به گزارش روزنامه ایران، هم‌اکنون در بعضی نقاط خیابان ولیعصر که جزو نقاط گران دستفروشی محسوب می‌شود، قیمت اجاره هر موزاییک، ۵۰ هزار تومان تعیین شده است. هر دستفروش برای پهن کردن بساط به حداقل چهار موزاییک نیاز دارد. با این توصیف برای اجاره هر بساط با چهار موزاییک، روزانه ۲۰۰ هزار تومان باید بپردازد.
اما در برخی معابر عمومی که پردرآمد نیست و به اصطلاح پاخور خوبی ندارد، هر موزاییک به قیمت ۵ هزار تومان اجاره داده می‌شود. این رقم‌ها براساس گزارش‌هایی گفته می‌شود که به مسئولان شهری ارائه شده است.
در محدوده مرکزی شهر، حد فاصل میدان انقلاب تا میدان فردوسی نیز معابر به‌صورت هفتگی اجاره داده می‌شود. رقم اجاره‌ها از ۳۰۰ هزار تومان برای یک هفته شروع می‌شود و بسته به مکان و نوع کالا فرق می‌کند. در واقع این رقم به نقاطی اختصاص دارد که پاخور کمتری دارند.
چه کسی اجاره می‌دهد؟
دستفروش‌ها موظفند پیش از شروع کار این مبالغ را پرداخت کنند و در غیر این‌صورت اجاره پهن کردن بساط را نخواهند داشت. شاید بپرسید این اجاره‌ها به جیب چه کسانی می‌رود؟ آیا موجر، شهرداری تهران است؟ یا نه حدس می‌زنید که مغازه‌دار‌ها نرخ‌ها را بالا و پایین می‌کنند؟ مغازه‌دار‌ها البته بخشی از این شبکه بزرگ محسوب می‌شوند، اما اراذل و اوباش به اذعان دستفروشان، صاحبخانه‌های اصلی معابر بزرگ تهران هستند.
آن‌ها بسته به پاخور بودن منطقه، روزانه ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان از هر دستفروش اجاره می‌گیرند و البته در قبال واگذاری مکان، حفاظت از بساط آن‌ها را هم بر عهده دارند و زمانی‌که مأموران سد معبر نزدیک می‌شوند، با قمه و چاقو به استقبال‌شان می‌روند و با داد و بیداد و دعوا اجازه نزدیک شدن مأموران به بساط‌ها را نمی‌دهند. آن‌ها معابر پرتردد را قطعه‌بندی و تفکیک کرده‌اند و برمبنای پاخور بودن یا پاخور نبودن و تردد عابران، با زور از دستفروشان اجاره می‌گیرند. این افراد به‌صورت باندی و شبکه‌ای فعالیت می‌کنند و در ازای دریافت پول، امنیت بساط‌ها را هم تضمین می‌کنند.
بساط اجاره‌ای یک‌ماهه، حداقل ۱۰ میلیون تومان!
در ایام نوروز و حوالی عید البته ماجرا کاملاً متفاوت است. در آستانه تعطیلات نوروزی، آن‌ها نه به ازای موزاییک که براساس نقطه‌ای که بساط پهن می‌شود، اجاره دریافت می‌کنند. اجاره از اول اسفند تا پایان اسفند برای مدت یک‌ماه، پیش‌پیش گرفته می‌شود و اگر فردی بخواهد در نقطه‌ای که انتخاب کرده، دستفروشی کند، باید اجاره را زودتر پرداخت کند. اجاره هر بساط در نقاط پرتردد، حداقل از ۱۰ میلیون تومان شروع می‌شود که این رقم بازهم بسته به نوع کالا و مکان، متفاوت است.
اجاره دستفروش روزی ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تومان
روی دیگر ماجرای اجاره معابر برای دستفروشی البته مغازه‌دار‌ها هستند. آن‌ها به دو شیوه فعالیت می‌کنند. برخی با انتشار آگهی در سایت‌های اشتراک آگهی اقدام به اجاره دستفروش می‌کنند. اجاره دستفروش‌ها نیز رقم مشخصی ندارد. اما از ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تومان کمتر نیست. این رقم به‌صورت روزانه از سوی مغازه‌دار به «دستفروش اجاره‌ای» پرداخت می‌شود. در واقع مغازه‌دار‌ها با اجاره دستفروش اقدام به فروش اجناس‌شان با قیمت پایین‌تر در جلوی مغازه‌شان می‌کنند. مشتری هم وقتی با نرخ بالاتر کالا در داخل مغازه مواجه می‌شود و همان کالا را با قیمت ارزان‌تر در جلوی مغازه می‌بیند، ترغیب می‌شود که حتماً آن کالا را خریداری کند. درحالی‌که کالا همان است و مغازه‌دار برای رونق بازارش، اقدام به فروش تصنعی با نرخ بالاتر کرده است!
۵۰ هزار تومان اجاره هر موزاییک در تهران!
اجاره دادن معابر از سوی مغازه‌داران البته سابقه طولانی‌تری دارد. مغازه‌دار‌ها حالا بخوبی می‌دانند برای جبران مالیات، عوارض و احیاناً اجاره مغازه‌شان باید معبر جلوی مغازه‌شان را اجاره دهند. محمدصادق زمانی، مدیر روابط عمومی شرکت شهربان و حریم‌بان شهرداری تهران درباره این نرخ‌ها به «ایران» این‌طور توضیح می‌دهد: «نرخ اجاره معابر جلوی مغازه‌ها با نرخ‌هایی که از سوی اراذل و اوباش تعیین می‌شود، تقریباً مشابه است. هر موزاییک جلوی یک مغازه در نقطه‌ای پرتردد مثل خیابان ولیعصر، روزانه ۵۰ هزار تومان تعیین شده است. معابر جلوی مغازه، حداقل به دو دستفروش اجاره داده می‌شود. دستفروش‌ها باید قبل از پهن کردن بساط، اجاره روزانه خود را بپردازند. این مبلغ حتی در شرایطی که جنسی فروخته نشود هم باید پرداخت شود.»
۴ میلیون تومان! اجاره ۴ قطعه موزاییک به دستفروش‌ها
سؤال این است، یک دستفروش ماهانه چه میزان درآمد دارد که باید روزانه چنین مبالغ بالایی را بپردازد؟ چرا که اگر او بخواهد روزانه برای هر موزاییک ۵۰ هزار تومان پرداخته و چهار موزاییک اجاره کند، حداقل برای ۲۰ روز در ماه باید ۴ میلیون تومان هزینه کند. آیا برای او به صرفه است که زیر بار این اجاره سنگین برود؟! زمانی می‌گوید: «درآمد ۶۰ درصد از دستفروش‌ها، ماهانه حداقل ۸.۵ تا ۹ میلیون تومان است که هیچ عوارض و مالیاتی هم در ازای آن نمی‌دهند. این افراد همان‌هایی هستند که به‌علت درآمد بالا مقاومت می‌کنند و حاضر نیستند به نقاط ساماندهی شده کوچ کنند!»
