش می‌کند، شوند. 

اکنون این پرسش مطرح می شود که اگر این فضا مصرف عمومی داشته است، آن گونه که از صحبت‌های سازمان تنظیم مقررات برمیاید اگر در اختیار اپراتورهای گذاشته شود، استفاده‌های تجاری

خواهد یافت و این محروم کردن مردم از بعضی خدمات و نوعی سیاست تجاری سازی در چارچوب کلی‌تر سیاست‌های نئولیبرال قرار خواهد گرفت.

 همچنان که گفته شد در قانون بندی وجود دارد که مبتنی مصوبات کمیسیون شامل اختیارات و وظایف سازمان صدا و سیما نیروهای مسلح نمی‌شود. برداشت سازمان صداوسیما از این قانون این است که این شامل تخصیص فرکانس‌ها هم می‌شود.

 در حالی که در عمل این گونه نیست و قوانین متعددی وجود دارد که بر متمرکز بودن تخصیص فرکانس در سازمان تنظیم مقررات تأکید دارند. حتی نیروهای مسلح نیز در استفاده از باند فرکانسی با این سازمان هماهنگ می‌کنند و گاه شده است که این نهاد، فرکانس‌هایی را از نیروهای مسلح گرفته و برای مصارف دیگری در اختیار مجموعه‌ای دیگر گذاشته است. این در حالی است که در این زمینه اختلاف نظرها با سازمان صدا و سیما همچنان پا بر جاست.

راهکار  حل اختلاف 

در هر صورت آنچه در این نزاع به آن توجه نمی شود مصالح عموم است و این که آیا در این تغییر کاربری قرار است به عموم مردم فایده بیشتری برسد یا این تغییر کاربری بخشی از روند کلی «تجاری سازی» است که ذیل سیاست‌های نئولیبرالیستی قرار می‌گیرد و کرونا و مشکل سرعت اینترنت بهانه‌ای برای فشار بیشتر به صدا و سیماست. 

شاید تنها بهره‌ی جدالِ توییتری بر سر این طیف فرکانسی برای مردم آن باشد که مشخص شود، چگونه می‌شود به بهترین شکل از این سرمایه به نفع منافع ملی بهره برد؛ البته بعید است بشود این کلاف سر در گم را در بگو مگوهای کروناییِ فضای مجازی گشود.

 طبیعی‌ است اگر امتیازی به دلایلی خاص به سازمان صدا و سیما واگذار شده مرجع تصمیم گیری برای نحوه بهره‌برداری از آن، نهادهای سیاست‌گذار بالادستی هستند نه وزارتخانه‌ای که در این موضوع ذینفع و هم‌رده این  سازمان محسوب می‌شود. 

منابع:

Debrett, Mary(2010).Reinventing Public Service Television for the Digital Future. Chicago: Intellect.

