تحلیلگران و رسانه های غربی اعتقاد دارند «جان بولتون» پیش از سفر به انگلیس امیدوار بود مقام های لندن را به خروج از برجام و همکاری با کاخ سفید در مسیر فشار حداکثری بر ایران ترغیب کند اما دیدار با اعضای کابینه انگلستان به وی ثابت کرد زمان برای طرح چنین درخواستی مناسب نیست.
به گزارش ایرنا، «جان بولتون» مشاور امنیت «دونالد ترامپ» از جمله مقام های کاخ سفید و از اعضای برجسته «تیم بی.» است که برای افزایش فشار بر ایران به هر مستمسکی چنگ می زند. وی در چند روز اخیر با هدف افزایش فشار بر جمهوری اسلامی ایران به لندن رفت تا مقام های عالی رتبه این کشور را در زمینه همکاری بیشتر با واشنگتن علیه تهران ترغیب کند.
اگرچه رسانه ها، موضوعات دیگری همچون تعامل در زمینه برخورد با چین به دلیل همکاری با شرکت هواوی در کنار نزدیکی واشنگتن و لندن در دوره پس از برگزیت را از جمله مسائل مطرح در این سفر عنوان کردند اما برخی کارشناسان مهمترین محور ماموریت مقام ارشد کاخ سفید و دست راست رئیس جمهوری آمریکا در حوزه های امنیتی را ایران و مسائل خلیج فارس می دانند.
بسیاری از رسانه های جهان از پیش از آغاز این سفر پش بینی می کردند هدف سفر بولتون به لندن این بوده است تا از مقامات انگلیسی درخواست کند مواضع سخت تری را نسبت به تهران و شرکت چینی فوق الذکر که در زمینه مخابراتی فعال است، اتخاذ کند. با این حال به نظر می آید که مشاور ترامپ جواب دلخواه خود را از ساختمان نخست وزیری در لندن دریافت نکرده است. زیرا جان بولتون پس از انجام چند دیدار با مقام های ارشد انگلیسی به ویژه «بوریس جانسون» نخست وزیر این کشور در جمع خبرنگاران اعلام کرد که واشنگتن به لندن گفته است تمرکز خود را بر روی موضوع برگزیت قرار بدهد و پرداختن به موضوع ایران را به زمان پس از خروج از اتحادیه اروپا موکول کند.
جالب اینجاست که دفتر نخست وزیر انگلستان هم محور دیدار بولتون با مقام های لندن را روابط تجاری، موضوع های امنیتی و برگزیت عنوان کرد. همچنین سخنگوی نخست وزیر نیز در پاسخ به برخی گمانه زنی ها درخصوص رویکرد لندن به تهران نیز اظهار داشت موضع لندن درباره پایبندی به برجام تغییر نکرده است.
بولتون و خروج اجباری لندن از برجام
دولت انگلستان و حتی بوریس جانسون در دوره ای که وزیر امور خارجه این کشور بود، در کنار دیگر کشورهای اروپایی از مخالفان سرسخت تصمیم کاخ سفید در مورد خروج از برجام بوده است. کاخ سفید اما امیدوار است تا تحولات اخیر در خلیج فارس و تنش در بازار نفت خام، رویکرد دولت جدید بریتانیا را به دیدگاه های تند ترامپ علیه ایران نزدیک کرده باشد.
شبکه خبری «سی. ان. ان» مهمترین محور سفر بولتون را فشار بر لندن برای عملی ساختن برگزیت و دادن این پیام به آن ها عنوان کرد که آمریکا در کنار انگلیس خواهد ماند. وی در این سفر به مقام های لندن اعلام کرد که بدون توافق از اتحادیه اروپا جدا شوند و روی روابط با آمریکا حساب کنند.
گزارش این شبکه تلویزیونی آمریکایی موضوع خط مشی انگلیس در مورد ایران و معامله های لندن با شرکت های چینی را از مهمترین موضوعاتی دانست که باید پس از تعیین تکلیف برگزیت به آن ها پرداخته شود. بولتون عنوان داشت منتظر است تا در آینده تعامل بهتری را با بریتانیا در زمینه ایران داشته باشد. به گفته بولتون، در آن زمان هنگامی که انگلستان از اتحادیه اروپا خارج شد این کشور صدای مستقلی را خواهد داشت و می تواند راحت تر منافع ملی خود را دنبال کند.
