در پایان مهلت اجاره خانه، مستأجران با یک چالش همیشگی روبه‌رو می‌شوند: تصمیم‌گیری برای تمدید قرارداد اجاره و ماندن در خانه استیجاری فعلی یا جستجو برای خانه جدید. در این میان، آن دسته از مستأجران که با صاحب‌خانه خود به توافق می‌رسند، باید قرارداد اجاره خود را برای مدت زمان مشخصی تمدید کنند.

یک راه‌حل همیشگی برای انجام کلیه امور مربوط به مسکن، مراجعه به بنگاه‌های معاملات املاک است. بنابراین می‌توان برای تمدید قرارداد اجاره نیز، به سراغ مشاوران املاک رفت و در این صورت مانند سایر قراردادهایی که در بنگاه منعقد می‌شوند، باید مبلغی را به عنوان حق کمیسیون مشاور املاک پرداخت کرد.

با این حال بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند برای سهولت کار و پرهیز از پرداخت کمیسیون مجدد، قرارداد اجاره را خودشان و بدون مراجعه به بنگاه تمدید کنند.

در هر یک از این دو حالت نکته مهم مشخص شدن توافقات برای تمدید قرارداد اجاره است. در متن تمدید قرارداد اجاره، به طور معمول فقط مدت زمان تمدید اجاره و مبلغ رهن و اجاره جدید نوشته می‌شود. اما در بعضی موارد ممکن است شروط جدیدی برای قرارداد در نظر گرفته شود. این شروط باید به صورت دقیق و کامل در متن تمدید قرارداد اجاره نوشته شود.

در ادامه جزئیات و نکات مربوط به شیوه‌های مختلف تمدید قرارداد اجاره بیان شده است.

تمدید قرارداد اجاره در بنگاه

زمانی که شخصی برای تمدید قرارداد اجاره به بنگاه معاملات املاک مراجعه می‌کند، مشاور املاک متن تمدید قرارداد اجاره را تنظیم می‌کند. او می‌تواند برای این کار متمم قرارداد اجاره یا ثبت قرارداد جدید را درخواست کند که تفاوت این دو به شرح زیر است:

متمم تمدید قرارداد

در صورتی که طرفین قرارداد اجاره به همان بنگاهی که قرارداد اولیه را برای‌شان تنظیم کرده است مراجعه کنند می‌توانند از مشاور املاک بخواهند که برای آن‌ها یک متمم تمدید قرارداد بنویسد. این متمم در حقیقت الحاقیه قرارداد اصلی است که در سامانه ثبت معاملات املاک قابل ثبت و پیگیری است. نکته اینجاست که چون کد رهگیری جدید برای شخص صادر نمی‌شود و در نتیجه مالیات بر ارزش افزوده به مبلغ کمیسیون اضافه نمی‌شود، هزینه‌ای که باید پرداخت شود کمتر خواهد بود. به طور مثال اگر شخص یک سال پیش برای اجاره خانه‌ در ستارخان به بنگاهی رفته باشد و امسال تمدید قرارداد را در همان بنگاه انجام دهد کد رهگیری جدیدی بابت تمدید قراداد دریافت نخواهد کرد.

ثبت قرارداد جدید

اگر طرفین معامله برای تمدید قرارداد اجاره به یک بنگاه جدید مراجعه کنند، قرارداد جدیدی برای آن‌ها ثبت می‌شود و باید برای این قرارداد کد رهگیری جدیدی دریافت کنند. به این ترتیب هزینه‌های بنگاه، شامل حق کمیسیون بنگاه، مالیات و هزینه‌ی دریافت کد رهگیری خواهد شد. طبق عرف اجاره در این نوع معاملات معمولاً نصف حق کمیسیون بنگاه، به علاوه‌ مالیات و هزینه کد رهگیری، توسط مشاور املاک دریافت می‌شود. اما مشاور این حق را دارد که کمیسیون قرارداد اجاره را از او درخواست کند.

تمدید قرارداد بدون مراجعه به بنگاه

اگر به هر دلیلی مستأجر و موجر تصمیم بگیرند قرارداد اجاره را بدون مراجعه به بنگاه منعقد کنند، دو راه پیش روی آن‌هاست؛ تمدید قرارداد اجاره به صورت کتبی یا شفاهی.

