کارشناسان اقتصادی و نمایندگان مجلس معتقدند حذف چهار صفر از پول ملی در شرایط کنونی به صلاح نیست و در این زمینه به تورم ۴۰ درصدی و بی ثباتی اقتصادی ناشی از شیوع کرونا، و حجم کم اسکناس و سکه در مقایسه با نقدینگی ۲۲۰۰ هزار میلیارد تومانی اشاره می کنند. 

به گزارش خبرگزاری تسنیم، محمد حسینی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه لایحه دولت مبنی بر "حذف چهار صفر از پول ملی" در کمیسیون های تخصصی مجلس مورد بحث و بررسی قرار گرفت و نهایتاً مصوبه کمیسیون اقتصادی به هیئت رئیسه در صحن علنی ارجاع شد گفت: با توجه به تعطیلی 50 روزه مجلس و شرایط خاص کشور مشخص نیست که این موضوع در اولویت مجلس فعلی قرار گیرد یا اینکه به مجلس بعدی واگذار شود.

وی با بیان اینکه حذف چهار صفر از پول ملی تاثیر چندانی در وضعیت اقتصادی کشور ندارد افزود: ما حتی اگر امروز هم این موضوع را مصوب و به شورای نگهبان ارسال کنیم و شورا هم تایید کند بانک مرکزی بالغ بر یک سال زمان نیاز دارد تا شرایط تعریف اسکناس ها و اعداد و ارقام رایج در کشور را تغییر دهد بنابراین پیگیری این موضوع در شرایط اقتصادی و کرونایی خیلی ضروری نیست.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به اینکه 80 درصد تبادلات پولی در ایران به صورت الکترونیکی انجام می شود و در بسیاری مواقع نیز نیازی به جابجایی اسکناس نداریم گفت: این موضوع، هزینه جابجایی و حمل پول را تا حد زیادی کاهش داده است.

این نماینده مجلس در رابطه با زمان مناسب برای کاهش صفرهای پول ملی مطرح کرد: زمانی که شرایط داد و ستد پول الکترونیکی ارتقا پیدا کند سریعتر می توانیم این طرح را اجرا کنیم.

* حذف چهار صفر از پول ملی در شرایط تورم 40 درصدی به نفع کشور نیست

حسینی همچنین به اثرات اجرای طرح کاهش صفرهای پول ملی اشاره و اظهار کرد: حذف چهار صفر از پول ملی منجر به کاهش آثار روانی گرانی ها در شرایط تورمی خواهد شد و مردم راحت تر داد و ستد می کنند.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس معتقد است که حذف چهار صفر از پول ملی در شرایط تورم 40 درصدی و شرایط کرونایی امروز که بخش ضعیف و کم درآمد جامعه فشار مضاعفی را تحمل می کنند به صلاح و نفع کشور نیست.

وی در بخش دیگر اظهارات خود به ضرورت اصلاح نظام بانکداری اشاره و مطرح کرد: فضای بانکی ما کشور هم اکنون بسیار متزلزل است، کمیسیون اقتصادی مجلس هم اصلاح نظام بانکداری را در صحن علنی مطرح کرد اما مجدداً به کمیسیون بازگشت و به نظرم کمیسیون در این خصوص کم کاری کرده است.

حسینی از نمایندگان مجلس در دوره یازدهم درخواست که در حوزه اصلاح نظام بانکداری و برای جلوگیری از افزایش حجم نقدینگیِ شبه پول توسط بانکها یک حرکت انقلابی انجام دهند.

* حذف چهار صفر از نظر محتوایی اشکالات اساسی دارد

محمدرضا پورابراهیمی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به دو رویکرد شکلی و محتوایی در طرح "حذف چهار صفر از پول ملی" گفت: در رویکرد شکلی مباحثی چون ساده سازی حساب های ملی و حسابداری مبنای عمل قرار می گیرد اما رویکرد محتوایی آن به مراتب مهمتر است.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی افزود: ما امروز در حوزه سیاست های پولی و ارزی، بانک مرکزی را داریم که به جای استقلال از قوه مجریه و دولتها، دنباله رو سیاست ها و تصمیمات دولتهاست و استقلالی ندارد.

