انتخاب «مصطفی الکاظمی» برای تشکیل دولت جدید عراق٬ در بحبوحه شیوع کرونا و مشکلات اقتصادی و سیاسی میتواند چشم‌انداز مثبتی برای خروج ملت و کشور عراق از این بحران‌ها باشد.
به گزارش الف٬ تحولات چند ماه اخیر عراق که پس از آغاز اعتراضات مردمی این کشور در اکتبر ۲۰۱۹ شروع شد و با استعفای دولت «عادل عبدالمهدی» همراه بود٬ روند سیاسی این کشور را دچار بحران پیچیده‌ای کرد.
پس از استعفای عادل عبدالمهدی در ۲۹ نوامبر ۲۰۱۹ رایزنی‌های احزاب سیاسی عراق برای تشکیل یک دولت موقت و انتخاب نخست‌وزیر جدید آغاز شد که از همان ابتدای راه با اختلاف نظرهای گسترده در میان این نیروها همراه بود.
در این میان گزینه‌های مختلفی برای جانشینی عبدالمهدی معرفی شد که در نهایت «برهم صالح» رئیس‌جمهور عراق در تاریخ ۱ فوریه ۲۰۲۰ «محمد توفیق علاوی» را به عنوان کاندید نخست وزیری جدید این کشور اعلام کرد و او نیز وعده داد تا صرف یک ماه کابینه خود را به پارلمان معرفی کند؛ اما علاوی هم در نهایت به دلیل تجربه پایین سیاسی و کارشکنی برخی احزاب نتوانست تشکیل دولت داده و بعد از یک ماه در تاریخ ۲ مارس ۲۰۲۰ استعفای خود را تقدیم ریاست‌جمهوری کرد تا روند تشکیل دولت عراق به پله اول بازگردد.
پس از آن رئیس‌جمهوری عراق طی یک اقدام عجیب در ۱۷ مارس ۲۰۲۰ «عدنان الزرفی» را که سوابق درخشانی در کارنامه سیاسی خود در این کشور ندارد مامور تشکیل دولت کرد. الزرفی از سوی ائتلاف نصر به ریاست «حیدر العبادی» معرفی شده بود.
انتخاب عدنان الزرفی به عنوان مامور تشکیل دولت جدید عراق و کاندید نخست‌وزیری اول از همه موج مخالفت فراکسیون‌های اکثریت شیعه در پارلمان عراق را برانگیخت و مردم نیز به این انتخاب اعتراض کرده و برخی اظهار داشتند که او تابعیت آمریکایی دارد و برای اجرای پروژه‌های آمریکا در عراق تلاش می‌کند.
اما نکته‌ای که در این میان بیشتر از همه جلب توجه کرده و حدس و گمان‌ها را در این رابطه که انتخاب عدنان الزرفی یک اشتباه بوده تقویت می‌کرد؛ حمایت واشنگتن از این گزینه با روش‌های مختلف بود.
احزاب سیاسی شیعه درباره علت مخالفت خود با نخست‌وزیری عدنان الزرفی علاوه بر اینکه سازو کار انتخاب وی را نادرست می‌دانستند٬ به این صورت که این انتخاب تنها به دستور شخص رئیس‌جمهور صورت گرفته و احزاب توافقی بر سر آن نکرده بودند اظهار داشتند که دلیل عمده آنها برای رد الزرفی٬ مواضع کمرنگ و ضعیف او در برابر آمریکا است.
پس از شهادت سردار سپهبد «حاج قاسم سلیمانی» و «ابومهدی المهندس» به دست تروریست‌های آمریکایی٬ گروه‌های سیاسی و مردمی عراق بیش از گذشته نفرت خود را نسبت به ایالات متحده ابراز کرده و پارلمان این کشور نیز چند روز بعد از وقوع این جنایت در ۵ ژانویه ۲۰۲۰ مصوبه اخراج نظامیان خارجی و از جمله آمریکایی‌ها را با حضور ۱۷۰ نماینده تصویب کرد؛ این درحالی است که شخص عدنان الزرفی از ابتدای زمان مکلف شدنش به تشکیل دولت عراق و حتی پس از تجاوزات اخیر آمریکا به مواضع نظامی و غیرنظامی عراق موضع قاطعی در برابر این اقدامات واشنگتن اتخاذ نکرد. همچنین اظهارات ضعیف او در این زمینه نشان می‌دهد که او هرچند موضع علنی در دوستی با آمریکا ندارد؛ اما به نوعی از این کشور می‌ترسد!