قرارداد کتبی

به طور معمول در قرارداد کتبی متن تمدید قرارداد اجاره پشت قرارداد قبلی نوشته می‌شود. همان طور که گفته شد نکته اصلی اضافه کردن شروط و توافقات جدید در متن پشت‌نویسی تمدید قرارداد اجاره است. به طور مثال اگر شخصی سال گذشته اجاره خانه در پاسداران را به عنوان زوج اجاره کرده‌ و امسال صاحب فرزند شده‌‌اند ابتدا باید با صاحب‌خانه به توافق برسند و سپس در متن تمدید قرارداد این توافق را ثبت کنند که، قرارداد با روال قبلی پابرجاست و صاحب‌خانه حق دریافت اجاره بیشتر را ندارد. اگر هیچ یک از شروط قرارداد تغییر نکرده است باید قید کرد که کلیه مفاد قرارداد بدون تغییر پابرجاست. متن کتبی تمدید قرارداد اجاره باید به امضای طرفین قرارداد و دو شاهد عاقل و بالغ برسد.

قرارداد شفاهی

در این روش موجر و مستأجر به صورت شفاهی توافق می‌کنند که قرارداد اجاره برای مدت مشخص و با مبلغ رهن و اجاره توافقی ادامه یابد اما هیچ سند و مدرک مکتوبی برای این توافق تنظیم نمی‌شود. مثلاً با یک تماس تلفنی به صاحب‌خانه توافق می‌کنند که اجاره خانه در شهرک غرب که هم‌اکنون ساکن آن هستند، همچنان پابرجاست؛ اما این توافق را به هیچ شکلی مکتوب نمی‌کنند.

روش تمدید شفاهی شاید در شرایطی که زمان کم است و سر شخص شلوغ است مناسب باشد. اما باید در اولین فرصت برای مکتوب کردن تمدید قرارداد اجاره اقدام شود. چون تمدید شفاهی هیچ‌گونه اعتبار قانونی ندارد و اگر به هر دلیلی شخص به مشکل بر بخورد مدرکی برای اثبات قرارداد خود نخواهد داشت.  البته این امکان وجود دارد که مستأجر برای اثبات ادعای خود از رسیدهای پرداخت اجاره استفاده کند اما روند کار بسیار سخت و زمان‌بر خواهد بود.

نمونه متن تمدید قرارداد اجاره

برای سهولت کار نمونه‌ای از متن تمدید قرارداد اجاره در ادامه مشاهده می‌شود که می‌توان برای پشت‌نویسی قرارداد اجاره از آن استفاده کرد.

قرارداد شماره …… در تاریخ ….. مابین خانم/آقا ….. و خانم/آقا …… به مدت …. سال از تاریخ ….. تا تاریخ ….. تمدید می‌شود. مبلغ پول پیش (ودیعه) این قرارداد اجاره از …… به …. تغییر (افزایش/کاهش) می‌یابد و مبلغ اجاره‌بها ماهانه نیز از …… به …… تغییر (افزایش/کاهش) می‌یابد.

اگر شرط با شروطی به قرارداد اضافه شده است، آن را باید قید کرد و عبارت «سایر مفاد قرارداد شماره …. به قوت خود باقی‌ است» را در انتهای متن نوشت و امضا کرد. باید دقت کرد امضای دو شاهد برای سندیت و اعتبار قضایی این قرارداد ضروری است.

در پایان باید به یاد داشت که هر چقدر در تنظیم متن تمدید قرارداد اجاره و رعایت نکات و جزپیات آن سخت‌گیرتر بود ریسک دردسرهای آتی کاهش خواهد یافت. پس بهتر است با صرف زمان و دقت کافی و کسب اطلاعات بیشتر معامله‌ای ایمن را برای خود رقم زد. برای کسب این اطلاعات به کمک کارشناسان آدرس می‌توان با شماره تلفن ۷۴۲۶۹ تماس گرفته و یا به وب‌سایت آدرس با نشانی www.address.ir مراجعه کرد.