پروتز زانو اندامی جایگزین برای افرادی است که پای خود را از دست داده‌اند. قطع پا در این افراد ممکن است در زیر یا بالای زانو انجام شود. پروتزهای مدرن به جهت مطابقت آن‌ها با سبک زندگی افراد و همچنین برای ارائه حرکات گسترده‌ به آن‌ها به طور سفارشی ساخته می‌شوند.

 

قطع زانو و استفاده از پروتز مناسب

قطع پا از زیر زانو) Transtibial (

به نقل از کلینیک ارتوپد فنی امید قطع عضو از زیر زانو بین مچ پا و زانو انجام می‌شود. پروتزها با اتصالات متحرک و قابل تنظیمی طراحی شده‌اند و می‌توانند اجزایی مثل ران پا، ساق پا، یا مچ پا را همانندسازی کنند.

کلینیک های ارتوپدی فنی در طراحی و ساخت انواع بریس ها مانند بریس برای بیماری اسکولیوز و ارتز و پروتز ها فعالیت می کنند.(برگرفته از سایت مرجع کامل اسکولیوز ایران)

 

قطع پا از بالای زانو (Transfemoral)  

در این نوع قطع عضو، پا از مفصل زانو یا بالاتر قطع می‌شود. پروتزها با قابلیت جابجایی مفاصل و پایلون‌ها طراحی شده تا بتوانند زانو، ران، مچ پا، و ساق پا را همانند سازی کنند.

 

انواع پای مصنوعی

پروتزهای اگزواسکلتال یا خارج اسکلتی

پروتزهای اگزواسکلتالجهت استفاده در پای مصنوعی از چوب یا فوم اورتان با یک پوسته پلاستیکی سخت ساخته شده‌اند. این پروتزها سنگین‌تر از پروتزهای اندواسکلتال (درون اسکلتی) هستند و قابیت تنظیمشان نیز کم‌تر است، اما مقاوم‌تر و ماندگارتر می‌باشند.

 

پروتزهای اندواسکلتال یا درون اسکلتی

این پروتزها با یک ستون پشتیبانی داخلی و از مواد سبک وزن مانند آلومینیوم یا تیتانیوم ساخته شده‌اند. در این پروتزها پاها و زانوها قابل جابجایی هستند و این امر باعث می‌شود که پروتز درون سکلتی به راحتی برای فعالیت‌ها و سبک‌های مختلف زندگی قابل تنظیم باشد.

 

پروتزها چگونه کار می کنند؟

پروتزها از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده‌اند که شامل خود اندام حرکتی پروتز، سوکت ( اتصال یا رابط بین پروتز و بدن بیمار)، مکانیزم اتصال، و سیستم کنترل می‌باشد.

 

پروتزهای زانو

برای قطع عضوهای بالاتر از زانو انواع مختلفی از پروتز مفاصل زانو وجود دارد که در نقاط مختلف با قیمت و قابلیت‌های مختلف در دسترس هستند. دو نوع اساسی از این پروتزها وجود دارد که عبارتند از:

• زانوهای تک محوره: زانوهایی به شکل لولا هستند که فقط می‌توانند به جلو و عقب خم شوند.
• زانوهای پلی‌سنتریک یا چندمحوره: به آن زانوی چهار ضلعی نیز گفته می‌شود که می‌تواند در محورهای مختلف بچرخد.

در زمان انتخاب مفصل زانو موارد زیادی از جمله سطح توانبخشی درنظر گرفته‌ می‌شود، و انواع مفصل زانو با مقاومت و گزینه‌های کنترل حرکتی متنوع در قیمت‌های مختلف در دسترس هستند

 

نصب پای مصنوعی

قبل از پوشیدن پروتز، باید به پای آسیب‌‎دیده فرصت بدهید تا کامل بهبود یابد. بیشتر بیماران، توانبخشی با پروتز موقت را در سه ماه اول شروع می‌کنند. پروتز آزمایشی برای کمک به فیزیوتراپی پا و آموزش راه رفتن است که با پیشرفت بیمار قابل تنظیم است.

برای ساخت یک سوکت پروتز سفارشی، می‌توان از گچ‌گیری عضو باقی‌مانده یا اسکنر سه بعدی لیزری استفاده کرد. سوکت آزمایشی اولیه انعطاف پذیر است تا با کاهش تورم بتواند در اندام باقی‌مانده تنظیم شود و برای به حداقل رساندن فشار و سایش بکار می‌رود.

در طول مدت توانبخشی، بازخورد شما در مورد تناسب پروتز اولیه، اطلاعات لازم را برای ساخت سوکت نهایی به متخصص می‌دهد. پزشکان به شما کمک می‌کنند تا بر اساس شیوه زندگی و فعالیت‌های روزمره خود پروتز مناسب پای خود را انتخاب کنید.

 

مزایای پروتز زانو

با اطمینان خاطر بایستید و راه بروید

با پروتز زانو می‌توانید با اطمینان خاطر روی پاهای خود بایستید، بدون اینکه نگران از دست دادن تعادل خود هنگام انداختن وزنتان روی یک پای خود باشید. برخی از انواع پروتز زانو به گونه‌ای خاص طراحی شده‌اند که شما را قادر می‌‍سازند با خیال راحت قدم‌های کوچک بردارید، حتی هنگام عقب رفتن.

 

به راحتی وضعیت خود را تغییر دهید

آیا هنگام نشستن یا برخواستن نیاز دارید که اندکی مکث کنید؟ شما بااستفاده از پروتز زانو می‌توانید بدون اینکه احساس افتادن داشته باشید به راحتی روی صندلی بنشینید و دوباره بلند شوید. همچنین، پروتز زانو به شما این امکان را می‌دهد که موقعیت خود را بدون تنظیم دستی پاهایتان تغییر دهید. بنابراین شما می‌توانید کارهایتان را بدون نیاز به دست، درست مانند گذشته انجام بدهید.

 

با اعتماد به نفس حرکت کنید

دیگر نیازی نیست از ترس اینکه با یک تنه کوچک تعادلتان را از دست بدهید و به زمین بیفتید، از مکان‌های شلوغ دوری کنید. پروتز زانو به شما این امکان را می‌دهد تا درصورت تلوتلو خوردن یا یک تکان کوچک دوباره بتوانید تعادل خود را بدست آورید. همچنین می‌توانید از پله‌ها به راحتی پایین بیایید و به سرعت قدم‌هایتان را یکی پس از دیگری بردارید.

 

کمتر نگران خود و خانواده‌تان باشید

از آنجا که پروتز زانو به شما کمک می‌کند تا دوباره استقلال خود را به دست بیاورید، می‌توانید دیگر کم‌تر نگران خانواده و دیگر افرادی باشید که از شما مراقبت می‌کنند و همچنین نگرانی آن‌ها نیز نسبت به شما کم‌تر می‌شود. پروتز زانو می‌تواند به شما کمک کند تا احساس اطمینان بیشتری در به دست آوردن جایگاه خود در زندگی اجتماعی، خانواده، و دوستان خود داشته باشید، دقیقاً مانند گذشته.