*عضو هیئت علمی پژوهشکده سیاست پژوهی حکمت

دیدگاه کاربران

ناشناس۱۴۲۰۸۲۷۱۲:۰۷:۴۳ ۱۳۹۹/۲/۱
صدا و سیما چرا باید فرکانسی را که از آن استفاده نمی کند، در اختیار نگه دارد؟ چه کسی اختیار و انحصار این امر را به سازمان عریض و طویل داده؟
ناشناس۱۴۲۱۰۰۶۱۴:۳۵:۰۵ ۱۳۹۹/۲/۱
مجلس گفته دوم هم این که وزارت ارتباطات حاضر نیست هزینه ان را به صدا و سیما بپردازد ان وقت مدعی هم می شوند دستشون رو شده برای بازی ها
ناشناس۱۴۲۱۲۸۹۱۸:۱۳:۱۸ ۱۳۹۹/۲/۱
هزینه نداره
دانافر۱۴۲۰۸۴۱۱۲:۱۸:۰۸ ۱۳۹۹/۲/۱
موضوع به این اهمیت البته به قول شما چرا تا امروز مطرح نشده...چرا باید به داستانی بشه تا مردم بفهمند چه سرمایه هابی دارن
ناشناس۱۴۲۱۰۱۲۱۴:۴۱:۰۳ ۱۳۹۹/۲/۱
بحث سود است و وزارت ارتباطات می خواهد سود بگیرد با فروش ان به من و شما ولی نمی خواهد موجی که انحصارا طبق قانون باید دست صدا وسیما باشد سود ان را به این سازمان بپردازد
رضا۱۴۲۱۱۲۴۱۶:۱۳:۴۵ ۱۳۹۹/۲/۱
وزارت ارتباطات سود بکنه انگار دولت سود کرده و سود حاصله به عنوان بودجه دوباره بین نهادها و سازمان هایی مثل صدا و سیما توزیع میشه صدا و سیما احتمالا بخشی از این سود رو میخواد مستقیما دریافت کنه نه به عنوان بودجه
ناشناس۱۴۲۱۳۸۸۱۹:۴۶:۰۲ ۱۳۹۹/۲/۱
شمایی که می گویی دولت سود می کند و بعد همه سود می کنند اول مشکل قانونی ان را برطرف کنید بعد ادعا کنید
ناشناس۱۴۲۰۸۴۲۱۲:۱۹:۳۷ ۱۳۹۹/۲/۱
حق با وزارت ارتباطاته. مثل روز روشنه فقط مشکل اینه که تو ایران وقتی یه چیزی را به یه یه کسی یا نهادی بدی دیگه نمیشه ازش پس بگیری
SMAH1۱۴۲۰۹۷۹۱۴:۲۸:۰۷ ۱۳۹۹/۲/۱
اتفاقا به نظرم باید بیشتر بررسی شود و این روشن بودن کاملا قضاوت یکطرفه است
ناشناس۱۴۲۱۰۱۱۱۴:۳۸:۲۸ ۱۳۹۹/۲/۱
برو بابا قانون گفته دست صدا وسیما باید باشد این اقایان هم فکر کردن با هیاهو می توانند این چیزها را بگیرند واگر خیلی دلشان بند بود دولت محترم لایحه میداد به مجلس و نه با داد و بیداد بی خودی وقت ما را بگیرد
ناشناس۱۴۲۱۸۳۷۰۹:۲۷:۲۹ ۱۳۹۹/۲/۲
قانون؟! قانون گفته؟! قانون اسم رمز کیست؟
ناشناس۱۴۲۰۸۵۰۱۲:۲۸:۰۳ ۱۳۹۹/۲/۱
چرا صدا و سیما مانند یک قوه مستقل است؟ این همه قدرت و پاسخ نگویی! از کجا میاید؟ تا کی باید ادامه پیدا کند؟
ناشناس۱۴۲۰۸۵۸۱۲:۳۵:۲۸ ۱۳۹۹/۲/۱
هیچ نزاعی نباید وجود داشته باشد ، انحصاری هم اگر بخواهد وجود داشته باشد باید در دست دولت باشد ، عدم تعریف جایگاه حقوقی درست برای صداوسیما باعث بروز مشکلات بزرگی شده است