وی ادامه داد: وقتی بانک مرکزی از سیاست های دولت تبعیت می کند و نحوه رفتار آن در حوزه سیاست های پولی و ارزی به گونه ای است که صفر تولید می شود قطعاً حذف چهار صفر کاری بیهوده است بنابراین بانک مرکزی باید طوری سیاستگذاری کند که منجر به تولید صفر یا همان تورم نشود.

این نماینده مجلس خاطرنشان ساخت: حذف چهار صفر در رویکرد شکلی یعنی ساده سازی اعداد و ارقام که کار خوبی هم است اما از نظر محتوایی اشکالات اساسی دارد.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه حذف چهار صفر از پول ملی هیچ تاثیری بر قدرت خرید مردم و کاهش ارزش پولی ملی ندارد افزود: مطرح شدن حذف صفر در این دولت از حوزه تورمی و سیاست های ارزی بانک مرکزی ناشی می شود.

* حذف چهار صفر از پول ملی تاثیری بر کاهش نرخ تورم ندارد

محسن کوهکن عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی نیز مشکل اقتصاد ایران را ناشی از بحث تورم دانست و گفت: اولین سوالی که مطرح می شود اینکه حذف چهار صفر از پول ملی تاثیری بر کاهش نرخ تورم دارد یا خیر که قطعا پاسخ منفی است.

وی با بیان اینکه حذف چهار صفر از پول ملی آثار روانی بر جامعه خواهد داشت افزود: آثار روانی غیرکارشناسی این موضوع عمدتاً به فرهنگ عمومی مردم برمی گردد.

عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی با اشاره به نظرات موافقان و مخالفان نسبت به انجام این طرح گفت: موافقان اجرای این طرح مطرح می کنند که ما در حال حاضر در معاملات تجاری و اقتصادی چیزی به عنوان ریال نداریم و بنابراین باید مبنا را بر قیمت واقعی قرار دهیم اما در مقابل، مخالفان به ویژه مرکز پژوهش های مجلس عنوان می کنند که این کار هزینه هایی به کشور تحمیل می کند و تاثیری هم بر اقتصاد ندارد.

این نماینده مجلس حذف چهار صفر از پول ملی را صرفاً یک عملیات حسابداری دانست و افزود: معتقدم که انجام این کار نه به طور کلی مثبت و نه به طور کلی منفی است لذا باید بحث و بررسی هایی در این خصوص صورت گیرد و اگر منافع آن بر مضراتش چربید نهایتاً اجرایی شود.

* حذف چهار صفر در شرایطی که تنها 50 هزار سکه و اسکناس در دست مردم است عملا موضوعیتی ندارد

حسین صمصامی سرپرست اسبق وزارت امور اقتصاد و دارایی نیز در این باره بیان کرد: حذف صفر از پول ملی در برخی کشورهای دنیا تجربه شده اما بیشتر در کشورهایی بوده که تورم بسیار بالایی داشتند و مردم در مبادلات تجاری خود با مشکل مواجه بودند.

سرپرست اسبق وزارت امور اقتصاد و دارایی افزود: گرچه "حذف چهار صفر از پول ملی" عملیات پرداختها و حسابداری را تسهیل می کند اما در شرایطی که حجم نقدینگی ما بیشتر از 2200 هزار میلیارد تومان بوده و تنها 50 هزار سکه و اسکناس در دست مردم است عملا موضوعیتی ندارد ضمن اینکه عمده معاملات مردم هم اکنون از طریق درگاه های الکترونیکی و کارت های اعتباری انجام می شود.

وی با اشاره به تبعات حذف چهار صفر از پول ملی گفت: این کار مستلزم اصلاحات اسکناس است و هزینه هایی را به جامعه تحمیل می کند، علاوه براین مردم هم در تطبیق معاملات خود با این موضوع دچار مشکلات عملیاتی و ذهنی خواهند شد.

صمصامی ادامه داد: با توجه به اینکه حذف چهار صفر از پول ملی در شرایط موجود اقتصاد ایران اولویتی ندارد لذا اجرای این طرح می تواند یک ذهنیت منفی در مردم ایجاد کند.

سرپرست اسبق وزارت امور اقتصاد و دارایی تأکید کرد: این کار درصورتی ضروری است که ما به یک شرایط با ثبات در اقتصاد رسیده باشیم و چهار صفر هم مبادلات و معاملات مردم را مختل کرده باشد اما اقتصاد ما به چنین شرایطی نرسیده و بنابراین این کار ضرورت ندارد.

