عباس ملكی: نبايد سرنوشت تمام سياست خارجی جمهوری اسلامی را به برجام گره زد

گروه سیاسی الف،   3981123124
عباس ملكی: نبايد سرنوشت تمام سياست خارجی جمهوری اسلامی را به برجام گره زد


در آستانه 41 سالگي انقلاب اسلامي، سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران و تعامل ايران با غرب، يكي از اصلي ترين مسائل پيش روي كشور است. عدم توفيق برجام در شكستن ساختار تحريم هاي يك جانبه امريكا عليه ايران و رويكرد مردد كشورهاي اروپايي در قبال اجراي تعهدات شان در اين توافق، در كنار كارشكني گروهي از كشورهاي منطقه در روابط تهران با جهان باعث شده است تا ترديدهايي در مورد جهت گيري سياست خارجي ايران بعد از انقلاب مطرح شود. عباس ملكي كه از جمله ديپلمات هاي پيشين ايران است، در دوران سخت مذاكرات قطعنامه 598 و پايان جنگ ميان ايران و عراق، از جانب ايران گفت وگو كرده است. اين استاد دانشگاه صنعتي شريف معتقد است كه رويكرد استقلال در سياست خارجي ايران، يكي از موفق ترين عملكردهاي همه دولت هاي بعد از انقلاب بوده است. او تاكيد مي كند كه نارضايتي از نفوذ يك كشور خارجي در ريزترين مسائل مديريتي كشور، يكي از مهم ترين عوامل انقلاب اسلامي در ايران بود. او معتقد است كه ايران، ظرفيت و توانايي براي فائق آمدن بر چالش هاي كنوني را دارد، اما بايد پشتكار و تلاش بيشتري مصروف اين هدف كند. در ادامه متن كامل گفت وگوي «اعتماد» را  دکتر با عباس ملكي، استاد سياستگذاري انرژي در دانشگاه شريف و ديپلمات پيشين جمهوري اسلامي ايران مطالعه مي كنيد.

 

به اعتقاد شما، رويكرد سياست خارجي و عملكرد دستگاه ديپلماسي رژيم گذشته تا چه اندازه در شكل گيري انقلاب اسلامي در ايران نقش داشت؟

به نظر مي رسد كه انقلاب اسلامي ايران ارتباط مستقيم با روابط ايران و ايالات متحده امريكا داشت. روابط سياسي ميان تهران و واشنگتن را مي توان به سه دوره تقسيم كرد، يك دوره از ابتداي ايجاد روابط ميان دو كشور از قرن نوزدهم تا نيمه قرن بيستم، روابط دو كشور بعد از كودتاي 28 مرداد و روابط دو كشور از زمان انقلاب به بعد. روابط ايران و امريكا از 1850 آغاز شد. دوره اول روابط از اين سال آغاز مي شود و بيش از يك قرن تا سال 1953 ادامه پيدا مي كند. در اين دوران، امريكا به عنوان نيروي سوم و كشوري كه به  رغم روابط ديپلماتيك با تهران و همكاري اقتصادي، سياسي و نظامي، بر خلاف دو ابرقدرت وقت، روسيه و بريتانيا، مطامع و سوءنيت هاي استعماري اين دو كشور را نداشت. در واقع در اين دوران امريكا با وجود توان نظامي و سياسي رو به رشد و به ويژه بعد از جنگ جهاني دوم با تبديل شدن به يك ابرقدرت جهاني، واشنگتن همچنان به تهران به عنوان يك شريك تجاري هم تراز نگاه مي كرد. در اين دوران ايران توانست كمك هاي زيادي از امريكا دريافت كند.

