در حال حاضر گزارش‌ها حاکی از افزایش بیش از هفت برابری تولید محصولات ضدعفونی است؛ به طوری‌که روزانه حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار لیتر محصول ضدعفونی تولید می‌شود، اما با توجه به شرایط کنونی و افزایش شدید تقاضا، حجم تولید همچنان جوابگوی نیاز نیست و اکثر داروخانه‌ها مواد ضدعفونی مانند اسپری الکل و ژل شست‌وشو ندارند. البته در این زمینه مشکلاتی هست که اگر برطرف شود امکان افزایش بیشتر تولید محصولات ضدعفونی کننده نیز وجود دارد.

یکی از این مشکلات به گفته مهدی شاهمرادی، عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی، محدودیت  ظرفیت تولید، بارگیری و انتقال الکل و همچنین زمان‌بر بودن فرآیند صدور و خرید حواله الکل در سامانه وزارت بهداشت است که تولید محصولات ضدعفونی را با مشکل مواجه می‌کند.

از طرف دیگر کمبود ظروف بسته‌بندی هم گریبان‌گیر برخی واحدهای تولیدی شده که حتی یکی از تولیدکنندگان پیشنهاد استفاده از بسته‌بندی سس‌های جیبی را برای حل این مشکل مطرح کرد.

در زمینه تولید ماسک نیز در حال حاضر مهم‌ترین مشکل از کار افتادن برخی دستگاه‌ها به دلیل فشار زیاد است که برای حل آن تولیدکنندگان خواستار دریافت ارز دولتی برای واردات قطعات و دستگاه‌های خود هستند. با این وجود سید محمد رضا رضوان، یک تولیدکننده ماسک می‌گوید که در بهترین حالت، با تامین دستگاه‌ها و حمایت از نیروها، حداکثر توانایی تولید روزانه یک میلیون و ۵۰۰ هزار تا دو میلیون ماسک در کشور وجود دارد؛ یعنی توانایی تولید ماسک در بهترین حالت می‌تواند به ۱۴ میلیون عدد در هفته برسد و این در حالی است که طبق گفته مدیرکل نظارت بر محصولات بهداشتی سازمان حمایت، تقاضای هفتگی برای ماسک ۴۰ میلیون عدد است.

بنابراین می‌توان گفت که افزایش ناگهانی و شدید تقاضا یکی از اصلی‌ترین دلایل کمبود اقلام بهداشتی است که در حال حاضر اکثر کشورها با آن دست به گریبان هستند، اما این همه ماجرا نیست؛ چراکه از طرفی در شرایطی که اولویت توزیع ماسک مراکز درمانی هستند و در داروخانه‌ها به ندرت ماسک پیدا می‌شود، دست‌فروشانی عمدتا در مقابل داروخانه ها و اماکن پرتردد مثل مترو انواع ماسک‌های پارچه‌ای قابل شست‌وشو و حتی در مواردی ماسک‌های فیلتردار عرضه می‌کنند.

ماسک مترویی چند؟!

مشاهدات میدانی نشان می‌دهد که قیمت ماسک‌های پارچه‌ای قابل شست‌وشو در مترو 5000 و ۱۰ هزار تومان و ماسک‌های فیلتردار میانگین ۲۰ هزار تومان است. همچنین یکی از فروشندگان ماسک‌های فیلتردار در مترو در پاسخ به اینکه این ماسک‌ها را چگونه تهیه می‌کنند، گفت که شرکت‌های پخشی که این اقلام را به داروخانه‌ها عرضه می‌کنند، بخشی از ماسک‌ها را هم به او فروخته‌اند.

در این میان انتشار خبرهای مختلف درباره کشف انبار احتکار ماسک، محصولات ضدعفونی، دستکش و سایر اقلام بهداشتی نشان می‌دهد که سیستم توزیع نامناسب در کنار افزایش ناگهانی تقاضا منجر به بروز شرایطی شده که در آن بعد از گذشت سه هفته از آغاز شیوع کرونا شهروندان و حتی در مواردی کادر درمانی از دسترسی نامناسب به اقلام بهداشتی گلایه دارند.

در این زمینه به نظر می‌رسد وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) و وزارت بهداشت در زمینه تولید و توزیع اقلام بهداشتی دخالت دارند. طبق گفته سازمان حمایت، شرکت‌های تولیدکننده محصولات خود را به شبکه توزیع مورد تایید وزارت بهداشت تحویل می‌دهند و همچنین بازرسان وزارت صمت در تمام واحدهای تولیدی شبانه روز مستقر شده‌اند تا بر روند تحویل اقلام بهداشتی به وزارت بهداشت نظارت کنند. البته اخیرا وزارت صمت اعلام کرد که مسئولیت توزیع اقلام بهداشتی همچون دستکش، ماسک، مواد ضدعفونی‌ کننده و امثال آن با وزارت بهداشت و درمان است.

به هر حال آنچه مبرهن است این است که برای دسترسی مناسب شهروندان و کادر درمانی به اقلام بهداشتی نیاز است تدابیر بیشتر و بهتری در زمینه بهبود وضعیت شبکه توزیع از سوی هر دو وزارتخانه اتخاذ شود.