آیا بنزین علاوه بر سوخت موتور کاربرد خوراکی نیز دارد که این قدر در مقابل سهمیه‌بندی و واقعی کردن قیمت این آب حیات؛ توسط نمایندگان مجلس، مردم و دولت جبهه گیری و اظهار نظر میشود؟
قیمت بنزین به سه دلیل باید واقعی شود:
1- بنزين يك فرآورده ملي است، و استفاده از آن حق همه ايرانيان است و نبايد اجازه قاچاق حتي يك قطره به كشورهاي همسايه داده شود. سوخت هاي فسيلي و فرآورده هاي نفتي ثروت هاي ملي متعلق به همه ايرانيان و آيندگان است، پس بايد بهينه و به جا مصرف شود تا مورد نفرين آيندگان نشويم.
2- بنزين ايران بسيار ارزان عرضه مي‌شود و سود ارزاني آن در حال حاضر نصيب جمعيت اندكي (دهك هاي هفتم، هشتم، نهم و دهم) از جامعه و قاچاق چيان آن مي‌شود؛ راه كار اين است كه قيمت آن واقعي و حداقل در حدود متوسط قيمت كشورهاي همسايه شود.
3- مصرف بی‌رویه و شاید بیهوده آن باعث آلودگی محیط زیست، کاهش سلامتی جامعه و هزاران بدبختی دیگر و افزایش هزینه های سرسام آور نظیر هزینه درمان بیماران سرطانی و قلبی و عروقی و ... می شود. باید از مصرف کنندگان بنزین عوارض آلودگی و مالیات بر مصرف گرفته و در تجهیز مدارس و بهداشت و درمان مصرف شود.
حداقل فایده واقعی کردن قیمت بنزین افزایش فرهنگ پیاده روی و دوچرخه سواری بین افراد و در نهایت افزایش سلامتی و نشاط در جامعه همراه با کاهش آلودگی و ترافیک و سر و صدا در خیابانها است.
برای جلوگیری از تورم و افزایش هزینه‌ها در زندگی مردم ؛ دولت باید راه کارهای زیر در نظر بگیرد:
1- توزيع بنزين براي خودروهاي عمومي(به اصطلاح خودروهای کار) بنزین سوز خارج از شهری ( انواع تاكسي های بین شهری - وانت ها -...) براساس پيمايش مسير روزانه با نصب GPS و تایید و نظارت دقیق واحدهای ذیربط با قيمت يارانه اي هر ليتر بنزين 1000 تومان صورت مي‌گيرد.
2- مصرف CNG با قيمت فعلي فقط مخصوص خودروهاي عمومي (خودروهای کار) درون شهری ( انواع تاكسي‌های بین شهری - وانت‌ها - سرويس‌ها و تاكسي‌هاي اينترنتي, سرویس مدارس و ...) بوده و بعد از سه ماه از اجراي اين طرح سهمیه يارانه‌اي بنزين برای خودروهاي دو گانه سوز به 30 ليتر در ماه تقليل يابد.
3- از تمام کسانی که دارای خودروهای شخصی بوده و خواهان همکاری و مشارکت در حمل و نقل عمومی بار و مسافر (سرویس مدارس – تاکس های اینترنتی- اسنپ – آژانس‌ها – وانت بارها ...) هستند توسط واحدهای ذیربط ثبت و نام شده و پس از دریافت مجوز و سوخت یارانه‌ای بر فعالیت مستمر آنها رصد و پایش دقیق صورت گیرد. این امر باعث ایجاد فرصت‌های شغلی زیادی برای جوانان بیکار شود. از متقاضیان تعهدهای سنگین حقوقی و مالی گرفته شود تا در صورت کوچک ترین تخلف نظیر عرضه و فروش بنزین خارج از شبکه شدیداً جریمه مالی شوند. مثلاً قانون 85 را اعمال کند، در صورت فروش بنزین یارانه‌ای به دیگران، اختلاف قیمت بنزین آزاد و یارانه ای را در 85 میلیون ضرب و متخلف به عنوان جریمه نقدی باید پرداخت کنند.