اما در دوره دوم كه از سال 1953 با كودتاي 28 مرداد 1332 آغاز مي شود، امريكا احساس كرد كه به تنهايي مي تواند جايگزين بريتانيا و اتحاد جماهير شوروي شود. در اين دوران، نگاه واشنگتن به حكومت ايران به عنوان يك دولت تحصيلدار يا رانتير (Rentier) امريكا تبديل شد. در اين دوران، امريكا حكومت ايران را به عنوان يك ابزار براي اجراي فرمان ها و خواسته هاي خودش در يك منطقه استراتژيك و در همسايگي بلافصل با اتحاد جماهير شوروي تلقي مي كرد. اين موضوع ادامه يافت و دخالت هاي امريكا آنقدر زياد شد كه به نوعي ريزمديريت كليه جوانب حكومت ايران تبديل شد. اين كنترل و نفوذ تقريبا به تمامي جوانب حكومت ايران وارد شد و عملكردهايي را كه معمولا حكومت هاي ملي به صورت مستقل در مورد آن تصميم گيري مي كنند را نيز تحت تاثير قرار داد. اين نوع اعمال نظرات، حتي در جزيي ترين رفتارهاي سياسي، به تدريج باعث نارضايتي افكار عمومي شد، كار به جايي رسيد كه حتي تشريفات ملاقات هاي ديپلماتيك مقام هاي رژيم هم به يك دغدغه افكار عمومي تبديل شد. بلند كردن ليوان مشروب الكلي در برابر دوربين هاي تلويزيوني توسط شاه و نوشيدن الكل در برابر انظار عمومي به سلامتي رييس جمهور امريكا، ممكن است موضوع مهمي در سياست خارجي به نظر نرسد، اما از نظر افكارعمومي كشور، به عنوان نشانه اي از وابستگي كامل و سرسپردگي سيستم حكومت به نظام امريكا تلقي مي شد.

انقلاب اسلامي ايران، واكنشي طبيعي به زياده خواهي هاي روزافزون واشنگتن و استفاده ابزاري از حكومت در ايران براي اجراي اهدافش بود. رژيم شاه به صورت روزافزون در منطقه و حتي فراتر از منطقه به عنوان كارگزار امريكا وارد مناقشه ها و درگيري ها مي شد، از حضور در جنگ ظفار عمان گرفته، تا دخالت در كردستان عراق، سومالي، جنگ ويتنام و مناقشه اعراب اسراييل، همگي اجراي دستورهاي ديكته شده از سوي واشنگتن به نظر مي رسيد. در چنين شرايطي است كه انقلاب اسلامي ايران اتفاق مي افتد و دوره سوم روابط ميان تهران و واشنگتن آغاز مي شود.

به نظر مي رسد به دو شعار محوري <<استقلال>> و <<نه شرقي، نه غربي>> در آستانه تشكيل نظام جمهوري اسلامي، به صورت مشخص به سياست خارجي اشاره داشتند. فكر مي كنيد در طول 41 سال گذشته نظام حاصل از انقلاب، تا چه اندازه در اجراي اين مطالبات موفق بوده است؟

به گمان من نسبت به بقيه دستاوردهاي انقلاب و ميزان موفقيت در بقيه شعارها، نظام در اجراي اين شعارها موفق تر بوده است و كارنامه خوبي دارد. اين توفيق نه تنها در مبارزه با دخالت هاي امريكا، بلكه در جلوگيري از دخالت هاي شوروي هم وجود داشت. بعد از انقلاب اسلامي، دستگاه سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران، با دخالت ها و پيشنهادهاي مختلفي از سوي اتحاد جماهير شوروي مواجه شد كه به همگي آنها جواب منفي داد و حتي فعالانه با نفوذ بلوك شرق مبارزه كرد. در سال هاي اول انقلاب اسلامي، چندين شبكه نفوذ و جاسوسي اتحاد جماهير شوروي، چه در قالب حزب توده و چه در قالب هاي ديگر، از سوي نظام متلاشي شدند. جمهوري اسلامي در دوران جنگ سرد نشان داد كه حاضر نيست هيچ توصيه اي نه از واشنگتن و نه از مسكو را بپذيرد. حتي شوروي در دوران دفاع مقدس و اشغال افغانستان، پيشنهاد امتيازهايي به ايران در مورد قطع كمك به صدام حسين و مسائل افغانستان، به ازاي نزديك تر شدن ايران به بلوك شرق را مطرح كرده  بودند كه تهران حاضر نشد زير بار برود.

شايد اگر حتي انتقادي به عملكرد سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران وارد باشد، در خصوص عدم اجراي سياست استقلال و <<نه شرقي، نه غربي>> نيست، بلكه ممكن است گروهي از افراد اجراي سرسختانه آن را مورد انتقاد قرار دهند. به هر حال گهگاه از سوي كارشناسان مطرح مي شود كه جمهوري اسلامي ايران به صرف اينكه منبع پيشنهاد يا راهكار، اجماع دولت هاي غربي بوده است، آن را رد كرده است.