ناشناس۱۴۲۰۸۷۶۱۲:۵۱:۱۷ ۱۳۹۹/۲/۱
کسی زورش به صدا و سیما نمیرسه. دلیلش هم معلومه!
امیر دلیل۱۴۲۰۸۸۵۱۲:۵۷:۴۶ ۱۳۹۹/۲/۱
امواج رادیویی توسط ماکسول (1831-1879) طی معادلات معروفی که به معادلات ماکسول شهرت دارد پیش بینی شد و بعد وجود آن توسط هاینریش هرتس (1857-1894) به اثبات رسید. کشف امواج الکترومغناطیس به ادیسون هیچ ربطی ندارد.
ناشناس۱۴۲۱۴۷۶۲۰:۵۵:۰۶ ۱۳۹۹/۲/۱
خواستم همین و بگم که شما نوشتید. امواج رادیویی توسط دانشمند نابغه اسکاتلندی ماکسول کشف گردید و با معادلات ماکسول در واقع دنیای ارتباطات راه دور را بوجود آورد.
بصیر۱۴۲۰۹۰۲۱۳:۱۸:۵۸ ۱۳۹۹/۲/۱
سازمان صدا وسیما معمولا عادت به نگه داشتن حق انحصار خود در موارد گوناگون به نفع خودش داشته است
فرهنگ۱۴۲۰۹۴۸۱۴:۰۳:۵۸ ۱۳۹۹/۲/۱
متاسفانه عدم هماهنگی در بهره برداری معقول از امکانات یا به عبارت دیگر همان در نظر نچرفتن آمایش سرزمین و سرمایه ضررهای زیادی در حوزه های مختلف به جامعه وارد کرده.از جانب دیگر بی ضرر نبودن آنتن های BTS نیز اهمیت بهداشتی خودش رو هم داره.
ناشناس۱۴۲۰۹۸۰۱۴:۲۸:۵۶ ۱۳۹۹/۲/۱
صداوسیما از پول مالیات ما و منابع مردم اداره می شود و باید سریعا باند فرکانسی پایین را تخلیه کند حق با وزیره
ناشناس۱۴۲۱۰۴۷۱۵:۱۷:۳۵ ۱۳۹۹/۲/۱
اینکه بگویم‌این فرکانس ها را صدا و سیما واسه مواقع بحرانی کنار گذاشته اصلا منطقی نیست و اینکه بی استفاده مانده و هیچ استفاده ی بهینه ای نمی شود اینم منطقی نیست مجلس باید ورود کند به قضیه البته بی طرف و بدون سفارش
حسین۱۴۲۱۲۳۷۱۷:۳۳:۵۰ ۱۳۹۹/۲/۱
میشه به اندازه یک یا دو شبکه آنالوگ دست صدا و سیما باشه برا مواقع ضروری و ...بقیه شو بدن وزارت ارتباطات که همه مشکلات حل شه دیگه
ناشناس۱۴۲۱۲۹۹۱۸:۲۸:۳۰ ۱۳۹۹/۲/۱
صدا و سیما سریعتر تعطیل بشه با این همه کارمند چه خاصیتی داره واقعا؟!!!
ناشناس۱۴۲۱۵۷۵۲۲:۱۴:۱۳ ۱۳۹۹/۲/۱
حق با وزیر جوان هست و صدا وسیما حالا خیلی مرجع هست که فرکانس اضافی را انبار کند؟
ناشناس۱۴۲۱۸۱۲۰۸:۵۶:۲۲ ۱۳۹۹/۲/۲
90 درصد کانالهای صدا و سیما باید خصوصی شود که هم قانون اساسی اجرا شود هم بار مالی نجومی از جیب مردم و بیت المال برداشته و صرف فقر زدایی گردد و انحصار فساد می آورد قابل توجه دوستان مبارزه با فساد .
yektanetتریبونخرید ارز دیجیتال از والکس

