قولنامه از جمله علل اصلی زمینخواری در کشور محسوب میشود. زمیخواران با استفاده قولنامه ویلاهای غیرقانونی خود را به دیگران میفروشند. جالب اینجاست که قولنامهها قانونی بوده و در دادگاهها نیز با احترام با آن اسناد برخورد میشود.
***
طبیعت همیشه به معنای سرسبزی، شادی و تفریح برای مردم است. حق استفاده از طبیعت بر کسی پوشیده نیست و حکومت نیز موظف است که این مناطق را به عنوان مناطق عام المنفعه در اختیار همگان قرار دهد. اما آن چیز که در واقعیت شاهد آن هستیم، تخریب اراضی طبیعی و تبدیل آنها به ویلا، برای عدهای خوش نشین است.
از این رو یکی از مناطق خوش آب و هوایی که طعمه جذابی برای متصرفان بوده و هست، محلهی چهارباغ کرج است. این محله کاملا استعداد کشاورزی دارد اما اخیرا تبدیل به محلی برای درآمدیزایی زمینخوران شده است. به همین دلیل قصد سفر به این مناطق را کردیم تا برای کسب اطلاعات بیشتر، به صورت میدانی پدیدههای موجود را بررسی کنیم.
در این سفر پر هیجان، قاضی احمدزاده نیز به همراه ما عازم این مناطق شد. این قاضی جوان که متولد سال 72 بوده، در کنار قضاوت، مشغول به تحصیل در مقطع دکتری نیز است، همچنین وی اخیرا توانسته در حکمی دستور تخریب 400 ویلای غیرمجاز را صادر و در اقدامی منحصر به فرد، دستور بازداشت افراد متخلف را نیز داده است.
زمینخواری، به معنای استفاده نامطلوب از زمین است
بنابراین به همراه قاضی احمدزاده رهسپار چهارباغ کرج شدیم. در حین سفر، قاضی احمدزاده از تعریف زمینخواری و علت بروز این فساد در کشور گفت :« متاسفانه زمینخواری در کشور بسیار گسترده شده است. زمینخواری یعنی هر استفاده نامطلوب از اراضی کشاورزی، به طوری که کاربری زمین تغییر پیدا کند. برای مثال اگر زمین کشاورزی تبدیل به یک ویلا و یا برج شود، این موضوع به معنای زمینخواری است».
این قاضی جوان در ادامه گفت :« زمینخواری به تغییر کاربری اراضی کشاورزی محدود نمیشود بلکه ساخت و ساز در کوهها، کنار سواحل، بستر رودخانهها نیز از مصادیق زمینخواری محسوب میشود». پس از این تعریف احمدزاده، در حین خارج شدن از تهران ناگهان صحنههایی از ساخت و ساز ساختمانهای بلند را در کوهها میدیدیم و دقیقا تعاریف ذکر شده از زمینخواری را نیز با خود مرور میکردیم.
با دیدن این ساختمانها در تعجب مانده بودیم که با شعارهایی که مسئولین در راستای مبارزه با زمینخواری میدهند، بازهم شاهد رشد قارچگونه تغییر کاربریها در کشور هستیم. علاوه بر آن گویا مسئولین به رهنمودهای رهبری نیز توجهی ندارند، زیرا بارها ایشان از لزوم برخورد با زمینخواری صحبت به میان آوردهاند، به خصوص در مورد روستای زیارت نیز دستوراتی را مبنی بر رسیدگی به مسئله زمینخواری در این منطقه داده بودند.
با این حال روانه چهارباغ شدیم. پس از گذراندن راهی تقریبا یک ساعته به منطقه، زراعی (بخوانید ویلایی) چهارباغ رسیدیم. این منطقه که در گذشته سر سبز بود، امروز با هجوم زمینخواران روبرو شده است. هجوم این زمیخواران به طوری بوده که در این منطقه تقریبا از کشاورزان و دامداران خبری نیست و به جای آنها ساختمانهای شیک و زیبا خودنمایی میکنند.
پس از رسیدن به چهارباغ به همراه قاضی احمدزاده راهی ویلاهایی که وی دستور تخریب آنها را داده بود شدیم. وی تعریف میکرد که قبل از تخریب این بناها، سازههای بسیار زیبایی در اینجا خودنمایی میکردند به طوری که بولدوزرها نیز توانایی تخریب آنها را نداشتن. برای مثال حتی استخر آن را نتوانستیم خراب کنیم تنها با استفاده از خاک آن را پر کردیم.
زمینخواران، ویلاهای غیرمجاز تخریب شده را مجدد بازسازی میکنند
نکته جالب این بازدید، بازسازی مجدد ویلاهای تخریب شده توسط زمینخواران بود. اما به راستی علت این ماجرا چیست؟ چه انگیزهای وجود دارد که این زمینخواران، حاظرند ویلاهای تخریب شده را بازسازی کنند. از این رو احمدزاده معتقد است که « زمینخواری، شغل پرسودی بوده به طوری که به راحتی میتوان با بهرهگیری از این موضوع، ثروت خود را چندین برابر کرد. متاسفانه ارزش افزوده زمینخواری بسیار زیاد بوده بنابراین اگر سه یا چهاربار هم ویلاها تخریب شوند، باز هم امکان بازسازی ویلاها وجود دارد».
