بررسی آخرین تحولات بازار انرژی تلاش ترامپ برای کاهش جهانی تولید نفت / آثار کرونا بر بحران اقتصادی

دکتر عباس ملکی* گروه اقتصادی الف،   3990130110
تلاش  ترامپ برای کاهش جهانی تولید نفت / آثار کرونا بر بحران اقتصادی

 

پویایی های بازار

آخرین قیمت نفت برنت در روز جاری 28.42 دلار برای تحویل در ماه مه بود، یعنی کمتر از نصف قیمت این کالا در ابتدای سال 2019. قیمت نفت وست تگزاس اینترمدییت در آخرین ساعات جمعه شب به 25 دلار هر بشکه رسید و قیمت گاز طبیعی در بازار هنری هاب 1.8 دلار برای هر یک میلیون بی تی یو. برخی از منابع خبری به پایین آمدن نفت تگزاس تا 18 دلار هر بشکه اشاره کرده و دلیل آن را پرشدن تانک های ذخیره نفت می دانند. اما بنظر می رسد که قیمت برای نفت معامله شده و پول پرداخته شده بالاتر از قیمت های کاغذی باشد.

 


تفسیر هفته

 
1- اکثر صاحبنظران از اکنون در باره نظام سیاسی و اقتصادی جهان در دوران پسا کرونا بحث می کنند. آن چه که مسلم است این است که جهان دستخوش تغییرات عمده ای در پی شیوع این بیماری در مناطق مختلف جهان شده است. برخی این وضعیت را با دوره ای از جنگ جهانی دوم اتفاق که برخی همزمان بدنبال طراحی و اعمال نظم نوین اقتصادی و مالی جهان بودند، مقایسه می کنند. در 1944 در دهکده برتن وودز کنفرانسی با شرکت رهبران کشورهای ضد آلمان تشکیل و پایه های مدیریت مالی و تجاری جهان نو از جمله تشکیل صندوق بین المللی پول و بانک بین المللی نوسازی و توسعه مبتنی بر نظریات جان مینارد کینز گذاشته شد. علاوه بر دو موسسه مالی جهانی یعنی صندوق بین المللی پول و بانک مرکزی، منشور ملل متحد، و دیوان دادگستری بین المللی نیز بخش های اجتماعی و حقوقی این نظام را پشتیبانی کردند.

اینک برخی پیشنهاد می کنند که شاید دوران پساکرونا را بتوان دوره برتن وودز دیجیتال نام نهاد. برتن وودز نهادهای خاص خود را داشت. در پسا دکترا هوش مصنوعی تا چه اندازه با اخلاق سنتی و فرهنگ انسانی همسوست؟ مرزهای کشورها آیا همچنان نقاط عطف و تشخیص بین واحدها خواهند بود؟ بخوبی مشخص است که معاملات و نقل و انتقال پول در دوره کرونا و پس از آن در فضای مجازی بیشتر از گذشته است. چگونگی مالیات بستن بر فعالیت شرکت های چند ملیتی که معاملات آن ها در فضای الکرونیک صورت می گیرد، یکی از مسائلی است که باید بر روی آن دقت کرد. آمازون، گوگل و فیس بوک و امثال این ها چگونه و به چه کشوری مالیات می پردازند؟ 

 
2- تا این لحظه مجموعه تحولات مربوط به قیمت نفت به سود ترامپ رئیس جمهور آمریکا تمام شده است. ماجرا از آن جا آغاز شد که تولید مجموعه اوپک پلاس بالا رفت. عربستان سعودی که تا چند ماه قبل تولید کنترل شده ای در حدود 7 میلیون بشکه در روز را داشت یکباره به 10 و برخی اوقات به 11 میلیون بشکه تولیدش را افزایش داد. روسیه نیز محدودیت کاهش یک میلیون و دویست هزار بشکه ای خویش را نادیده گرفت.