پربحث‌های هفته

  1. جنگ ترکیبی خودمان، علیه خودمان!

  2. کارگری انگشتر ۵۰ میلیاردی را به صاحبش بازگرداند

  3. جلاد، به پایان سلام کن!

  4. بهادری جهرمی: مبالغ جرایم رانندگی متناسب با تورم افزایش یافت

  5. تورم چه زمانی تک رقمی می‌شود؟

  6. نرخ تعرفه‌های خدمات بهداشتی درمانی ۱۴۰۳ اعلام شد/ نرخ رسمی ویزیت ۵۰% گران می‌شود!

  7. بازداشت سومین عامل حمله تروریستی در مسکو

  8. آقایان رئیسی و اژه‌ای! آیا در پیشگاه خدای متعال و امام‌زمان (عج) پاسخی دارید؟

  9. انتقام از پوتین؟

  10. عوامل توهین کننده به نظام و مقدسات اسلامی دستگیر شدند

  11. ائتلاف ایران، روسیه و چین تبدیل به کابوسی برای آمریکا می‌شود

  12. علم‌الهدی: امروز در کشور از آثار تحریم اقتصادی آمریکا مشکلی حس نمی‌کنیم

  13. بازگشت احتمالی ترامپ چه تاثیری بر اقتصاد ایران دارد؟

  14. افزایش ١٧٠ درصدی حداقل حقوق کارگران در دولت سیزدهم

  15. مردم طلای دست دوم خریداری نکنند

  16. خط و نشان حقوقی ایران برای کویت

  17. هشدار سخنگوی پلیس به رانندگان نوروزی؛ آمار تصادفات هولناک است!

  18. اول، بساط دلالی باید جمع شود

  19. وزیر اقتصاد: در سال ۱۴۰۲ رکورد بیشترین سرمایه‌گذاری خارجی واقعی در ۱۶ سال اخیر شکسته شد

  20. کولرهای گازی بلای جان صنعت برق

  21. منظور: تخصیص ارز کشور برای واردات خودرو به صرفه نیست

  22. ایران اینترنشنال در آستانه تعطیلی / تعطیلی قریب الوقوع دفتر واشنگتن + عکس

  23. دادستان ساری: خسارات وارده قطع سه هزار اصله نهال جبران شود

  24. ابابیل ۵، از آخرین دستاورد‌های قدرت پهپادی جهان

  25. خاندوزی: با طیفی مواجه هستیم که تمایلی برای مشارکت در اداره کشور ندارند

پربحث‌های اخیر

    پربحث‌های هفته

    1. جنگ ترکیبی خودمان، علیه خودمان!

    2. بهادری جهرمی: مبالغ جرایم رانندگی متناسب با تورم افزایش یافت

    3. تورم چه زمانی تک رقمی می‌شود؟

    4. آقایان رئیسی و اژه‌ای! آیا در پیشگاه خدای متعال و امام‌زمان (عج) پاسخی دارید؟

    5. ائتلاف ایران، روسیه و چین تبدیل به کابوسی برای آمریکا می‌شود

    6. علم‌الهدی: امروز در کشور از آثار تحریم اقتصادی آمریکا مشکلی حس نمی‌کنیم

    7. بازگشت احتمالی ترامپ چه تاثیری بر اقتصاد ایران دارد؟

    8. خط و نشان حقوقی ایران برای کویت

    9. ایران اینترنشنال در آستانه تعطیلی / تعطیلی قریب الوقوع دفتر واشنگتن + عکس

    10. ابابیل ۵، از آخرین دستاورد‌های قدرت پهپادی جهان

    11. رئیسی: همه بخش‌های تولیدی مخاطب شعار سال هستند

    12. فضائلی: اختلاف سلیقه‌ها در کشور نباید نفرت ایجاد کند

    13. ادعای حسنی و رفتار اموی!

    14. درگذشت معاون امور زنان در دولت اصلاحات

    15. چرا شبکه آشوب به سراغ براندازان داخلی رفته است؟ / با اپوزیسیون داخل کشور آشنا شوید!

    16. حاجی‌دلیگانی: فساد نتیجه بی‌توجهی و عدم رعایت قانون است

    17. جوابیه پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله علم‌الهدی به حواشی اخیر

    18. جمهوری اسلامی ایران در حمایت از فلسطین و غزه تردید نخواهد کرد

    19. صلح امام حسن(ع)؛ چرا؟!

    20. شهادت یکی از مستشاران سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سوریه

    21. سرلشکر رشید: آمریکا شریک جرم اسرائیل است

    22. روز قدس باید به زلزله سیاسی علیه صهیونیست‌ها تبدیل شود

    آخرین عناوین