دولت روحانی در روزهایی که انتقادات اقتصادی به اوج رسیده، طرح تبلیغاتی و جذاب حذف صفر و تغییر پول ملی را برای چندمین بار تصویب کرد.

هیات دولت در جلسه دیروز لایحه پیشنهادی بانک مرکزی مبنی بر تغییر واحد پول ملی از ریال به تومان و حذف 4 صفر را به تصویب رساند.

بنا به گفته پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر هیأت دولت، این تصمیم با هدف حفظ کارایی پول ملی، تسهیل و بازیابی نقش ابزارهای پرداخت نقد در تبادلات پولی داخلی و هماهنگی با آنچه در فرهنگ و عرف جامعه درباره واحد پول ملی رواج یافته است، اتخاذ شد.

کاهش هزینه چاپ و نشر اسکناس و سکوک و نیز رفع مشکلاتی از قبیل استفاده از ارقام بزرگ در مبادلات ساده روزمره، معضلات شمارش و حمل حجم بالای اسکناس و سکه و خارج شدن مسکوکات از چرخه مبادلات اقتصادی کشور، از دیگر اهداف لایحه یاد شده است.

البته این برای نخستین‌بار نیست که هیات دولت بحث رفرم پولی و حذف صفرها را مطرح می‌کند.

ولی‌الله سیف در سال 1394 درباره حذف صفر از پول ملی گفت: این اقدام نیازمند بررسی شرایط اقتصادی است که آیا این کار را انجام دهیم یا خیر و یکی از پیش‌نیازهای آن رسیدن به تورم پایدار تک‌رقمی است؛ آن زمان بهترین موقع برای انجام این کار است. باید آمادگی لازم را ایجاد کنیم و به محض مهیا شدن شرایط و تورم پایدار و ثبات اقتصادی و با توجه به اقتضائات کشور، این کار را انجام می‌دهیم.

کارشناسان پولی و بانکی معتقدند رفرم پولی وقتی باید انجام شود که ثبات اقتصادی وجود داشته باشد و در اقتصاد پرنوسان که ارزش پول ملی هم ثبات ندارد، نمی‌توان این کار را کرد. حتی در سال 1395 که دولت اعتقاد داشت تورم زیر 10 درصد است ولی‌الله سیف، رئیس‌کل وقت بانک مرکزی اعلام کرد اکنون زمان مناسبی برای تغییر رفرم پولی نیست.

وی 2 سال پیش گفته بود: الان زمان حذف صفر از پول ملی نیست. امسال نسبت به سال گذشته به ثبات اقتصادی رسیده‌ایم و باید یکی دو سال این شرایط ادامه داشته باشد. اقتضائات اقتصادی باید در موضوع مدنظر قرار گیرد.

سرانجام 17 آذر 1395 دولت در لایحه اصلاح نظام بانکی مصوب کرد واحد پول کشور از ریال به تومان تغییر کند و هر تومان معادل 10 ریال باشد که به معنی حذف یک صفر از پول ملی است؛ تجربه‌ای که دست‌کم در 50 کشور اجرا شده است. به عبارت بهتر برای کاهش اثرات حذف صفر از پول ملی، دولت روحانی تصمیم گرفت فقط یک صفر را حذف کند اما حالا بعد از تورم کم‌سابقه و کاهش شدید ارزش پول ملی دولت تصمیم گرفت به جای یک صفر 4 صفر از پول ملی کم شود.

عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی 16 دی 97 اعلام کرد لایحه حذف صفر از پول ملی را به دولت ارائه کرده است.

همان زمان حذف صفرها از پول ملی توانست موج رسانه‌ای را ایجاد کند و حالا در اوج انتقادات اقتصادی، هیات دولت تصمیم گرفت 8 ماه بعد از ارائه لایحه توسط بانک مرکزی آن را به تصویب برساند و برای تصویب نهایی به مجلس ارسال کند.

علی ربیعی، سخنگوی دولت با بیان اینکه جزئیات این لایحه در جلسات آتی دولت بررسی می‌شود، افزود: سعی می‌کنیم لایحه را با دوفوریت به مجلس ارسال کنیم. حذف 4 صفر از پول ملی باعث می‌شود حیثیت ظاهری پول ملی در مقایسه با سایر ارزهای بین‌المللی مراعات شود و مسکوکات که مدتی است حذف شده‌اند، وارد چرخه شوند. همچنین استهلاک کاغذ نیز کاهش می‌یابد.

ربیعی با تاکید بر اینکه حذف 4 صفر از پول ملی ارتباطی با تورم و قدرت خرید ندارد، گفت: با اجرای این طرح صرفا به دنبال افزایش کارایی پول ملی هستیم.

سبحانی: هیچ فایده‌ای ندارد

حسن سبحانی، اقتصاددان و نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی درباره حذف 4 صفر از پول ملی، گفت: استدلال اقتصادی برای این کار نشده است، یک استدلال هزینه‌ای شده که برای مثال به این شکل هزینه‌های چاپ پول برای ما کم می‌شود و سهولت حمل‌ونقل و اینطور بحث‌ها هست اما اینکه متغیرهای اقتصادی اصلاح می‌شود، تولید رونق پیدا می‌کند و تورم کاهش پیدا می‌کند را نه کسی ادعا کرده و نه باید منتظر آن باشیم.