از طرف تقاضا نیز با شیوع بیماری کووید 19 بازار تولید کالا و مصرف آن بشدت کم شد. در نتیجه قیمت نفت سقوط وحشتناکی را تجربه نمود. در این میان ضرر بیشتر متوجه تولید کنندگان عمده نفت مانند کشورهای خاورمیانه شد که به درآمد نفت نیاز دارند. در آمریکا سرمایه گذاری برای تولید نفت شیل به تدریج کم شد و تقاضا برای دکل حفاری جهت چاه های جدید کاهش یافت. برخی از شرکت های نفتی فعال در نفت شیل ورشکست شدند، چون هزینه ها از قیمت نفت در بازار بیشتر بود. ترامپ با ابتکار خود روسیه و عربستان را به مذاکره دعوت کرد. در نهایت مقرر شد که 9.8 میلیون بشکه در روز از تولید اوپک پلاس کم شود. این یک موفقیت برای ترامپ بود. زیرا با این کار سرمایه گذاران و فعالان نفت شیل را از خطر ورشکستگی نجات داد.

اگر ترامپ به حرف فعالان در بازار شیل گوش بسپارد، بالا رفتن قیمت نفت باعث بیشتر شدن قیمت فرآورده ها در آمریکا می شود. یعنی مجددا قیمت بنزین به بالاتر از 3 دلار هرگالن خواهد رسید که برای مصرف کننده متعارف آمریکایی یادآور سوخت گران در پس از شوک نفتی اعراب در بعد از 1973 می باشد. سئوال این جاست که کدام یک از ابتکارات ترامپ به نفع او در انتخابات در پیش رو ریاست جمهوری عمل می کند: کمک به صاحبان شرکت های نفت شیل در آمریکا که بخش عمده ای از تبلیغات کمپین ریاست جمهوری او را می پردازند؟ و یا دنبال کردن سوخت ارزان و بدست آوردن دل مردم عادی آمریکا؟

در آمریکا شایع شده است که دولت از شرکت های نفت شیل و پیمانکاران حفاری خواسته است که عملیات حفاری را فعلا متوقف کنند و دولت هزینه های دستمزد آنان را می پردازد. زیرا تولید هر بشکه نفت اکنون نیازمند نگاهداری در یک انبار است زیرا بازار کشش جذب آن را ندارد. قرادادهایی که بین شرکتهای نفتی و کارگران قبلا منعقد شده بود، اکنون کان لم یکن اعلام شده است. ژوزف فامی (Joseph Fahmy) صاحب شرکت مدیریت سرمایه گذاری زر (Zor) می گوید که اگر قیمت نفت بازهم سقوط کند، اکسون موبیل باید نیمی از نمایندگانی که به کنگره فرستاده است را اخراج کند! از طرف دیگر برای مصرف کننده کف خیابان، بنزین ارزان (در برخی ایالت ها 99 سنت هر گالن) او را به تحرک و مسافرت بیشتر تشویق می کند. حتی اگر بخاطر شیوع ویروس کرونا تعداد سفرهای مردم آمریکا کمتر شده باشد، بلحاظ روانی قیمت سوخت در ذهن مردم آمریکا مشغولیت فوق العاده ای را همیشه ایجاد کرده است. ترامپ در فعالیت های تبلیغاتی 2016 تکرار می کرد که او آمریکا را از لحاظ انرژی مستقل خواهد کرد.

 
3- اما همه نشانه ها حاکی از آن است که رشد اقتصادی جهان در 2020 نسبت به سال گذشته آن منفی است و این خود بر روی قیمت نفت تاثیر منفی می گذارد. رشد چین در سه ماه اول سال 2020 بنابر گزارش دولت آن کشور 6.8 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کمتر شد. اوپک در آخرین گزارش خود پیش بینی می کند که حداقل 6.9 میلیون بشکه نفت در سال جاری کمتر از 2019 مصرف می شود. گزارش آژانس بین المللی انرژی حاکی از آن است که در ماه آوریل تقاضای جهانی نفت به مقدار 29 میلیون بشکه در روز کاهش نشان خواهد داد. در سراسر سال 2020 پیش بینی آژانس این است که 10 میلیون بشکه نفت در دروز نسبت به سال قبل کاهش تقاضا خواهیم داشت.