به هر تقدير، اين شعار استقلال، باعث شده است كه تعريف سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران به جاي سرسپردگي به توصيه ها و راهكارهاي ابرقدرت ها، به منافع ملي وابسته شود و من تصور مي كنم كه جمهوري اسلامي ايران تاكنون عملكرد خوبي در اين زمينه داشته است.

به گفته شما بخشي از انتقادها مربوط به اجراي سرسختانه شعار <<نه شرقي، نه غربي>> است. آيا بعد از فروپاشي بلوك شرق و تك قطبي شدن جهان، باعث نشد سياست خارجي ايران به <<نه غربي، نه غربي>> تبديل شود و توازن خود را از دست بدهد؟

كساني كه در جريان سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران قرار دارند و عملا دست اندركار هستند، مي دانند كه همواره از سوي ايران درهاي بازنگري روابط و راپروچمان (Rapprochement)، مذاكره و تقريب عقايد با غربي هاي هميشه باز بوده است. به اعتقاد من، غربي ها يك تصور و تاريخچه اي از ايران در ذهن دارند كه فكر مي كنند مي توانند با اعمال فشار بر ايران، مواضع ايران را تغيير دهند. درست است كه مردم ايران، همان مردمي هستند كه قبل از انقلاب هم در اين كشور زندگي مي كردند، تسلسل، توالي و استمرار فرهنگي و ملي مردم قطع نشده است اما روشن است كه رويكرد سياست خارجي اين ملت بعد از انقلاب تغيير بنيادين پيدا كرد.ميزان فشار و اهرم هايي كه غرب براي تغيير رويكرد سياسي كشورها استفاده مي كند، به  شدت قدرتمند هستند، به ويژه بعد از فروپاشي بلوك شرق، عملا در دوراني جهان كاملا تك قطبي شد. در آستانه فروپاشي اتحاد جماهير شوروي و بعد از آن، در دهه 1990، دولت جورج بوش پدر، چنان فشاري به ابرقدرت شرق وارد كرده  بود كه در جنگ اول خليج فارس، شوروي حتي امكان واكنش سياسي پيدا نكرد، چه برسد به دفاع از عراق. در آن دوران غربي ها به حدي قدرتمند شده  بودند كه تك قطبي شدن جهان را مطرح مي كردند و اين گونه وانمود مي كردند كه من بعد چيزي جز غرب در جهان وجود نخواهد داشت. تا جايي كه فرانسيس فوكوياما، مفهوم جديدي را در فلسفه سياسي بنياد نهاد كه پايان تاريخ را اعلام و تاكيد مي كرد فقط سرمايه داري است كه مي تواند در دنياي تنش به حيات ادامه دهد. حتي در اين دوران هم ايران حاضر به پذيرش تسلط يك قطب نشد و با گذشت زمان خيلي زود مشخص شد كه گرچه بلوك شرق فرو  ريخته اما قرار نيست سرمايه داري و مدرنيسم به سبك غربي، سراسر جهان را فرابگيرد و بدون معارض باقي بماند.

واكنش جمهوري اسلامي ايران به پايان جنگ سرد و تغيير توازن قوا در جهان چه بود؟

سياست خارجي ايران، در مسير تطابق با شرايط جديد، به تدريج با نزديك شدن به روسيه، چين و هند، كم كم به اين قدرت هاي بزرگ شخصيت و فرصتي داد تا در برخي موارد بتوانند با يكجانبه گرايي غربي به رهبري امريكا تا حدي مقاومت كنند.

پافشاري بر سياست <<نه غربي>> آيا باعث نشده است كه هر گاه دولت ها در ايران، چه در دو دهه گذشته و چه حتي در دوران جنگ، زماني كه سعي مي كنند به سمت راهكاري براي مسائل موجود با غرب بروند، به غرب گرايي يا مخالفت با آرمان هاي انقلاب متهم  شوند. آيا فكر مي كنيد اجماع كافي در سياست داخلي براي توازن در سياست خارجي، در طول اين چهار دهه از دست رفته است؟

