چند روزی است خبر فروش پیام رسان سروش توسط صدا و سیما در رسانه ها منتشر شده است. صدا و سیما با انتشار آگهی مزایده قصد دارد مالکیت پیام رسان سروش را واگذار کند. پیام رسان سروش پس از اقبال ایرانیان به تلگرام با هدف جلب نظر هموطنان کشورمان توسط صدا و سیما راه اندازی و تبلیغ شد و با فیلترینگ تلگرام این میدان فراخی برایش گشوده شد. هرچند بنا به عللی نتوانست از این فرصت استفاده کند و اکنون هم صاحبش صلاح دیده آن را بفروشد.
اما درباره این اتفاق نکاتی به نظر میرسد:
* تولید نسخه بومی برای محصولات مختلف از منظر تئوریک، ایده ای درست به نظر می رسد. چرا که تجربه نشان داده است اگر در مسئله ای خودکفا نباشیم صاحب آن محصول هر زمان که اراده کند دست ما را در پوست گردو می گذارد و از ارائه آن محصول به ما دریغ می کند. نمونه این اتفاق را در سالهای کنونی تحریم مشاهده کرده ایم. البته این مسئله یک قید بسیار مهم دارد که درباره هر محصول باید کارشناسان آن رشته نظر دهند که اساسا آن محصول قابلیت بومی سازی دارد یا نه. نمی دانیم این فرایند و نظر کارشناسان درباره پیام رسان بومی چگونه بوده است. آیا یک پیام رسان از محصولاتی است که قابلیت بومی سازی دارد؟
در عمل متاسفانه بومی سازی محصولات در کشور ما معمولا متناسب با زیرساخت ها و امکانات شکل نگرفته است. مسئولین کشور تصمیم می گیرند نسخه بومی یک محصول در کشور ساخته شود اما بعضا این تصمیم متناسب با زیرساخت های کشور نیست. گاه حتی این تصمیم متناسب با آینده نگری نیست و برای بومی سازی تکنولوژی هایی تلاش می شود که قبل از به نتیجه رسیدن طرح عمرشان تمام و تکنولوژی جدیدی جایگزین آن می شود.
در این فرایند متاسفانه پول زیادی در کشور ما هدر می رود. اگر بخش خصوصی در این میان ضرر کند شاید بتوان به زحمت پذیرفت اما مشکل از جایی شروع می شود که از بیت المال هزینه می شود. به نظر می رسد پیام رسان سروش هم از این سنخ بوده است. پول زیادی از بیت المال برای راه اندازی این پیام رسان هزینه شد اما آخرسر مجبورند آن را بفروشند.
البته یکی از دلایل شکست این پروژه را باید در دوگانگی در حاکمیت و اختلاف بر سر بهره گیری از پیام رسانهای داخلی و خارجی دانست.
بی تردید اگر حمایتها و فرصتهایی که (اعم از سخت افزاری و نرم افزاری)برای پیام رسانهای خارجی توسط دستگاههای مربوط فراهم شد برای امثال سروش نیز فراهم میکردند شاید الان گرفتار چنین سرنوشتی نمی‌شد.
* اکنون پرسش این است که با تصمیم جدید صدا و سیما حساب و کتاب هزینه هایی که برای این پیان رسان شده چه می شود؟ از ابتدا تاکنون از بودجه صدا و سیما برای این پیام رسان چقدر هزینه شده است؟ چه میزان حمایت از نهادهای دیگر کشور دریافت کرده اند؟ فقط یک فقره از این حمایت ها، اعطای وام ۵ میلیارد تومانی از جانب وزارت ارتباطات است. اکنون تکلیف این حمایت ها و بودجه ها چه می شود؟
* مسئله دیگری که درباره فروش مالکیت پیام رسان سروش مطرح است مسئله اطلاعات کاربران است. احتمالا اکثر کاربران به صدا و سیما اعتماد کرده و با استفاده از این پیام رسان اطلاعات خود را در آن بارگذاری کرده اند. اکنون با فروش مالکیت سروش، تکلیف اطلاعات کاربران چه می شود؟ آیا به راحتی در اختیار مالک جدید آن قرار می گیرد؟ اگر چنین اتفاقی رخ دهد احتمالا اعتماد به دیگر پیام رسان های داخلی هم خدشه دار شود.
* بنا به آنچه گفته شد ماجرای فروش مالکیت پیام رسان سروش مسئله ای است که برای افکار عمومی مبهم باقی مانده است. خوب است سازمان صدا و سیما در این زمینه توضیحات بیشتری به مردم ارائه کند.