علاوه بر آن طبق شواهد و اطلاعات موجود به نظر می‌رسد که تهدیدات اخیر ایالات متحده علیه گروه‌های مقاومت عراق و حشد شعبی در یک چارچوب برنامه‌ریزی شده برای تحت فشار قرار دادن نیروهای سیاسی عراق جهت دادن رای اعتماد به عدنان الزرفی قرار داشت.
کاملا روشن بود که عدنان الزرفی بدون جلب اعتماد و رضایت احزاب شیعه که اکثریت پارلمان عراق را تشکیل می‌دهند قادر به تشکیل کابینه نخواهد بود که این امر هم کاملا بعید به نظر می‌رسد؛ در همین راستا گروه‌های شیعه طی روزهای اخیر چندین نشست تشکیل داده و در پی آن «مصطفی الکاظمی» چهره مستقلی که به هیچ حزب سیاسی وابسته نبوده و در ژوئن ۲۰۱۶ و در دوره نخست وزیری حیدر العبادی به ریاست دستگاه اطلاعات عراق درآمد و تاکنون نیز در همین پست مشغول فعالیت است را به عنوان کاندید نخست‌وزیری معرفی کردند.
روز سه شنبه ۷ آوریل ۲۰۲۰ پنج فراکسیون بزرگ شیعه عراق شامل «الفتح» (هادی العامری)، «دولت قانون» (نوری المالکی)، «جریان حکمت» (سید عمار حکیم) و «جنبش العطاء» (فالح الفیاض) در نشست اخیر خود در منزل «هادی العامری» درباره معرفی الکاظمی به‌عنوان نامزد فراکسیون‌های شیعه برای تصدی پست نخست‌وزیری عراق به اجماع نظر رسیدند.
پس از آن رهبران ائتلاف «القوی العراقیه» که متشکل از احزاب اهل سنت پارلمان عراق است در شامگاه سه شنبه به ریاست حلبوسی در نشستی شرکت کرده و موافقت خود را با نخست‌وزیری «مصطفی الکاظمی» رئیس دستگاه اطلاعات عراق اعلام کردند. «برهم صالح» نیز رسما نامه این فراکسیون‌ها در خصوص معرفی مصطفی الکاظمی به عنوان کاندید جدید نخست‌وزیری عراق را دریافت کرد.
در حالی که عدنان الزرفی همچنان بر ادامه ماموریتش در تشکیل کابینه اصرار داشته و حتی تاکید می‌کرد که کابینه خود را بدون مشورت و هماهنگی با احزاب مخالف تشکیل خواهد داد؛ رئیس‌جمهوری عراق خطاب به فراکسیون‌های سیاسی بر لزوم ایجاد راه‌حلی قانونی برای پایان دادن به ماموریت الزرفی تاکید کرده و در همین راستا یک شرط غیر قابل عملی برای الزرفی در مقابل کسب موافقت احزاب سنی گذاشت؛ مبنی بر اینکه او برای کسب رای اعتماد نیروهای سنی باید از نمایندگان شیعه ۹۰ رای جمع کند که البته این مورد امری محال بود.
در نهایت مصطفی الکاظمی به عنوان مامور تشکیل دولت جدید عراق معرفی و عدنان الزرفی مجبور شد تا استعفای خود را اعلام کند.
انتخاب مصطفی الکاظمی بر خلاف عدنان الزرفی با واکنش مثبت مردم و احزاب عراقی مواجه شد و به نظر می‌رسد این بار گروه‌های عراقی بتوانند در سایه بحبوحه شیوع کرونا و مشکلات اقتصادی که پس از آغاز جنگ نفتی میان روسیه و عربستان تشدید شده بود٬ روند تشکیل دولت را در یک روند مثبت و کارآمد به انجام برسانند تا چشم‌انداز روشنی برای خروج مردم و کشور از بحران‌‌های اقتصادی و سیاسی و اجتماعی باشد.