سياست خارجي بدون اجماع در سياست داخلي در هيچ كجاي جهان موفق نمي شود. در دوره هاي مختلف در ايران، اجماع كافي براي بازنگري در روابط با غرب وجود داشته است و در اكثر مواقع، نيروهاي سياسي از رويكرد دولت در مذاكره و گفت وگو حمايت كرده اند اما به عنوان فردي كه دوره اي در سياست خارجي كشور تا اندازه اي نقش داشته ام، به طور جدي عرض مي كنم كه در اكثريت قريب به اتفاق مواقع، اين سياست داخلي ايران نبوده است كه باعث به هم خوردن ترتيبات و برنامه هاي سياست خارجي شدند، بلكه اين غربي ها بودند كه بازي را به هم مي زدند. جديدترين نمونه اش همين برجام است. مذاكرات برجام و توافقات آن، با حمايت كامل نظام و افكار عمومي انجام شد، فارغ از همه حواشي كه در مورد اين پرونده وجود دارد، برجام يك برنامه بود كه تا حدي منافع ملي ايران را تامين مي كرد و در عين حال تقريبا در بين مقام هاي ارشد مسوول كشور هم مخالفتي با آن وجود نداشت. اما كسي تصور نمي كرد كه در ميان 6 كشور مقابل، يك طرف قدرتمند نه تنها از اين توافق خارج شد، بلكه تمام توان و تلاش روزمره خود را براي از بين بردن آن قرار داد. واقعا بسيار سخت بود كسي پيش بيني كند كه دولت بعدي ايالات متحده امريكا، به اين انگيزه كه برجام توسط دولت قبلي مذاكره شده است، براي ريشه كن كردن آن تلاش كند. اين فقط يك نمونه از تلاش هايي است كه ايران براي مذاكره و نزديك كردن مواضع انجام داده است و با كارشكني طرف غربي با شكست مواجه شده است. نمونه هاي زياد ديگري هم وجود دارد.

در پاسخ به سوالات قبلي توضيح داديد كه رژيم شاه در حال تبديل به يك رژيم تحصيلدار و رانتير غرب بود. امريكا تجربه شكست خورده در ايران را بعد از انقلاب به كشورهاي حاشيه جنوبي خليج فارس انتقال داد و 41 سال است كه به شدت در حال گسترش نفوذ خود در اين منطقه است. فكر مي كنيد سرنوشت نهايي اين تجربه در كشورهاي جنوب خليج فارس هم تجربه اي مشابه انقلاب ايران را براي آنها ايجاد مي كند، يا اينكه ايده امريكا در ايجاد حكومت هاي وابسته در منطقه استمرار پيدا مي كند؟

اگر به نمونه هاي منطقه بخواهيم نگاه كنيم، بايد براساس شواهد و اخبار بررسي كنيم. در عراق كه كشوري بازتر است و اخبار و اطلاعات از آن به بيرون مخابره مي شود، مي بينيم كه مخالفت با نفوذ و كارنامه امريكا در اين كشور در خيابان ها مشهود است. اما در ديگر كشورهاي عربي خليج فارس، چندان اطلاعات و اخباري از افكار عمومي و مخالفت ها و انتقادها نسبت به مسائل حاكم بر سياست خارجي اين كشورها به صورت مستند وجود ندارد. به هر حال در تمامي اين كشورها يك سري خاندان هاي شيوخ و سلاطين، به صورت انحصاري قدرت را در اختيار دارند و با استفاده از درآمدهاي كلان نفتي، به نوعي در برابر جهان خارج صحنه سازي مي كنند. براي مثال، در امارات متحده عربي، اگر كمي از ساختار شهري مدرن و ثروتمند دوبي دورتر شويد و به عمق صحرا برويد، با صحنه هايي عجيب از فقر و فلاكت كارگراني مواجه مي شويد كه از خارج از اين كشور براي كار به آنجا آمده اند. اما به هر حال اعتراض و انتقاد به رويكردهاي سياست خارجي اين حكومت ها، در سطح روشنفكري، از سوي انديشمندان و متفكران مستقل جهان عرب، به صورت مستمر ابراز مي شود.

