از 24 آبان ماه که اعتراضاتی در کشور نسبت به گران شدن بنزینی رخ داد، یکی از شهرهایی که حرف و حدیث ها و روایت های مبهمی درباره آن گفته شد، ماهشهر بوده است. هنوز هم تمام اتفاقاتی که در ماهشهر رخ داده دقیقاً واضح و مشخص نیست. بخصوص رسانه های خارجی تمام تلاش خود را برای سوء استفاده از این ماجرا بکار گرفته اند و خواهان غالب شدن روایتی خودساخته و تلقین آن به مردم اند. 

***

اما در تمام روایت هایی که از اعتراضات ماهشهر در رسانه های مختلفِ داخلی نقل شده یک مسئله واضح و مشخص است. اینکه مردم ماهشهر گرفتار فقر، تبعیض و بیکاری نهادینه شده ای هستند که در سه دهه گذشته رشد و گسترش یافته است. البته نه اینکه در دیگر شهرها خبری از این مسائل نیست بلکه مشکل اینجاست که مردم ماهشهر مانند دیگر شهرهای نفت خیز آشکارا در چنبره تبعیضی گرفتار شده اند که نفت بر آنها تحمیل کرده است. آنها خود را قربانی سیاست ها و برنامه های حاکم بر شرکت نفت می بینند. اینکه اکثریت افرادی که در شرکت نفت و پالایشگاه های پتروشیمی مشغول کارند غیر بومی اند، اینکه آنها حقوق های آن چنانی می گیرند، معمولاً مدیران پروازی هستند و اگر قرار باشد آن جا نیز بمانند در شهرک هایی که ایجاد شده اند زندگی می کنند و امکانات بهداشتی، تحصیلی و رفاهی در این شهرک ها بسیار بالاتر از میانگین کل شهر است.   

در این گونه شهرها بوضوح می توان دارا و ندار را مشاهده کرد. عملاً فاصله طبقاتی به شکاف بزرگی تبدیل شده که به مرور نه تنها کاهش نیافته بلکه عمیق و عمیق تر شده است. حتی بعضاً در برخی شهرها موانعی نیز ایجاد شده که زندگی و امکاناتِ آن سوی حصارها برای مردم قابل مشاهده و روئت نباشد. 

 این فاجعه در حالی رخ داده که مردم بومی این شهرها خود را مستحق می دانند که بهره ای هر چند ناچیز از این ثروت خدادادی نصیب شان شود. اما انگار سهم آنها از این همه ثروت، فقر و تبعیض و نابرابری است. 

شکل گیری چنین سیستمی در بسیاری از شهرهای نفت خیز بخصوص در شهرهای خوزستان، نارضایتی فراوانی برای مردم بومی ایجاد کرده است. آنها خود را «قربانیان» این سیستم غیرعادلانه می پندارند؛ تصوری که در آنها شکل گرفته در تمام تار و پود آنها رسوخ کرده است. چنین افرادی(یا حداقل برخی از آنها) مستعد فرصتی برای بروز خشم و نفرت خود هستند. آنها زخمی شده اند، فکر می کنند از یادها رفته اند و کسی هم قرار نیست به داد آنها برسد. 

این زخم بالاخره روزی سر باز می کرد. مشخص است که در این مواقع عده ای فرصت طلب سوء استفاده کنند چون آنها می خواهند ماهی خود را از این آب گل آلود بگیرند. اما این زخم را«ما» ایجاد کرده ایم. «ما» یعنی دولت های مختلفی که بر سر کار بوده اند و تغییری در این رویه تبعیض آمیز و ظالمانه ایجاد نکرده اند و متاسفانه باید گفت در این سال ها نه تنها بر آن مرهمی گذاشته نشده تا التیام یابد بلکه با ادامه همان سیاست و بعضاً با تشدید آن، شرایط بدتر و بدتر نیز شده است.

***

شاید منطقی تر بود هیاتی به ماهشهر می رفت، با مردم عادی دیدار می کرد، پای درد دل های آنها می نشست، روایت و گزارشی دست اول از وقایع تهیه می کرد به آن امید که سیاست های تبعیض آمیز اصلاح شود و پایان پذیرد. کاری که در هفته های اخیر برخی از جوانان رسانه ای انجام دادند.