در ادامه سیر و سفر در این منطقه به یکی از زمینخواران محترم برخورد کردیم و وی نیز نکته قابل تاملی را بیان کرد. این زمینخوار گفت :« در تمام این مناطق زمینخواری صورت گرفته و این منطقه (چهارصد ویلا) تنها قطعهای کوچکی از این کل زمیخواریها است. در سرتاسر منطقه چهارباغ شما ویلاهای زیادی را مشاهده خواهید کرد و منحصر به این جا نیست. بنابراین اگر قصد تخریب دارید، همهی ویلا ها را تخریب کنید و نه فقط محل ما».
بسیار جالب است که این فساد چنان در این منطقه گسترش پیدا کرده که زمینخواران هم مدعی میشوند که چرا اول با من برخورد میکنی؟ متاسفانه باید گفت که تا زمانی که برخوردی ریشهای با این موارد صورت نگیرد، زمینخواری نیز گسترش پیدا میکند. همانطور که خود زمینخوار هم معتقدند، گستردگی زمینخواری در بسیاری از مناطق کشور قابل مشاهده بوده و هر چند با مصادیق زمینخواری هم برخورد شود اما پایان کار زمینخواری نخواهد بود. زیرا تا وقتی مشکلات آن به صورت ریشهای حل نشود، باز هم شاهد این اتفاقات خواهیم بود.
چرا زمینخواری در کشور رونق دارد؟
برای یافتن پاسخ از علت گسترش زمینخواری در کشور، در مرحله اول باید دانست، انگیزه زمینخواران از انجام چنین تخلفاتی چیست. برای پاسخ به این سوال به سراغ سجاد طاهری، کارشناس مسائل حقوقی رفتیم و از وی درباره پیدایش این تخلفها در کشور سوال پرسیدیم.
طاهری در ابتدا به این مسئله اشاره کرد که اصلی ترین انگیزه تخلف در کشور، رسیدن به ثروتهای کلان است. این کارشناس گفت:« زمیخواری در کشور راهی برای رسیدن به ثروتهای بادآورده است. به طوری که زمینخواران براحتی میتوانند به ارزش افزودهای بالغ بر 300 درصد برسند. خود این ارزش افزوده به زمینخواران این انگیزه را میدهد که با جدیت بیشتر اقدام به زمینخواری کرده و به جای منابع طبیعی، ویلا بسازند».
قانون حامی اصلی زمینخواران
این کارشناس در ادامه، قانون را ابزار اصلی کمک کننده به زمینخواران معرفی کرد و گفت :« زمینخواران برای رسیدن به این سودهای کلان، از قانون نیز بهرهمند میشوند، برای فهم این ماجرا باید به شیوه زمینخواران اشاره کرد. زمینخواران در ابتدا منطقهای را تصرف کرده و دورتا دور آن را دیوار میکشند. پس از آن که دیوار کشی به اتمام رسید، شروع به تفکیک اراضی به قطعات کوچکتر کرده و در آنها ویلاهای خود را میسازند. پس از اینکه ویلاها ساخته شد، به مهمترین مرحله یعنی فروش واحدها برای رسیدن به سود آوری میرسند».
طاهری ادامه داد :« زمینخواران برای فروش ویلاهای خود نیازمند ابزاری برای معامله هستند تا با استفاده از آن به سودهای کلان برسند. زمینخواران با اسناد رسمی نمیتوانند ویلاها را بفروشند، زیرا حاکمیت به تخلف آنها پی برده و آنها را دستگیر میکند اما این پایان کار نیست بلکه کلاهبرداران با استفاده از یک ابزار معاملهی قانونی، آن را به راحتی به دیگران میفروشند. به طور کلی، قولنامهها به علت اینکه در هیچ سامانهای به ثبت نمیرسند و حکومت نیز از آنها اطلاع ندارد، ابزار مناسبی برای کلاهبرداران محسوب میشود اما نکته مهم این است که این قولنامهها قانونی بوده و در دادگاهها دارای اعتبار هستند».
وی افزود :« مردم برای خرید ویلاها، نیازمند دریافت سند هستند بنابراین اسنادی که آنها دریافت میکنند باید در کنار رایج بودن، قانونی نیز باشند. از این رو قولنامه مهمترین ابزار برای فروش ویلاها محسوب میشود».
همانطور که مشخص شد کلاهبرداران برای فروش ویلاهای غیرقانونی خود، باید از ابزاری استفاده کنند که هم در دادگاهها دارای اعتبار باشد و هم در بین مردم رواج داشته باشد و از آن مهمتر، در هیچ سامانهای هم به ثبت نرسد و حاکمیت نیز از مطلع نباشد. از این رو اسناد غیررسمی یا قولنامهای مهمترین ابزار کلاهبرداری محسوب میشوند. بنابراین میتوان نتیجه گرفت تا زمانی که معاملات غیررسمی یا قولنامهای، در کشور معتبر باشد، شاهد زمینخواری در کشور خواهیم بود.