به گمان من، هر چند به دليل فقدان شواهد مستند، نمي توان به صورت قاطع پيش بيني كرد اما زماني كه يك حكومت به سمت استقلال و متنوع سازي نقاط اتكاي سياست خارجي خود حركت نكند، قاعدتا به شهادت تاريخ چنين حكومتي در مقابل ناملايمت ها و حوادث، آسيب پذيرتر است اما اينكه تجربه اي مشابه انقلاب ايران در اين كشورها رخ دهد، يا اتفاقات ديگري رخ دهد، نمي توان پيش بيني كرد.

در همين كشورها، به ويژه در عربستان سعودي شاهد رويكردي هستيم كه ايران و انقلاب اسلامي در ايران را به عنوان منشا تنش ها و ناامني هاي منطقه معرفي مي كند. اين نگراني ها از كجا ريشه مي گيرد و آيا راه حلي براي فائق آمدن بر بن بستي كه در روابط خارجي ايران با كشورهاي عربي منطقه بر اساس اين تفكر ايجاد شده است، وجود دارد يا نه؟

عربستان سعودي، از سال 1979 به بعد، جريان افراطي و بنيادگرايي وهابي خود را زير چتري از ادعاي تهديدات ايران مخفي كرده  بود. سعودي ها به شكل بسيار ظريفي با تقسيم بندي جهان اسلام به جبهه تهران و جبهه رياض، در مقابل كشورهاي خارجي ادعا مي كردند كه جريان هاي افراطي و تندرو از تهران نشات مي گيرد و جريان هاي ارشادي و مبتني بر فرهنگ، تمدن و قدرت نرم اسلامي از رياض سرچشمه مي گيرند. در قالب اين استراتژي سعودي ها و جريان وهابيت افراطي، مبلغان و مدرسه هاي خود را در سراسر جهان ايجاد كرده  و باعث شده  بودند كه ترديدها و بدبيني ها نسبت به سياست خارجي ايران بين بسياري از كشورهاي جهان گسترش پيدا كند. اين سياست سعودي تا مدتي بسيار موفق بود. بسياري از كشورهاي جهان درهاي خود را به روي دلارهاي نفتي سعودي در كنار ائمه جماعت، مفتي ها و معلمان مدارس مذهبي عربستان باز گذاشته  بودند و با ترديد و بدبيني، ايران را تحت نظر داشتند. تا 22 سال بعد از انقلاب اسلامي در ايران هم چندان نفس كاذب اين استراتژي عربستان براي كشورهاي جهان مشخص نشده  بود. اما بعد از وقايع تروريستي 11 سپتامبر 2001 بود كه مشخص شد تا آن روز چقدر بر نقش مخرب تفكرات افراطي صادراتي از سوي عربستان در اقصي نقاط جهان سرپوش گذاشته  شده است و تا چه اندازه تهديد تفكرات وهابي ناديده گرفته  شده بود. اما فروريختن برج هاي دوقلوي تجارت جهاني نيويورك كه از ميان 19 تروريست مجري آن، 15 نفر تبعه عربستان سعودي بودند، باعث شد كل جهان ناگهان در مقابل اين واقعيت قرار گيرد كه رياض منبع تفكرات افراطي و تروريستي در جهان است.

از سال 2001 تاكنون، عربستان سعودي و متحدانش به دنبال مديريت خسارات ناشي از اين واكنش جهاني هستند. تلاش و سرمايه گذاري بسياري از سوي رياض انجام مي شود تا تقسيم بندي قبل از 11 سپتامبر و اين تصور خلاف واقع كه تهران منشا صدور اسلام گرايي افراطي است، احيا شود و رياض به عنوان نماينده اسلام صلح طلب و علاقه مند به همزيستي با جهان غرب معرفي شود. تصور من اين است كه كسي ديگر اين تبليغات سعودي ها را باور نخواهد كرد. ترور فجيع جمال خاشقجي، روزنامه نگار منتقد سعودي مقيم امريكا درون كنسولگري عربستان در استانبول، نشان داد كه اصولا اين شيوه از رفتار وحشيانه در حاكميت عربستان نهادينه شده است و خشونت و افراطي گري، مختص گروه هايي مانند القاعده و داعش نيست، بلكه مقام هاي رسمي عربستان هم اصولا به چنين رفتارهايي عادت دارند.