 
4- در پی شیوع بیماری کووید 19 و کمتر شدن فعالیت های کارخانجات و حمل و نقل خبر می رسد که مقدار انتشار گازهای گلخانه ای در چین به مقدار 25 درصد کاهش داشته است. پیش بینی می شود که کلا مقدار گازهای گلخانه ای در سال 2020 کمتر از سال قبل باشد. این روند از بعد از 2008 همیشه صعودی بوده است. مشخص نیست که در درازمدت و پس از کم شدن آثار کرونا روند کاهشی آلودگی هوا و خاکدر بعد از سال 2020 ادامه داشته باشد یا نه. نگرانی این جاست که بهبود نسبی وضعیت اقلیمی و کاهش تولید آلودگی های محیط های شهری، برنامه ریزی و سرمایه گذاری برای انرژی های پاک و صرفه جویی را از ذهن سیاست گذاران و اجرای آن را از اولویت های مردم پاک سازد.

 
5- شرکت نفتی آمریکایی شورون سهام خود در کنسیرسیوم نفتی فعال در حوزه های نفتی جمهوری آذربایجان را به فروش رسانده است. حوزه های آذری، چراغ، و گونشلی در دریای خزر از دوره اتحاد شوروی در دهه 1950 تا کنون نفت خام تولید می کنند. در 1994 قرارداد بازیافت و ترمیم این حوزه‌ها به کنسرسیومی به رهبری بی پی داده شد که به آن قرارداد قرن نام نهادند. حال شورون سهام خود را به مبلغ 1.57 میلیارد دلار به شرکت مجاری MOL واگذار می نماید.

سهام شورون در خط لوله باکو-تفلیس- جیهان نیز بخشی از این قمیت گذاری است. بنظر می رسد هجوم شرکت های آمریکایی به دریای خزر برای توسعه منابع آن از بعد از فروپاشی اتحاد شوروی و از ابتدای 1992 علاوه بر درنظرداشتن منافع شرکت، دارای انگیزه های ژئوپلتیکی نیز بوده است. دولت های آمریکا همیشه از حضور شرکت های نفت و گاز آمریکایی در دریای خزر و فاصله اندازی مابین روسیه و ایران حمایت های سیاسی و حتی مالی می کردند. اکنون مشخص شده که دریای خزر برای آمریکا مانند گذشته اهمیت استراتزیک نداشته و خطوط لوله نفت و گاز به سمت چین، وزن سیاسی این بخش را برای اروپا و آمریکا کمتر کرده است. برخی از شرکتهای بزرگ آمریکایی در این دریا ورشکست شده اند مانند پنزوایل، برخی در حال خروجند مانند شورون، و برخی ضررهای تا 50 میلیارد دلار متحمل شده اند مانند اکسون موبیل.

 
6- جنگ یمن بنظر می رسد با تغییر در سیاست عربستان سعودی در حال پایان یافتن است. مارتین گریفیث نماینده دبیرکل ملل متحد در یمن در روز پنجشنبه گفت که طرف های ذیربط در جنگ یمن یک آتش بس فوری در آینده نزدیک را پذیرفته اند. او که در شورای امنیت ملل متحد گزارش می داد عنوان کرد که به زودی زمان و مکان جلسه مذاکره را اعلام خواهد کرد. عربستان سعودی هفته قبل یک آتش بس 14 روزه را در جنگ با حوثی ها که پایتخت یمن را در اختیار دارند برای کمک به رفع مشکلات ناشی از شیوع بیماری کوید 19 اعلام کرد.

در عمل در روز پنجشنبه عربستان سعودی 6 حمله هوایی علیه مناطق غیرنظامی صنعا انجام داد. بنظر می رسد که هزینه جنگ برای عربستان سعودی کمرشکن است. عربستان در روز چهارشنبه 7 میلیارد دلار اوراق قرضه را در بازارهای سرمایه به فروش رساند. در دسامبر 2019 نیز عربستان 29 میلیارد دلار از سهام شرکت سعودی آرامکو را به بازار سهام عرضه کرد. این یعنی عربستان سعودی به پول نقد نیاز دارد.

  


 

yektanetتریبونخرید ارز دیجیتال از والکس

پربحث‌های هفته

  1. جنگ ترکیبی خودمان، علیه خودمان!

  2. کارگری انگشتر ۵۰ میلیاردی را به صاحبش بازگرداند

  3. فرآیند بازگشت مالکیت زمین به حوزه علمیه امام خمینی در حال انجام است

  4. جلاد، به پایان سلام کن!

