به گزارش الف، کشاورزی به عنوان یکی از بخش‌های مهم اقتصاد ایران با مشکلات متعددی روبرو است. دولت به عنوان سیاستگذاری نقش اصلی را در حمایت از تولید و کشاورزی ایفا می‌کند، البته این نقش فقط دادن وام کم بهره و... نیست بلکه سیاست‌گذار باید نظام برنامه‌ریزی و سیاست گذاری کلان اقتصادی خود را معطوف به این بخش یعنی حمایت از تولید بخصوص کشاورزی کند زیرا یکی از عوامل اصلی رشد و توسعه اقتصادی در کشورهای در حال توسعه، توجه به بخش کشاورزی و گسترش تولیدات آن است.
براساس گزارش مرکز آمار ایران، سال گذشته رشد بخش کشاورزی با افت مواجه بود و عدد منفی ۱.۵ درصد را ثبت کرد. کشاورزی به دلیل تامین غذای کشور، نقش اصلی را در امنیت غذایی کشور به عهده دارد. وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی این بخش اقداماتی انجام می‌دهد، اما کافی نیست چرا که امروز در کنار هزینه‌های بالا، مشکلات دیگری مانند نبود برنامه‌ریزی مناسب، نداشتن الگوی کشت، مصرف بالای آب روبروست.
براساس آمارهای داده شده ۹۰ درصد آب کشور در بخش کشاورزی مصرف میشود. با توجه به بحران کم‌آبی در ایران و جهان اما هدررفت آب در این بخش بسیار بالاتر از استاندارد جهانی است. در کنار این موضوع نداشت الگوی مناسب برای کشت، باعث شده بهره‌وری حوزه کشاورزی بسیار ناچیز باشد، و به دلیل نداشتن الگوی مناسب کشت باعث شده در مناطقی که با مشکل آب مواجه هستیم، محصولات آب‌بری کاشت شود.
وزارت جهاد کشاورزی باید با سیاستگذاری، برنامه ریزی، نظارت و ایجاد زیر ساخت‌های مورد نیاز تولید و تولیدکنندگان اقدام کند، البته عملکرد یکی از زیرمجموعه‌های این وزارتخانه با نام سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی مورد نقد جدی کارشناسان قرار دارد.
کشورهای مختلف جهان برای رشد و توسعه کشاورزی برنامه‌ریزی میکنند که براساس آن توانسته‌اند موفقیت‌هایی بدست بیاورند به طوری که صادرات محصولات کشاورزی برخی کشورها حتی از میزان صادرات نفت کشورمان بیشتر است. می‌توان به عنوان نمونه به کشور هلند اشاره کرد که از نظر وسعت حدود دو سوم استان خوزستان ولی صادرات محصولات کشاورزی آن در حدود ۸۰ میلیارد دلار است. این کشور با حمایت‌ها و مدیریت صحیح و علمی از بخش کشاورزی توانست به این موفقیت برسد.
جایگاه ایران در منطقه غرب آسیا با وجود ۱۵ کشور همسایه (مرز خاکی و دریایی) باعث ایجاد یک بازار ۴۰۰ میلیونی برای محصولات ایران شده است اما از این ظرفیت بالقوه تاکنون نتوانستیم استفاده کنیم البته کشورمان پتانسیل این موضوع دارد که فقط نیازمند برنامه‌ریزی و مدیریت جهادی و همت مسئولان است.
هر چند افزایش نرخ ارز، شوک‌هایی را به اقتصاد ایران وارد و تولید را با چالش مواجه کرد، اما این موضوع می‌تواند عاملی باشد تا بازاری همیشگی برای محصولات کشاورزی ایجاد شود. لازم است وزارت جهاد کشاورزی در این خصوص برنامه ریزی جدی کند.
پس از نوسانات نرخ ارز و کاهش ارزش پولی ملی در مقایسه با سایر ارزها بخصوص کشورهای همسایه، صادرات محصولات کشاورزی با توجه افت ریال، افزایش یافت به طوری که حتی در مقاطعی به جای اینکه نخست نیاز داخل تامین شود، همه تولید محصولی مانند پیاز، سیب زمینی و... صادر می‌شد که در داخل با افزایش قیمت شدیدی رخ داده است. دولت و وزارت جهادکشاورزی هم با تصمیمات و صدرو بخشنامه‌های آنی و لحظه‌ای به دلیل بی‌برنامگی نتوانست این مشکل را حل کند.
وزارت جهاد کشاورزی می‌تواند با شناسایی چالش‌ها، تهیه و ارائه الگوی کشت و استفاده از روش‌های بروز در بخش کشاورزی نه‌تنها از بازار ۴۰۰ میلیون برای صادرات استفاده کند بلکه می‌تواند عاملی در جهت مقابله با تحریم‌ها و کاهش وابستگی اقتصاد به نفت باشد. این موضوع نیازمند برنامه ریزی دقیق به صورت کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت است که تاکنون اقدامی در جهت آن نشده است هر چند در کشاورزی و صادرات آ» همیشه روند صعودی داشته‌ایم ولی این موضوع با توجه به پتانسل و جایگاه کشور، بسیار ناچیز است.
حامد آزادبخت یکی از کشاورز لرستانی در گفت‌وگو با الف گفت: وزارت جهاد کشاورزی هیچ برنامه‌ای در راستای کشت محصولات ندارد که مثلا کدام استان چه محصولی (خیار، سیب زمینی، هندوانه و..) و به چه میزان بکارد. لازم است این وزارتخانه با تاسیس پایگاه‌های اطلاع رسانی به کشاورزان اطلاعات بدهد تا کشاورز بداند چه محصولی را کشت کند.
وی با بیان اینکه کشاورزان به دلیل نبود برنامه مناسب برای کشت گرفتار شده و می‌شوند، افزود: امروز کشاورزی به صرف نیست و محصول تولید شده را یا باید به قیمت کمتری بفروشیم و از جیب خودمان هزینه‌ها را پرداخت کنیم و یا اینکه محصول روی دست‌مان می‌ماند و یا بع عنوان خوراک دام مصرف میشود.
این کشاورز لرستانی با بیان اینکه دستگاه‌ها برای حمایت از بخش کشاورزی هماهنگ نیستند، بیان کرد: وزارت جهاد کشاوری برای اینکه کشاورز ضرر نکند، بهتر است برای صادرات محصولات اقدام کند البته سیاست‌ها در این حوزه مشخص نیست، مثلا برای پیاز و سیب زمینی صاردات آزاد است ولی برای محصولات دیگر مانند خیار ممنوع بوده که اگر زمینه فراهم شود می‌توانیم محصول تولیدی خود را صادر کنیم.
آزادبخت با تاکید بر اینکه لازم است دولت با برنامه‌ریزی دقیق هم نیاز داخل را تامین کند و هم برای برنامه‌ای برای صادرات داشته باشد، گفت: کسی فریاد کشاورزان را نمی‌شنود و این قشر امروز به دلیل به صرفه نبودن فعالیت شغل خود را تغییر می‌دهند در حالی که باید از آن حمایت شود.
