سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین حسن روحانی در نشست سران هفتاد و چهارمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد به موضوعاتی از قبیل برجام، دلایل عدم مذاکره جدید با آمریکا، تنش های منطقه و طرح ابتکاری جدید ایران تحت عنوان ائتلاف امید و ابتکار صلح هرمز اختصاص داشت.
رئیس جمهور در بخشی از سخنرانی خود گفت: ما نمیتوانیم دعوت به مذاکره کسانی را باور کنیم که اعلام میکنند سختترین تحریمهای تاریخ را علیه کرامت و معیشت ملتمان اعمالکردهاند.
روحانی در ادامه اظهار داشت: ایران با وجود خروج آمریکا از برجام تا یک سال، همچنان نسبت به اجرای تمامی تعهدات هستهای خود وفق برجام، وفاداربوده است. روحانی همچنین نسبت به عملکرد اروپایی ها انتقاد کرد و گفت: « فرصت دادیم تا به تعهدات یازدهگانه خود برای جبران خروجِ آمریکا عملکند ولی متاسفانه فقط حرفهای زیبایی شنیدیم و شاهد اقدام مؤثری نبودیم»
روحانی همچنین گفت: ما را به مذاکره میخوانند؛ در حالی که خود از معاهده گریزانند. رئیس جمهوری همچنین در سخنرانی خود از «ائتلافِ امید» یعنی«ابتکار صلح هرمز» رونمایی کرد.
بیشتر بخوانید:
سخنان حسن روحانی در سازمان ملل را می توان ذیل چند موضوع کلی بررسی کرد.
برجام و «نه» به مذاکره جدید با آمریکا
سخنرانی حسن روحانی ثابت کرد با وجود اینکه ایران حاضر شده بود در چارچوب برجام تعهداتی متقابل را بپذیرد اما دونالد ترامپ تمایلی به کاهش تحریم ها نداشته است.حتی فراتر از این مسئله در شرایط فعلی که بحث مذاکره و رایزنی برای انجام دیدار بین ترامپ و روحانی در جریان است وزارت خزانه داری آمریکا یک شرکت کشتیرانی، یک شرکت نفتی و چند فرد دیگر را به دلیل انتقال نفت ایران در لیست تحریم قرار داده است.
بر اساس اخبار منتشر شده ظاهراً ترامپ عنوان کرده اول باید دیدار با روحانی انجام شود و بعد از آن باید درباره کاهش تحریم ها سخن گفته شود اما ایران تاکید کرده می باید قبل از دیدار، تحریم های ایران کاهش یابد. با وجود همه این ادعاها و عطش ترامپ برای مذاکره نمایشی، او در حاشیه نشست مجمع عمومی گفت ما دنبال مذاکره و دیدار نیستیم این دیگران هستند که موضوع را دنبال میکنند .
دونالد ترامپ دیروز در سخنرانی خود در سازمان ملل آشکارا اعلام کرد: تا وقتی که ایران رفتارش را تغییر ندهد، تحریمها نه تنها برداشته نمیشود، بلکه بیشتر هم میشود.
به همین دلیل بود که حسن روحانی در گفتگو با فاکس نیوز اظهار کرد: شرط اول آن این است که فشارها را از ملت ایران بر دارد فشاری که با این تحریم ها بر کودکان و افراد مریض ایران وارد می شود...
بیشتر بخوانید:
روحانی: ترامپ اعتماد بین ایران و آمریکا را تخریب کرد
با گذشت چهار دهه از عمر نظام جمهوری اسلامی باید به صراحت اعلام کرد آمریکا همیشه از ابزار تحریم به عنوان یک اهرم فشار جهت وادار کردن ایران به عقب نشینی استفاده کرده و نمی خواهد این ابزار غیرمشروع و غیرانسانی خود را از دست بدهد.
روحانی در سخنرانی خود عنوان کرد تنها راه باز شدن گفت و گو، بازگشت به برجام، انجام تعهدات و قطعنامه 2231 است. رئیس جمهور گفت: «تحریمها را متوقف کنید تا راه گفتگو باز شود».