وی با تأکید بر اینکه مجلس در شرایط موجود به هیچ وجه نباید زیر بار این طرح برود افزود: اگر در شرایط تورمی امروز چهار صفر را حذف کنیم اما نقدینگی همچنان به رشد خود ادامه دهد و هیچ فکری هم برای رشد مثبت سرمایه گذاری و اقتصادی نکرده باشیم نهایتاً این دفعه، پول ملی ما با سرعت بیشتری تضعیف خواهد شد.

صمصامی درخصوص تاثیر حذف چهار صفر بر بازار سرمایه گفت: حذف چهارصفر صرفاً یک کار حسابداری است و جز اینکه انتظارات قیمتی مردم را نسبت به این موضوع تحریک می کند هیچ اثر واقعی و مثبتی در مولفه های اقتصاد مانند بازار سرمایه ندارد.

* تجربه بیشتر 71 کشوری که صفرها را از پول ملی خود حذف کردند ناموفق بوده است

همچنین ساسان شاه ویسی، اقتصاددان در این باره گفت: اگر پدیده پول را از منظر مهندسی اقتصاد بنگریم باید مضامین و مصادیق بسیار زیادی را مورد توجه قرار دهیم تا در نهایت به تصمیم تغییر واحد پولی در کشور برسیم.

وی افزود: طی 40 سال اخیر از دامنه تحریم ها گرفته تا از دست رفتگی نرخ موثر تولید ملی، یکی از مهم ترین پتانسیل های پول ملی در کشورمان دچار فقدانی شده است.

این اقتصاددان همچنین به بیانات مقام معظم رهبری در شروع سال 1399 اشاره و بیان کرد: مقام معظم رهبری ضمن صحه گذاشتن بر انجام اقدامات صورت گرفته در حوزه تولید مطرح کردند که تنها 10 درصد کار انجام شده است.

شاه ویسی ادامه داد: ما ظرفیت بزرگی از انباشت تولید داریم که می تواند یک پیکره و مفهوم سازی از هویت و تعلقات پول ملی را متوجه خود کند.

وی با طرح این سوال که آیا منظور سیاستگذار از این طرح، ارزشگذاری پول ملی است یا استفاده از بدون پول ملی؟ گفت: این دو مقوله با هم متفاوتند، بنظرم هدف ما از این موضوع، مدل سازی برای ارزشگذاری یا بازسازی ارزشگذاری پول ملی است و بنا داریم که ارزشگذاری پول ملی را بهتر کنیم چراکه پول، هویت ملی اقتصاد ماست.

این اقتصاددان یکی از ابزارها برای ارزشگذاری پول ملی را "به کارگیری واحد پولی جدید" معرفی کرد و یادآور شد: اقتصاد ما از سال 1317 به بعد به دلیل وابستگی اقتصادی دچار انکسار در ارزشگذاری پول ملی شده و بنابراین به کارگیری واحد پولی جدید می تواند در این حوزه موثر باشد.

وی تغییر ادبیات رایج پولی در کشورمان را ناشی از ناکارایی مدیریتها خواند و افزود: اگر ادبیات رایج در اقتصاد به دلیل سوء مدیریت و عدم استفاده موثر از منابع تغییر کرد نباید ما هم به دنبال این تغییر، حرکت کنیم بلکه موظفیم از طریق سیاستگذاری مناسب، مدیریتها و ادبیات رایج را ارتقا دهیم.

این اقتصاددان با بیان اینکه تجربه اکثر 71 مورد کشوری که دست به این کار زدند ناموفق بوده گفت: تنها کشورهایی موفق شدند که از مکانیزم سیاست های پویایی اقتصادی و پیشرفت اقتصادی همه جانبه استفاده کردند و حذف صفرها از ابزار پویایی موثر بر اقتصاد این کشورها بوده است.

شاه ویسی در عین حال معتقد است که اصلاح برخی ساختارها از جمله تغییر در مقادیر پولی امروز کشور ما در این شرایط به دلیل از دست رفتگی بیش از پنج دهه از ارزش ملی پول نسبت به پول های جهانی و تحریک پذیری شدید نسبت به پول های خارجی به شدت ضروری است.