در شرایط اقتصادی و معیشتی کنونی مردم و در روز‌هایی که پس از گرانی بنزین، بخشی از جامعه درگیر حذف نامشان از فهرست دریافت کنندگان مبلغ کمک معیشتی دولت هستند شاید صحبت از کاهش جمعیت کمی عجیب به نظر برسد.
به گزارش خراسان، چنان که همین روز‌های قبل که گزارشی در این باره نوشته بودیم، شهروندی تماس گرفته بود و می‌گفت: «شما فکر می‌کنید ما دوست نداریم فرزند بیشتری داشته باشیم؟ آیا با این وضعیت میشود به این مسائل فکر کرد؟!» آن جا حق را به او دادم و این را هم به او گفتم که «هرکه دندان دهد نان هم دهد...»، اما نباید از حق بگذریم که به هرحال مسئولان جامعه نیز در قبال فرزندان ما مسئولیت‌های مهمی دارند.
مسئولیت‌هایی همچون ارائه آموزش و پرورش باکیفیت، پرورش استعداد‌ها و مواردی از این دست که متاسفانه امروز چندان مورد توجه آن‌ها نیست. به طور قطع، وجود همین آسیب است که بخشی از جامعه را از موضوع مهم فرزند آوری غافل می‌کند.
اما آینده چه میشود؟ طبق آمار اگر به همین گونه پیش رویم در سه دهه آینده جزو کشور‌های پیر جهان خواهیم بود بنابراین توجه به این مهم و چاره اندیشی درباره آن جز با تدبیر مسئولان کشورراهکار دیگری ندارد.
آمار نگران کننده یک گزارش تحلیلی
کمیته رصد و پایش سیاست‌های جمعیتی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی روز گذشته گزارشی را از وضعیت فعلی جمعیت و میزان موالید کشور منتشر کرده است که برآیندآن آمار بی سابقه کاهش موالید درسال ۹۸ طی ۵۰ سال اخیر به حساب می‌آید.
۸۰ تا ۹۴ درحال افزایش اما...
در این گزارش آمده است که از سال ۸۰ تا ۹۴ در کشور افزایش موالید در حال رخ دادن بوده است، اما پس از سال ۹۴ به علت خالی‌شدن توان درونی جمعیت تعداد تولد‌ها با شیب تقریباً تندی شروع به کاهش کرده و در سال ۹۷ میزان موالید کشور نسبت به سال قبل با کاهش بیش از ۸ درصدی مواجه شده که در دو دهه اخیر بی‌سابقه بوده است. ضمن این که در شش ماه اول امسال (۹۸) نسبت به شش ماه اول سال ۹۷ این تعداد با ۱۳ درصد کاهش مواجه بوده که کاهش بیش از ۹۲ هزار تولدی را به همراه داشته است.
در این گزارش آمده است که تخمین زده میشود در پایان امسال میزان تولد کشور به رقم یک میلیون و ۲۰۵ هزارو ۹۰۴ تولد برسد که کاهش بی سابقه‌ای نسبت به سال‌های گذشته دارد. در این گزارش آمده است؛ تعداد تولد‌های سال ۹۷ در مقایسه با سال ۹۴ نشان دهنده کاهش ۲۰۳ هزار و ۷۱۰ نفری جمعیت است. همچنین، میزان موالید از حدود ۲۰ در هر هزار نفر جمعیت در سال ۹۴ با کاهشی محسوس به ۱۶.۷ در هر هزار نفر جمعیت در سال ۹۷ رسیده است و تخمین زده میشود که در سال ۹۸ نرخ زاد و ولد با ۱۴.۵ تولد به ازای هر هزار نفر جمعیت به کمترین حد خود در طی ۵۰ سال گذشته رسیده است.
طبق برآورد‌های انجام شده بر مبنای نتایج سرشماری، جمعیت ایران در پایان نیمه اول امسال به ۸۲ میلیون و ۷۷۶ هزار و ۲۷۰ نفر رسیده است. مطابق نتایج سرشماری، نرخ رشد جمعیت ایران از ۱.۲۹ درصد در سال ۹۰ به ۱.۲۴ درصد در سال ۹۵ رسیده است و برآورد‌ها نشان می‌دهد که نرخ رشد جمعیت هم اکنون حدود یک درصد رسیده باشد ضمن آن که پیش‌بینی میشود در سال‌های آینده با کاهش بیشتر نرخ رشد جمعیت مواجه باشیم.
۲ نمونه مشوق در بلاتکلیفی
گزارش‌های متعدد خراسان به ویژه در چند مدت اخیر که آمار‌های جمعیتی با چالش‌ها و نگرانی‌های جدی مواجه است، حکایت می‌کند که دوای این درد جز با عمل به قوانین موجود درباره فرزندآوری راهکار دیگری ندارد.
نمونه اول قانون تسهیل ازدواج جوانان در سال ۸۴ برای رفع موانع اقتصادی، فرهنگی و معیشتی پیش روی ازدواج جوانان توسط مجلس به تصویب رسید.
این قانون در بر دارنده تمامی خدماتی است که نهاد‌ها و سازمان‌های مختلف باید در زمینه تسهیل ازدواج جوان همچون در نظر گرفتن وام ازدواج، مسکن، شغل انجام دهند، اما با گذشت ۱۴ سال از تصویب هنوز اجرایی نشده است و در بایگانی‌ها خاک می‌خورد و تنها در این مسیر وام ازدواجی از سوی دولت پرداخت میشود که با وجود افزایش روز به روز تورم و قیمت‌ها این وام هم برای تامین هزینه‌های ازدواج جوانان کافی نیست.
نمونه دوم نیز موضوع مرخصی ۹ ماه فرزندآوری است که در بخش‌های مختلف به ویژه در مجموعه تامین اجتماعی اجرا نمی‌شود؛ بنابراین چه از موضوع تشویق برای فرزندآوری خوشمان بیاید یا نیاید، باید بدانیم که کشور در آینده نه چندان دور دچار کهن سالی و پیری میشود اگر به همین رویه پیش رود؛ و آیا با یک کشور «پیر» می‌توان به رشد و توسعه رسید؟