  5. بهادری جهرمی: مبالغ جرایم رانندگی متناسب با تورم افزایش یافت

  6. تورم چه زمانی تک رقمی می‌شود؟

  7. نرخ تعرفه‌های خدمات بهداشتی درمانی ۱۴۰۳ اعلام شد/ نرخ رسمی ویزیت ۵۰% گران می‌شود!

  8. کلید تحقق شعار سال ۱۴۰۳

  9. بازداشت سومین عامل حمله تروریستی در مسکو

  10. فرامرز اصلانی درگذشت

  11. علی‌ ضیاء و افتادن در باتلاقِ ابتذال!

  12. آقایان رئیسی و اژه‌ای! آیا در پیشگاه خدای متعال و امام‌زمان (عج) پاسخی دارید؟

  13. انتقام از پوتین؟

  14. ائتلاف ایران، روسیه و چین تبدیل به کابوسی برای آمریکا می‌شود

  15. علم‌الهدی: امروز در کشور از آثار تحریم اقتصادی آمریکا مشکلی حس نمی‌کنیم

  16. سلبریتی‌ها چگونه با اعصاب مردم بازی می‌کنند؟

  17. رئیس سازمان برنامه و بودجه: تورم را وارد کانال ۲۰ درصد می کنیم/ تلاش برای رسیدن به رشد اقتصادی ۸ درصدی

  18. بازگشت احتمالی ترامپ چه تاثیری بر اقتصاد ایران دارد؟

  19. افزایش ١٧٠ درصدی حداقل حقوق کارگران در دولت سیزدهم

  20. خط و نشان حقوقی ایران برای کویت

  21. هشدار سخنگوی پلیس به رانندگان نوروزی؛ آمار تصادفات هولناک است!

  22. وزیر اقتصاد: در سال ۱۴۰۲ رکورد بیشترین سرمایه‌گذاری خارجی واقعی در ۱۶ سال اخیر شکسته شد

  23. کولرهای گازی بلای جان صنعت برق

  24. منظور: تخصیص ارز کشور برای واردات خودرو به صرفه نیست

  25. رشد نقدینگی ۱۸ درصد کاهش یافت

پربحث‌های هفته

  1. رئیس سازمان برنامه و بودجه: تورم را وارد کانال ۲۰ درصد می کنیم/ تلاش برای رسیدن به رشد اقتصادی ۸ درصدی

  2. افزایش ١٧٠ درصدی حداقل حقوق کارگران در دولت سیزدهم

  3. کولرهای گازی بلای جان صنعت برق

  4. منظور: تخصیص ارز کشور برای واردات خودرو به صرفه نیست

  5. رشد نقدینگی ۱۸ درصد کاهش یافت

  6. مردم طلای دست دوم خریداری نکنند

  7. خاندوزی: با طیفی مواجه هستیم که تمایلی برای مشارکت در اداره کشور ندارند

  8. افزایش ۳۵ درصدی دستمزد، حاصل ایستادگی گروه کارگری بود  

  9. رشد ۲ رقمی تولید خودرو در ایران/ جهش تولید خودروهای تجاری

  10. حقوق بگیران در سال ۱۴۰۳ چقدر باید مالیات بدهند؟

  11.  تورم سالانه اسفند ۱۴۰۲ اعلام شد 

  12. وزیر جهاد کشاورزی: با ممنوعیت‌های صادراتی غیرمنتظره و افزایش لحظه‌ای تعرفه ها مقابله می کنیم

  13. چرا گوشت قرمز گران شد؟

  14. اول، بساط دلالی باید جمع شود

  15. ۷۷همت دارایی‌ مازاد بانک‌ها در دولت سیزدهم فروخته شد

  16. لااقل به پژوهش‌های مرکز خود رجوع کنید!

  17. مبلغ ارز مسافراتی به ۵۰۰ یورو برگشت

  18. این چک‌های صیادی را قبول نکنید!  

  19. جدول کامل حقوق و مزایای کارگران در سال ۱۴۰۳/ اعلام جزییات

  20. سقف دریافتی ماهیانه کارمندان دولت ۷۰ میلیون تومان شد

  21. بذرپاش: امسال هر ماه افتتاح مسکن داریم

  22. زمان آغاز مرحله سوم طرح فجرانه کالابرگ الکترونیک

آخرین عناوین