به گزارش فارس، بازیکنان زیادی از خارج کشور به لیگ ایران آمده‌اند که بسیاری از آنها شاید کیفیت یک بازیکن آماتور را نداشته‌اند، باید دید در این چرخه معیوب هزینه‌ساز و استعدادسوز چه افرادی منتفع شده‌اند؟ مدیران عامل، مربیان یا کارگزاران فوتبال؟ نقش نهادهای نظارتی در این بین چگونه بوده است؟
شاید این بررسی اجمالی به ما کمک کند تا دید بهتری نسبت به مسائل داشته باشیم.
سال ۵۶ ویلیام مک‌لوری اسکاتلندی اولین لژیونر باشگاه پرسپولیس لقب گرفت اما وی خیلی زود این باشگاه را ترک کرد، شاید معروف‌ترین لژیونر پیش از انقلاب فوتبال ایران آلن ویتل انگلیسی بود که تا سال ۵۷ در این باشگاه ماند و توانست در ۳۴ بازی با لباس پرسپولیس ۱۶ گل به ثمر برساند.
وی بعد از پیروزی انقلاب باشگاه پرسپولیس را ترک کرد.
از سال ۵۷ تا ۸۲ به مدت ۲۵ سال هیچ بازیکن خارجی وارد باشگاه نشد و عموماً نیازها از داخل کشور برطرف می‌شد تا اینکه در سال ۱۳۸۲ عیسی ترائوره هافبک اهل کشور مالی سومین لژیونر و اولین آفریقایی باشگاه پرسپولیس به این تیم پیوست، تنها دستاوردش برای سرخ‌های پایتخت گلزنی در بازی دربی بود که آن مسابقه نیز با شکست‌شان همراه شد.
ساشا ایلیچ دروازه‌بان مقدونیه‌ای هم در همان سال جذب شد، عملکرد نه‌چندان مناسبش و خوردن گل‌های زیبا از خاطرات حضور ایلیچ در پرسپولیس محسوب می‌شود.
کریستوفر ره لیبرایی جز اسم دیگر هیچ نبود، پسرعمه ژرژ وه‌آ که بدون حضور در باشگاه پول مناسبی دریافت کرد!
سامبو چوجی نیجریه‌ای به‌عنوان مهاجم در فصل ۸۴- ۸۳ به پرسپولیس آمد اما تنها یک گل توانست برای تیمش به ثمر برساند، شاید تیفوسی‌ترین هواداران پرسپولیس هم این بازیکن را به‌خاطر نیاورند، هیچ‌وقت هم کسی نپرسید چوجی چگونه سر از باشگاه پرسپولیس درآورد و سرانجامش چه شد.
اما شاهکار نقل و انتقالاتی در فصل بعد رقم خورد، شاید تا شروع لیگ آن سال کمتر کسی می‌دانست فوتبال در کشور پاناما در جریان است، هیچ‌کسی متوجه نشد بر اساس چه منطق و استدلالی کارلوس ریوه‌را و آنتونی تورس مدافعان پانامایی جذب باشگاه پرسپولیس شدند.
مکمل مثلث ناکامی جذب بازیکن در آن فصل بی‌شک رافائل ادرهو نیجریه‌ای بود که پس از انجام کمتر از ۱۰ مسابقه مشخص شد که مبتلا به بیماری هپاتیتB است، این بازیکن از تیم کنار گذاشته شد اما توانست با تحمیل کسر ۶ امتیاز به پرسپولیس تمام طلب خودش را دریافت کند.
با توجه به عدم نیاز باشگاه به دروازه‌بان و از آنجایی که سرخ‌ها ۳ سنگربان داشتند، خرید ژان نیکولوفسکی مقدونیه‌ای بهت و حیرت را برای فوتبالدوستان به همراه آورد، دروازه‌بان ۱۰۰ هزار دلاری بدون ۱ دقیقه حضور در زمین بازی!
ژاک الونگ‌الونگ کامرونی شاید از معدود خریدهای مناسب چند سال اخیر باشگاه محسوب می‌شد، هافبک دفاعی که ۱۵۰ هزار دلار قراردادش بود بدون آنکه بداند و تنها عایدی او از این مبلغ شاید حدود یک‌سوم بود!
شاید بتوان روبرت ساها، چپ‌پای اهل جمهوری چک را بهترین خرید خارجی پرسپولیس برشمرد این مدافع توانست جناح چپ پرسپولیس را بیمه کند اما هیچ‌وقت کسی نفهمید این بازیکن ارزشمند چگونه از جمع سرخپوشان جدا شد اما وی دو فصل فوق‌العاده را تیم پرسپولیس سپری کرد.