گروهي از كارشناسان، برجام را به عنوان بلوغ سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران توصيف مي كردند و نشان از يك نقطه عطف در ديپلماسي تهران مي دانستند. تصور مي كنيد آيا مشكلاتي كه در اجراي اين توافق ايجاد شده است و شكست احتمالي آن ممكن است سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران را به سمت انزواگرايي و عدم تمايل به تعامل با كشورهاي خارجي به ويژه غرب هدايت كند؟

نخست اينكه به اعتقاد من نمي توان گفت برجام تنها قله يا بزرگ ترين دستاورد سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران است. براي مثال مذاكراتي كه براي پذيرش قطعنامه 598 انجام شد، بسيار وسيع تر و گسترده تر از مذاكرات برجام بود و از حمايت بسيار وسيع افكار عمومي برخوردار شد. براي تك تك كشورهايي كه جمهوري اسلامي ايران از زمان انقلاب تاكنون با آنها رابطه برقرار كرده است، خون دل ها خورده شده است. سال ها و سال ها براي روابط با تك تك كشورهايي كه رابطه خوبي با ايران دارند تلاش شده است. مرحوم كيومرث صابري فومني، سال ها پيش در مجله گل آقا به شوخي از تلاش وزير خارجه براي گشتن با ذره بين در نقشه و با تلسكوپ از هواپيما براي يافتن كشورهاي جديدي براي ديپلماسي و روابط خارجي ياد كرده  بود. اين واقعا يك استراتژي موفق از سوي جمهوري اسلامي ايران بود كه در بسياري از نهادهاي جهاني و سازمان هاي بين المللي به كمك منافع ملي و سياست خارجي ايران آمده است. شايد بتوان گفت كه به بخشي از اين روابطي كه با سخت كوشي به دست آمده  بود در دولت كنوني كم توجهي شده است. بايد بدانيم كه در بسياري از نهادهاي بين المللي، آراي كشورهاي جهان برابر است و تناسبي با قدرت نظامي يا توان اقتصادي و سياسي آنها در جهان ندارد و گهگاه راي يك كشور فقير آفريقايي به همان اندازه ارزشمند است كه راي امريكا يا روسيه تاثيرگذار است. گاهي همين يك راي هاي قاره آفريقا و امريكاي لاتين مي تواند يك پرونده يا يك قطعنامه را به نفع ايران تغيير دهد.

برجام، ظرفيت محدودي داشت. اين توافق يك عهدنامه يا پيمان بين المللي نبود و تماميت سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران را هم نبايد به سرنوشت آن گره زد. برجام، يك برنامه با اهداف مشخص بود كه البته زحمت بسيار زيادي براي به نتيجه رسيدن آن كشيده  شد. ما از بخشي از منافع و ظرفيت هاي توافق اين برنامه استفاده كرده ايم و شايد در آينده هم بتوانيم از آن بهره ببريم. به گمان من، جمهوري اسلامي ايران نه براساس سابقه و نه براساس راهبرد، هيچگاه طرفي نبوده است كه از يك برنامه بين المللي يا توافق چندجانبه، به صورت يكجانبه بيرون بيايد. يكي از ويژگي هاي سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران اين است كه به خوش عهدي مشهور است و به تعهداتش پايبند است.

به گمان من، اعتماد به سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران، چه در داخل و چه در خارج از كشور بايد ترميم و نشان داده  شود كه رويكرد اخلاقي، مستقل و متعهد ايران حفظ مي شود.

امروز بعد از چهار دهه، سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران با موانع و چالش هاي بسياري مواجه شده است و حجم فشارهاي امريكا باعث دردسرهاي زيادي براي ايران شده است. به اعتقاد شما آيا ظرفيت كافي در ساختار سياست خارجي كشور براي پويايي بيشتر و گسترش روابط بين المللي جمهوري اسلامي ايران با وجود اين چالش ها وجود دارد؟

به نظر من، اگر تلاش و به اندازه كافي كار كنيم، جاي گسترش و توسعه ظرفيت هاي سياست خارجي وجود دارد. به گمان من دستگاه سياست خارجي بايد عملكرد سفرا را تقويت كند. سفرا و نمايندگي هاي جمهوري اسلامي ايران در سراسر جهان بايد فعاليت ها و تلاش هاي خود را گسترش دهند، مصاحبه ها، رايزني ها و حضور در مجامع و اماكن كشورهاي محل نمايندگي بايد گسترش پيدا كند. به اعتقاد من، برخي سفراي ما تصور مي كنند كه با يك يا چند توييت و پيام در شبكه هاي اجتماعي، مسووليت خود را انجام داده اند. اما واقعيت اين است كه سفراي ايران بايد در خيابان هاي محل ماموريت حضور داشته  باشند، در وزارتخانه ها، پارلمان ها، موسسات، شركت ها، دانشگاه ها و حتي مدارس محل ماموريت خود به معرفي ايران و ظرفيت ها و توانايي هاي ايران بپردازند. مسير موفقيت سياست خارجي از تلاش بيشتر و پشتكار بيشتر مي گذرد.


