- ارديبهشت ماه ١٣٩٧، بسياري شخصيتهاي جهان اسلام، خشم خود از "مانيفست ٣٠٠ شخصيت فرانسوي عليه قرآن كريم" را ابراز كردند. چند روز پس از واكنش شديد اللحن و خبرساز رجب طيب اردوغان، دفتر رئيس شوراي راهبردي روابط خارجي جمهوري اسلامي ايران، بيانيهاي درباره شايعات پيرامون سفر كمال خرازي به فرانسه منتشر كرد. جالب اينكه طي بيانيه ٢٤ ارديبهشت ماه ١٣٩٧، تاكيد شد كه رئيس شوراي راهبردي روابط خارجي، به دعوت رافارين به پاريس رفته بود و زين پس هم دعوت او را لبيك خواهد گفت! ژان پيير رافارين، نخست وزير اسبق فرانسه، يكي از سرشناس ترين چهرههايي است كه امضايش پاي آن بيانيه توهين آميز عليه قرآن كريم ديده ميشود.*
- ٢٣ شهريورماه ١٣٩٧، پيامي توئيتري از جانب مايك پمپيو منتشر شد كه طي آن وزير خارجه امريكا ضمن اشاره به شراكت اقتصادي چين با ايران، سكوت تهران در برابر ادعاي آزار صدها هزار مسلمان چيني را برجسته كرده بود. ميتوان در اين باره به كيفيت روابط ايران با روسيه و ارمنستان نيز اشاره كرد چون مسكو و ايروان هم متهم هستند كه نسبت به مسلمانان بد رفتاري ميكنند.
- بار ديگر اتفاقات كشمير توجه عمومي را جلب كرده است. علي رغم ابراز ناراحتي آيت الله خامنهاي و چند شخصيت ديني و سياسي ديگر، بعيد است كه تحت تاثير سياستهاي دهلي نو در كشمير، اساس روابط ايران با هند تغيير كند.
عدم مطالعه زمينهها، اهداف و نتايج فتواي ارتداد سلمان رشدي در سال ١٣٦٧، شناخت كساني را دچار اختلال كرده است. شايد كه بيش از اين، برداشتهاي خاص از ظاهر برخي اصول قانون اساسي جمهوري اسلامي، توقع واكنشهاي تند تهران نسبت به موقعيتهاي اينچنين را ايجاد كرده باشد. بند ١٦ از اصل سوم قانون اساسي، «تنظيم سياست خارجي كشور بر اساس معيارهاي اسلام، تعهد برادرانه نسبت به همه مسلمانان و حمايت بي دريغ از مستضعفان جهان» را از وظايف دولت جمهوري اسلامي برشمرده است. اصل يازدهم، دولت جمهوري اسلامي را موظف كرده است كه «سياست كلي خود را بر پايه ائتلاف و اتحاد ملل اسلامي قرار دهد». اصل يكصد و پنجاه و دوم هم «دفاع از حقوق همه مسلمانان» را از پايههاي سياست خارجي برميشمرد. عليرغم اينها، اساس و وظايف دولت جمهوري اسلامي، شامل بسياري موارد ديگر هم ميشود و لذا اقتضاي تعادل ميان همه امور، لاجرم محدوديت هايي براي اقدامات ايجاد ميكند.
اصل يكصد و پنجاه و دوم درباره «روابط صلح آميز متقابل با دول غير محارب» صراحت دارد. اصل يكصد و پنجاه و چهار كه بر «خودداري كامل از هرگونه دخالت در امور داخلي ملتهاي ديگر» تاكيد كرده است. به استناد قانون اساسي، به طور كلي دولت جمهوري اسلامي ايران موظف به تامين منافع عمومي است. در اين جهت، اقدام به دخالت در امور داخلي ديگران ممنوع است و تنظيم روابط بينالمللي ايران هم تنها تابع سنجش رفتار دول ديگر با شهروندان مسلمانشان نيست، با اين حال اعلام حمايت از حقوق مسلمانان سراسر جهان، در چارچوب قانون اساسي ميگنجد. هرگز نبايد چنين انتظار داشت كه دولت تحت تاثير اتفاقات جهان، مكررا در سياستهاي كلان خود بازنگري كند. اساسا استراتژي در سطحي فراي حوادث روزمره تنظيم ميشود و البته مطلوب است كه جامعه جهت پيشبرد آرمانهاي قانون اساسي، مداخله و مشاركت كند.
آيتالله خامنهاي هم در رمضان اخير، از اعلام موضع دانشجويان در زمينه مسائل بين المللي استقبال كرد:
«حضور شما، خواستهی شما، حرف منطقی شما، نشان دادن اقتدار شما، نشان دادن اجتماع شما تأثیرگذار است. ممکن است شما تأثیرش را فوری به چشم نبینید امّا بدانید که اینها اثر گذاشته. خب این [حضور] بنابراین جزو مواردی است که من تأکید میکنم، تأیید میکنم و مایلم که این استمرار پیدا کند.»