تارنمای شبکه «ان. بی. سی نیوز» آمریکا، به نقل از یک مقام رسمی این کشور اما برنامه ویژه بولتون در سفر به لندن را آماده کردن این کشور برای اعلام خروج از توافق هسته ای با ایران عنوان کرد و افزود بولتون توافقی با انگلیس را می خواهد تا دو کشور سیاست های جامع و هماهنگی را در کل منطقه خاورمیانه اتخاذ کنند. وی به دنبال متعهد ساختن بریتانیا برای همکاری بیشتر و ایجاد نیروی چند ملیتی در سوریه هم است. طبق این تحلیل اگرچه مقام های آمریکایی نسبت به همکاری بیشتر با دولت جدید لندن در تشکیل ائتلاف دریایی در تنگه هرمز خوش بین هستند اما اعتقاد دارند برای اجرای این خواسته هفته ها زمان نیاز دارند.
روزنامه «دیلی اکسپرس» هم مهمترین هدف سفر را متقاعد کردن کابینه انگلیس برای پیوستن به آمریکا در مسیر اعمال فشار حداکثری بر ایران ارزیابی کرد. به نوشته گزارش فوق، در این مسیر آمریکا می خواهد لندن اعلام کند برجام مرده است. با اینحال منابع فاش ساختند شواهد حکایت از آن دارد که بیان چنین تصمیمی از سوی بریتانیا در آینده نزدیک محتمل نیست. تاکنون انگلستان نشان داده است در کنار دیگر امضاکنندگان توافق هسته ای، پس از خروج آمریکا به برجام متعهد باقی می ماند.
به نظر می رسد فرستاده کاخ سفید همچنین به دنبال اعلام موضع صریح لندن در مورد توافق هسته ای با ایران بود. به نوشته گزارش ان. بی. سی نیوز این خواسته درحالی دنبال می شد که دولت بریتانیا تاکنون بر موضع قبلی خود در قبال برجام تاکید کرده است. گویا در خلال سفر بولتون، لندن به این خواسته کاخ سفید جواب مثبت نداد و دست بولتون را در این زمینه خالی گذاشت.
آزمونی برای اولویت های لندن
گمانه زنی برخی تحلیلگران حکایت از آن دارد که دولت بوریس جانسون به شدت درگیر برگزیت و دوره پس از خروج لندن از اتحادیه اروپا است. این کشور بیشتر از همه موضوع ها به فکر مدیریت روند خروج و جبران کاهش دسترسی خود به بازارهای اروپایی است به همین دلیل لندن روی یک پیمان تجارت با واشنگتن حساب ویژه ای باز کرده است. از این رو شاید جواب خنثی و حتی ندادن پاسخ به درخواست واشنگتن در شرایط کنونی به آن جهت باشد که لندن بخواهد در آینده یک معامله جامع را در حوزه های سیاسی و اقتصادی با کاخ سفید به سرانجام برساند.
روزنامه «گاردین» با چنین نگاهی به سفر بولتون پرداخت و در گزارشی نوشت بولتون امیدوار است که دولت جانسون به تدریج سیاست خارجی خود در مورد ایران را از دو شریک اروپایی (فرانسه و آلمان) جدا سازد و رویکردی را در پیش بگیرد که به واشنگتن نزدیک تر است. در واقع این دیدار آزمونی برای سنجش اولویت های جانسون در مورد سیاست های امنیتی بود اما به نظر می رسد باید طرح خواسته ها (در مورد ایران) را به پس از اجرای برگزیت موکول کند.
براساس این تحلیل، فعلا نخست وزیر انگلیس با راهبرد ترامپ در مورد ایران مخصوصا خروج از برجام موافق نیست اما نزدیکی به زمان اجرای برگزیت و دورنمای اقتصادی این کشور به ویژه امکان توافق میان آمریکا و انگلیس ممکن است در آینده دیدگاه های دو کشور را به هم نزدیک کند.
به اعتقاد برخی کارشناسان مهمترین خواسته واشنگتن از لندن آن است که بریتانیا همچون آمریکا از توافق هسته ای برجام خارج شود و به رویکرد فشار حداکثری علیه تهران بپیوندد. با اینحال همانگونه که تحلیلگر خبرگزاری «رویترز» اعتقاد دارد چنین خواسته ای در کوتاه مدت قابل دستیابی نیست اما ممکن است پیامدهای برگزیت عاملی شود تا دیدگاه های مقام های انگلیسی به ترامپ نزدیک شود.