محمدجواد ظریف هم امروز در حاشیه نشست وزیران خارجه ایران با 1+4 با رد احتمال دیدار حسن روحانی با دونالد ترامپ گفت: احتمال دیدار میان روسای جمهوری ایران و آمریکا صفر است و اگر آمریکا خواهان مذاکره است، باید تحریمها را بردارد و به توافق هستهای 2015 بازگردد.
انتقاد از اروپایی ها
حسن روحانی در بخشی از سخنرانی خود به ناکامی اروپایی ها در تامین منافع ایران در قبال انجام تعهدات اشاره کرد.
روحانی اشاره کرد با وجود خروج آمریکا از برجام به اروپایی ها فرصت داده شد تا تعهدات یازده گانه خود را اجرایی کنند اما در طول این مدت «فقط حرفهای زیبایی شنیدیم و شاهد اقدام مؤثری نبودیم».
اشاره روحانی به یازده شرط اروپایی ها حفظ و ارتقای روابط گستردهتر اقتصادی، حفظ و استمرار کانالهای موثر مالی برای تعامل با ایران، تداوم صادرات نفتی و روابط حمل و نقل دریایی، تشویق سرمایهگذاری بیشتر در ایران، حمایت از شرکتها در برابر آثار فراسرزمینی تحریمهای آمریکا و ... می باشد.
احتمال درگیری در منطقه
حسن روحانی در تمام سخنرانی خود تاکید داشت منطقه خاورمیانه در وضعیت بحرانی قرار گرفته است. روحانی در ابتدای سخنان خود گفت: « خاورمیانه در آتش جنگ، خونریزی، تجاوزگری، اشغالگری، تعصبات مذهبی و فرقهای و افراطگرایی میسوزد».
روحانی همچنین در انتهای سخنان خود تاکید کرد: « منطقه ما بر لبه پرتگاه ایستاده است؛ تا جاییکه تنها یک اشتباه میتواند آتشی بزرگ را برافروزد».
رئیس جمهور به صراحت اعلام کرد ایران در مقابل هر گونه تعرض پاسخ قاطعانه خواهد داد.
سخنان روحانی هشداری علنی به برخی کشورهای منطقه و دونالد ترامپ است که دائماً از احتمال تجاوز محدود به ایران سخن می گویند. مقامات ایران در هفته های گذشته به صراحت اعلام کرده بودند هر گونه حمله محدود و مقطعی به ایران، محدود نخواهد ماند.
پیشنهاد ابتکار صلح هرمز
بخش دیگری از سخنان روحانی که راجع به مسائل منطقه بود رونمایی از ابتکار عمل ایران تحت عنوان «ائتلاف امید» بود. این طرح عملاً در مقابل تشکیل ائتلاف نظامی جهت حمایت از کشتیرانی در خلیجفارس و تنگه هرمز مطرح شده که توسط آمریکایی ها پیگیری می شود.
آمریکا در ماه های گذشته به شدت تلاش می کرد تا با لشکرکشی و ارسال انواع و اقسام جنگ افزارها به منطقه زمینه را برای محدود کردن قدرت ایران در خلیج فارس فراهم سازد و عملاً در پی این بود تا ایران را به عنوان کشوری که مخل امنیت است و باید کنترل شود به دنیا معرفی کند اما در اهداف خود شکست خورده است.
روحانی تصریح کرد:« امنیت منطقه با خروج نظامیان آمریکا، تأمین میشود و نه با سلاح و مداخله آنان».
روحانی از عربستان خواست امنیت خود را با پایان دادن به تجاوز به یمن بدست بیاورد نه با دعوت از بیگانگان.
رئیس جمهور برای اقناع عربستان به شکست های آمریکا در افغانستان، عراق و سوریه اشاره کرد و اینکه سیاست های واشنگتن منجر به تقویت افراطیگری، طالبانیگری و داعشیگری شده و هرگز قادر به حل معضلات پیچیدهتر نخواهد بود.
روحانی در نهایت در سخنرانی خود گفت: «... به عهد و پیمان و به میز مذاکره بازگردیم». این سخنان بیانگر این است که ایران هنوز به مذاکره و ادامه رایزنی ها تعهد دارد اما به شرطی که آمریکا به انجام تعهدات خود ذیل برجام بازگردد.