وی با بی‌تاثیر خواندن این اتفاق در روند مسائل اصلی اقتصاد کشور اظهار داشت: یک اقدامی است که در شرایط ما حتما فایده ندارد، ممکن است خیلی خسارت‌بار هم نباشد. من حس می‌کنم حذف صفر اولویت و مسأله‌ اقتصاد ما نیست.

نمره صفر برای کارنامه اقتصادی دولت

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: حذف 4 صفر از پول ملی اگرچه رویکردی درست در راستای تسهیل حمل‌ونقل پول، کاهش هزینه نشر اسکناس و... است اما به نظر می‌رسد تیم اقتصادی دولت در این روزها باید تمرکز خود را بر اجرای سیاست‌‌‌هایی که به افزایش ارزش پول ملی، ثبات اقتصادی و ایجاد رفاه مردم منجر می‌شود بگذارد.

محمدقلی یوسفی با بیان اینکه تصمیم بر اجرای حذف 4 صفر از پول ملی هرچند تصمیمی درست است اما باید دید دولت در اجرای آن چه مسیری را خواهد پیمود که به ثبات اقتصاد کشور منجر شود، به «وطن‌امروز» گفت: از دولتمردان باید پرسید آیا در این شرایط، اقتصاد کشور به ثبات رسیده است که اقدام به چنین کاری کرده است؟ یا خیر؟ چراکه هر تصمیم اقتصادی دارای تبعاتی است که نتیجه آن را باید از قبل پیش‌بینی کرد.

این اقتصاددان اجرای هر سیاستی را در 4 مسیر یعنی سیاست درست در مسیر درست، سیاست غلط در مسیر غلط، سیاست غلط در مسیر درست و سیاست درست در مسیر غلط عنوان کرد و افزود: سیاست حذف 4 صفر از پول ملی هر چند سیاستی درست است اما مسیر آن باید بخوبی ارزیابی و موشکافی شود، چراکه وضعیت کشور از حیث اقتصادی اکنون در شرایط مناسبی نیست. وی اصلاح ساختارهای اقتصادی را در وهله اول نیازمند اصلاح ساختار قانون اساسی دانست و گفت: به موجب مشکلاتی که در قانون اساسی وجود دارد مدیریت تمام و کمال اقتصادی کشور از توان دولت خارج است و مداخله دست‌اندرکاران دولت در اقتصاد نمی‌تواند منفعتی را در پی داشته باشد.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی تصریح کرد: این روزها مطالبه مردم از دولت ساماندهی وضعیت اقتصاد کشور و ایجاد رفاه عمومی است، زیرا سیاست‌‌های اقتصادی دولت تاکنون به بهبود معیشت مردم و اقتصاد کشور منجر نشده است.

وی با بیان اینکه با سیاست‌‌های جسته و گریخته اقتصاد کشور به ثبات نمی‌رسد، گفت: راهکار ساماندهی اقتصاد کشور محدود شدن مداخله دولت در تصمیمات اقتصادی، توجه به بخش خصوصی و جلوگیری از هدررفت منابع ملی است.

حذف صفر تأثیری بر قدرت خرید مردم ندارد

مهدی تقوی، اقتصاددان و استاد دانشگاه علامه طباطبایی نیز درباره تبعات حذف 4 صفر از پول ملی گفت: حذف صفر از پول ملی در هر کشوری زمانی اتفاق می‌افتد که تورم آن کشور افسار پاره کند. اکنون که تورم در ایران 40 درصدی شده است به نظر می‌رسد دولت توان ساماندهی اقتصاد کشور را با ایجاد راهکاری برای مهار نرخ تورم ندارد که دست به این کار زده است.

وی به حذف صفر از پول ملی آلمان (مارک) در جنگ دوم جهانی اشاره کرد و گفت: زمانی که ارزش پول ملی آلمان در پی جنگ دوم جهانی بشدت پایین آمد و تورم در این کشور به طور وحشتناک بالا رفت، این کشور تصمیم گرفت صفرهای اضافی پول خود را حذف کند. این در حالی است که ما اکنون به این نقطه نرسیده‌ایم.

این اقتصاددان اضافه کرد: اکنون که ارزش پول ملی کشور کاهش یافته است دولت باید به فکر راهکارهای درست و کارشناسی‌شده برای ثبات بخشی اقتصاد کشور باشد نه اینکه با حذف صفر از پول ملی و چاپ پول جدید هزینه‌تراشی کند. وی با بیان اینکه ضرورتی ندارد که صفرها از پول ملی حذف شود، گفت: مگر با حذف صفرها از پول ملی ارزش پول در کشور افزایش یا قدرت خرید مردم بالا می‌رود؟ سرنوشت صد‌ها میلیارد قطعه اسکناس که اکنون در دست مردم است چه می‌شود؟

تقوی اظهار داشت: نباید با برخی تصمیماتی که هنوز تبعات آن مشخص نیست، اقتصاد کشور به چالش کشیده شود، بنابراین من با این رویکرد دولت مخالفم زیرا تاکنون از اقتصاددانان مشاوره‌ای گرفته نشده است تا اجرای چنین طرحی با درایت انجام شود.

منبع:وطن امروز