در فصل ۸۶- ۸۵ سه خرید باشگاه پرسپولیس، سؤال‌برانگیز شد، سؤال اصلی این بود: صلاح حسن عراقی، زیاد شعبو سوریه‌ای در خط حمله و طارق جبان سوریه‌ای در خط دفاع چگونه و با چه معیاری خریداری شدند؟ آیا آنها بهتر از بازیکنان داخلی بودند؟
در فصل بعد خورخه آراندا پاراگوئه‌ای تنها یک نیمه برای پرسپولیس در پست هافبک بازی کرد و صدها هزار دلار دستمزد گرفت! در همان فصل ماته دراگه کروات به‌عنوان مهاجم بازی کرد و علی‌رغم بازی‌های خوبش ناگهان ناپدید شد.
در فصل ۸۸- ۸۷ ابراهیم توره سنگالی با قدی بلند و بدنی ترکه‌ای در خط حمله پرسپولیس ظاهر شد و ۱۳ گل به ثمر رساند اما در فصل بعد سر از سپاهان درآورد، او یکی از خریدهای فوق‌العاده پرسپولیس محسوب می‌شد.
در کنار ابراهیم توره، ایوان پتروویچ کروات به‌عنوان هافبک و فرانک آتسو از توگو به‌عنوان دفاع خریداری شدند، عملکرد پتروویچ رضایت‌بخش بود هر چند که تنها یک فصل حضور داشت اما سؤال اصلی این بود، فرانک آتسو توگویی در حضور رحمان رضایی طی چه معیار و بر اساس کدام رزومه مشخصی جذب باشگاه شده بود؟!
ذهن‌ها همه درگیر چرایی حضور آتسو بود که ناگهان حضور پائولو دی‌کارمو برزیلی همه را غافلگیر کرد! مهاجمی که با هزار بوق و کرنا به پرسپولیس آمد و تنها یک گل از روی نقطه پنالتی به ثمر رساند، جانشین علی کریمی پرنده‌فروش از آب درآمد اما فاجعه‌بارتر این بود که پس از هزینه هنگفت و خروج از پرسپولیس با کوثر خرم‌آباد قرارداد بست و آنجا نیز نیمکت‌نشین محض شد.
آشپیتیم آرفی در سال فصل ۸۹- ۸۸ بعد از به ثمر رساندن ۱۸ گل برای پیام خراسان به پرسپولیس آمد، در ۲۲ بازی ۹ گل به ثمر رساند تا نشان دهد با آرفی پیام خراسان بسیار فاصله دارد، به همراه آرفی، تیاگو و وسلی از برزیل اولی در پست مدافع و دومی در پست مهاجم به عضویت پرسپولیس در آمدند، تیاگو با نمایش بهتر ۲ فصل دوام آورد اما وسلی در ۱۴ بازی فقط ۲ گل به ثمر رساند تا یک خرید بد دیگر در پرونده پرسپولیس ثبت شود.
هوار ملامحمد ستاره تیم ملی عراق از دیگر خریدهای پرسپولیس بود که نتوانست توانایی‌هایی که در تیم ملی عراق داشت را در باشگاهش به نمایش بگذارد اما پنالتی‌زن مطمئنی بود.
یک مهاجم از بورکینافاسو به نام هروه اوساله خرید فصل ۹۰ - ۸۹ پرسپولیس بود که در لحظات آخر نقل و انتقالات قرارداد خود را امضا کرد اما در آزمایش‌های پزشکی مشخص شد که بیماری هپاتیت دارد اما شرط رسمی شدن قرارداد بعد از جواب آزمایشات پزشکی باعث شد برای اولین بار پرسپولیس بدون پرداخت پول با یک خارجی فسخ قرارداد کند!
سکو برت از کشور مالی مدافعی بود که در فصل ۹۰- ۸۹ به عضویت باشگاه درآمد و در ۵ مسابقه حاضر شد، هیچ‌کسی حتی صورت او را به‌خاطر ندارد چه برسد به اینکه بداند چرا و با چه کارنامه‌ای جذب باشگاه شد!
در سال ۹۱ - ۹۰ یک بورکینافاسویی دیگر خرید پرسپولیس لقب گرفت، ممدوتال در پست دفاع به عضویت باشگاه درآمد تا تنها در ۱۲ مسابقه به میدان برود.