عربستان تلاش مي كند رويكرد جهان را به قبل از 11 سپتامبر برگرداند و دوباره به دروغ ايران را منشا افراطي گري در منطقه معرفي كند

هر بار ايران براي گفت وگو و توافق تلاش كرده است، غربي ها بازي را به هم زده اند

ايرانيان همان ملت قبل از انقلاب هستند اما رويكردشان نسبت به سياست خارجي تغيير بنيادين كرده است

نفوذ امريكا در مديريت تمام جوانب كشور در دوران شاه بيش از حد افراطي شده  بود

شايد اگر انتقادي به سياست خارجي ايران وارد باشد، در حوزه عمل نكردن بر سياست استقلال و <<نه شرقي نه غربي>> نيست، بلكه در پافشاري بر آن است

شوروي بارها پيشنهادهايي براي راضي كردن جمهوري اسلامي ايران به پيوستن به جبهه خود مطرح كرد كه با مخالفت مواجه شد

براي رابطه با هر كشور كوچكي در جهان، ديپلمات هاي ايراني سال ها خون دل خورده اند

 

yektanetتریبونخرید ارز دیجیتال از والکس

پربحث‌های هفته

  1. جنگ ترکیبی خودمان، علیه خودمان!

  2. کارگری انگشتر ۵۰ میلیاردی را به صاحبش بازگرداند

  3. اقدام عجیب سفیر ایران در باکو/ برای عزت ایران استعفا دهید              

  4. جلاد، به پایان سلام کن!

  5. بهادری جهرمی: مبالغ جرایم رانندگی متناسب با تورم افزایش یافت

  6. تورم چه زمانی تک رقمی می‌شود؟

  7. نرخ تعرفه‌های خدمات بهداشتی درمانی ۱۴۰۳ اعلام شد/ نرخ رسمی ویزیت ۵۰% گران می‌شود!

  8. بازداشت سومین عامل حمله تروریستی در مسکو

  9. آقایان رئیسی و اژه‌ای! آیا در پیشگاه خدای متعال و امام‌زمان (عج) پاسخی دارید؟

  10. انتقام از پوتین؟

  11. عوامل توهین کننده به نظام و مقدسات اسلامی دستگیر شدند

  12. ائتلاف ایران، روسیه و چین تبدیل به کابوسی برای آمریکا می‌شود

  13. علم‌الهدی: امروز در کشور از آثار تحریم اقتصادی آمریکا مشکلی حس نمی‌کنیم

  14. بازگشت احتمالی ترامپ چه تاثیری بر اقتصاد ایران دارد؟

  15. افزایش ١٧٠ درصدی حداقل حقوق کارگران در دولت سیزدهم

  16. مردم طلای دست دوم خریداری نکنند

  17. خط و نشان حقوقی ایران برای کویت

  18. هشدار سخنگوی پلیس به رانندگان نوروزی؛ آمار تصادفات هولناک است!

  19. اول، بساط دلالی باید جمع شود

  20. وزیر اقتصاد: در سال ۱۴۰۲ رکورد بیشترین سرمایه‌گذاری خارجی واقعی در ۱۶ سال اخیر شکسته شد

  21. کولرهای گازی بلای جان صنعت برق

  22. منظور: تخصیص ارز کشور برای واردات خودرو به صرفه نیست

  23. ایران اینترنشنال در آستانه تعطیلی / تعطیلی قریب الوقوع دفتر واشنگتن + عکس

  24. دادستان ساری: خسارات وارده قطع سه هزار اصله نهال جبران شود

  25. جریمه تخلفات حادثه ساز ۵ برابر شد/ اعمال از هفته آینده            

آخرین عناوین