عادلانه ترین روش توزیع:
عادلانه ترين روش دادن ماهيانه 20 ليتر بنزين سهميه اي ( يارانه‌اي به قيمت هر ليتر 1000 تومان) براي هر ايراني (دارای کد ملی، زنده و مقيم كشور) يا واريز معادل نقدي آن براي هر ليتر بنزين با قيمت آزاد (7000 تومان) به حساب وی یا سرپرست خانوار توسط دولت است. هرفردی اختیار استفاده از بنزین یا حق واگذاری آن به شخص دیگر یا فروش آن به دولت و با قیمت آزاد (7000 تومان) را دارد. توزيع بنزين براي خودروهاي شخصي فقط براساس كارت سوخت و قیمت هر واحد برای بنزین سهمیه ای ( فردی) 1000 تومان و برای بنزین خارج از سهمیه 7000 تومان باشد. قیمت واحد بنزین با استفاده از کارت جایگاه دار 10000( ده هزار) تومان باشد.
3000 تومان مازاد باید صرف تجهیز و بازسازی مدارس، تجهیز بیمارستان‌ها و کمک به بیماران نیازمند و ایجاد فضای سبز و نگهداری محیط زیست در شهرها شود. دولت (وزارت نفت) می‌تواند باقیمانده بنزین تولیدی روزانه را با قیمت متوسط منطقه اي (به صورت ارزی) به کشورهای همسایه (پاكستان – تركيه – عراق – افغانستان- ارمنستان) صادر نمایید و منبع درآمد ارزی حاصل را صرف ایجاد زیر ساخت‌های حمل و نقل عمومی (مترو در شهرهای بزرگ، اتوبوس های تندرو گاز سوز در شهرهای کوچک و مینی بوس گاز سوز یا ون در روستاها), سرمایه گذاری در صنایع فرسوده بالادستی و پایین دستی صنعت نفت، مميزي و فرهنگ بهینه کردن مصرف انرژی در مصارف صنعتی, تجاری و خانگی؛ و صرف مدرن كردن روش‌هاي آبياري كشاورزي و باغداري و کشت‌های گلخانه‌ای در روستاها و شهرهای مستعد كند.
اثرات این طرح:
1- هر ایرانی ساکن کشور از سهمیه سوخت یارانه ای 20 لیتر برخورد شده و مجاز به استفاده یا فروش آن به دولت و یا شخص دیگری است. یک خانوار سه نفره دارای 60 لیتر سوخت یارانه ای بوده و در صورت داشتن خودرو با اندکی صرفه جوی برای یک ماه کافی می‌باشد. کسانی که استفاده مفید و درستی از خودرو دارند کوچک‌ترین مسئله ای درست نخواهد کرد. بنابراین حداقل درباره توزیع بنزین در جامعه عدالت اجتماعی برقرار میشود.
2- همه افرادی که از خودرو در قالب حمل بار یا مسافرکشی استفاده می‌کنند، با ثبت نام توسط مراجع ذیربط و نصب GPS می‌توانند از سهمیه سوخت یارانه‌ای و استفاده از گاز طبیعی فشرده برخوردار شوند. بنابراین اثر همزمان واقعی کردن سوخت و سهمیه بندی آن هیچ گونه تورمی ناشی از افزایش هزینه بنزین بر جامعه وارد نخواهد کرد.
3- مصرف بنزین در کشور بسیار بهینه و به جا میشود، علاوه بر صرفه جویی؛ کاهش آلودگی در شهر، جلوی قاچاق آن گرفته میشود، با صادرات آن به کشورهای همسایه (ترکیه – پاکستان – افغانستان – عراق و ...) می تواند یک منبع ارزی جدید برای دولت در این شرایط سخت باشد.
4- واقعی شدن قیمت بنزین به عنوان یک منبع مالی می‌تواند با اجرای آبیاری هوشمند باعث رونق کشت‌های گلخانه‌ای در شهرها و روستاها شود و ایران به عنوان اولین تولید محصولات گلخانه‌ای و گل در خاورمیانه مطرح شود و بازار کشورهای همسایه و روسیه و اروپا در اختیار ایران قرار گیرد و این یک فرصت طلایی برای رهایی از وابستگی به نفت و استقلال اقتصادی است.
*دکترای انرژی