بی‌شک یکی از بهترین خریدهای پرسپولیس در دهه ۸۰ و ۹۰ ایمون زاید، مهاجم لیبیایی - ایرلندی بود که در مجموع یک فصل و نیم و در ۲۱ بازی توانست ۱۲ گل برای پرسپولیس به ثمر برساند، اوج شهرتش به هتریک ۱۰ دقیقه پایانی دربی برمی‌گردد که باعث شد در ذهن هواداران تیمش جاودانه شود.
آسیمیر آودوکیچ دروازه‌بان تنومند بوسنیایی نمایش قابل قبولی در دروازه پرسپولیس در لیگ قهرمانان داشت، وی بر اساس قانون نمی‌توانست باشگاه را در مسابقات لیگ همراهی کند.
یکی دیگر از معدود خریدهای خوب پرسپولیس یک دروازه‌بان برزیلی به نام نیلسون کوریا بود که در دو فصل ۹۳ - ۹۱ سنگربان سرخپوشان بود و توانست در چهار بازی دربی دروازه‌اش را بسته نگه دارد، در همان فصل ۹۱ ربرتو دسوسا برزیلی نیز در پست هافبک جذب پرسپولیس شد، سه بازی برای این تیم انجام داد و دچار مصدومیت شد و دیگر کسی او را ندید هر چند که وی دستمزدش را گرفت!
در همان سال ۹۱ یک خرید دیگر بهت و حیرت همگان را برانگیخت! کئون جون از کره به عضویت باشگاه درآمد اما هیچگاه رنگ چمن ورزشگاه آزادی را ندید و بدون حتی حضور در یک بازی آنهم بروی نیمکت، ایران را ترک کرد!
ولاتکو گروزدانوسکی هافبک یوگسلاو - مقدونیه‌ای که در فصل ۹۳ - ۹۲ به پرسپولیس پیوست و علی‌رغم بازی‌های خوبش با این تیم با وی قرارداد نبستند و حتی بخشی از پولش را پرداخت نکردند تا با شکایت در فیفا طلبش را استرداد کند.
مارکو پروپوویچ صربستانی هم علی‌رغم نمایش قابل توجه خیلی زود از جمع یاران کنار گذاشته شد اما فاجعه دیگر همین فصل حضور یک‌مونته‌نگرویی به نام مارکو شپانوویچ بود، این بازیکن تنها یک نیمه برای پرسپولیس بازی کرد و در انتها با یک شکایت در فیفا هزینه هنگفتی را به باشگاه وارد کرد.
یک کاستاریکایی به نام مایکل اومانیا در فصل ۹۳ به عضویت باشگاه پرسپولیس در آمد و تا سال ۹۵ به عضویت خود ادامه داد، تنها رزومه‌اش حضور در جام جهانی ۲۰۱۴ بود اما بهتر از او نیز مدافع در خود ایران وجود داشت هر چند که وی نیز با طرح شکایت تمامی طلب خود را از پرسپولیس گرفت اما هیچ خریدی به اندازه تادئو تعجب‌برانگیز نبود، این مهاجم برزیلی با کیلوها اضافه وزن به سختی می‌دوید و با یک دید می‌شد فهمید که او اصلاً فوتبالیست نیست اما چندصد هزار دلار به پرسپولیس خسارت وارد کرد و پول قراردادش را به طور کامل گرفت.
اما در فصل ۹۴ - ۹۳ هافبک برزیلی به نام گابریل به خدمت تیم در آمد هر چند که عملکرد بسیار خوبی داشت اما بعداز یک‌فصل از تیم جدا شد و پس از کش و قوس فراوان در فیفا پولش را به‌دست آورد.
فصل ۹۵ - ۹۴ با سه خرید برای قرمزهای پایتخت همراه بود، الکساندر لوبانف ازبکستانی در خط دروازه، لوکا ماریچ کروات در خط دفاع و جری بنگستون هندوراسی در خط حمله جذب پرسپولیس شدند، آمار مأیوس‌کننده ۷ گل در ۲۱ بازی باعث شد تا بنگستون از تیم کنار گذاشته شود، سرنوشت لوکا ماریچ و لوبانف هم بهتر از بنگستون نبود، آنها هم انتهای فصل پرسپولیس را ترک کردند اما شاهکار بزرگ در فصل بعد اتفاق افتاد، چهار خرید که سه تای آن یقیناً فاجعه بود!
اولکسی بولیانسکی مدافع، ولادیمیر پریموف مهاجم که هر دو اکراینی بودند به همراه آنتونی گولچ مدافع استرالیایی بی‌شک سه خرید وحشتناک قرمزهای پایتخت به‌شمار می‌رفتند، در کنار این سه بازیکن تنها دروازه‌بان کروات یعنی بوژیدار رادوشویچ را می‌شد خرید معقول تلقی کرد.
دو بازیکن تنومند اکراینی بیشتر از اینکه شبیه فوتبالیست باشند، به فایترهای سنگین‌وزن قفس شباهت داشتند؛ کند، بی‌تکنیک و کاملاً آماتور اما درد بزرگ‌تر را گولچ وارد کرد، او با حضور ۱۴ روزه در تمرینات پیش‌فصل ایران را ترک کرد و پس از شکایت ۵۵۰ هزار دلار ناقابل خرج روی دست پرسپولیس گذاشت، ۵۵۰ هزار دلار برای صفر دقیقه بازی حتی تمرینی!
گادوین منشا نیجریه‌ای و بشار رسن عراقی خریدهای فصل ۹۶ بودند که اولی تا پایان سال نتوانست انتظارات را برآورده کند اما دومی جزو معدود خریدهای خوب پرسپولیس به‌شمار می‌رفت.
ماریو بودیمیر کروات مهاجمی بود که در نیم فصل با رقمی حدود بیش از ۷۰۰ هزار دلار به پرسپولیس پیوست اما توانست تنها ۲ گل به ثمر برساند، همگان در انتظار خرید یک مهاجم بودند که ناگهان جونیور براندائو از برزیل از راه رسید! تمامی هواداران به ساق‌هایش چشم دوختند زیرا در هنگام رسیدن به فرودگاه امام گفته آنقدر گل می‌زنم تا هواداران خسته شوند! اما کمتر هواداری فکر می‌کرد روزی برسد که دل‌شان برای بودیمیر تنگ شود!
جونیور عاجز از استپ ساده یک توپ ارسالی با سرعت بسیار پایین از طرف هم‌دسته‌اش بود! خریدش با کمتر از ۵ بازی حدوداً ۴۰۰ هزار دلار خرج برداشت و همین چندی پیش قبل از اتمام نیم‌فصل قراردادش را فسخ کرد و به برزیل بازگشت!
بدون احتساب دو لژیونر پیش از انقلاب به فاصله ۱۷ سال از ورود ترائوره تا براندائو، پرسپولیس ۴۹ خرید خارجی داشته که با خوشبینی تنها ۵ بازیکن توانستند در حد و اندازه‌های باشگاه بازی کنند.
۴۴ خرید بی‌استفاده و هزینه‌زا را در کنار مخارج بیهوده برای مربیانی چون وینگو بگوویچ و دستیارانش، راینل زوبل و دستیارنش، آری‌هان و دستیارانش، مصطفی دنیزلی و دستیارانش، نلو وینگادا و دستیارانش، زلاتکو کرانچار و دستیارانش، مانوئل ژوزه و دستیارانش قرار دهید، به عدد تقریبی ۱۰ میلیون دلار می‌رسید که با تناسب قیمت دلار بین ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰ عدد و تراکم خرید‌ها در بازه‌های زمانی ۶۰۰۰ به‌دست می‌آید که اگر این عدد را ضرب در ۱۰ میلیون دلار کنیم، به صورت تقریبی می‌شود: ۶۰ میلیارد تومان
حال با توجه به نرخ تورم و ارزش پول با یک حساب سرانگشتی می‌توان گفت با این پول باشگاه پرسپولیس می‌توانست در یک بازه زمانی ۱۷ ساله
۱- حداقل دو کمپ مجهز تمرینی و اقامتی با کلیه امکانات دایر کند.
۲- با استعدادیابی گسترده بازیکنان ۱۰ تا ۱۴ سال را از سراسر ایران گزینش کند.
۳- در این بازه زمانی تیم‌های پایه خود را تقویت و حرفه‌ای کند.
۴- مانند کمپ آژاکس و لاماسیا با استفاده از برند تجاری و محبوبیتش، بازیکن‌سازی کرده و علاوه بر بی‌نیازی از خرید بازیکن، بازیکنان مازاد تولیدی خود را به قیمت مناسب به‌فروش برساند.
اما چرا اینگونه خرج شده است و اصولاً چرا نظارتی بر حیف و میل سرمایه‌های انسانی و مالی نیست، بر ما پوشیده است.
