به گزارش الف، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه تأیید کرد که میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران از مرز 300 کیلوگرم تعیین‌شده در برجام گذشته است.

سخنگوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امروزُ  دوشنبه ۱۰ تیرماه اعلام کرد: «ما می‌توانیم تأیید کنیم که دبیرکل یوکیا آمانو به شورای حکام اطلاع داده که آژانس عبور ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران از مرز تعیین‌شده [در برجام] را تأیید کرده است».

بر اساس توافق هسته ای سال 2015، ایران مجاز بوده تا سقف 300 کیلوگرم هگزافلوراید یا معادل آن  202.8 کیلوگرم اورانیوم نگهداری کند.

در اولین سالگرد خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم ها، شورای عالی امنیت ملی روز 18 اردیبهشت ماه سال 1398 در واکنش به عدم تعهد اروپا در بیانیه ای اعلام کرد در چارچوب برجام به طرف های دیگر فرصت 60 روزه ای داده می شود تا به تعهدات خود در زمینه بانکی و نفتی عمل کنند و گرنه ایران به صورت پلکانی به کاهش تعهدات خود اقدام خواهد کرد. در گام اول ایران اعلام کرده که به محدودیت اعلام شده در برجام درباره 300 کیلوگرم مواد غنی شده 3.67 درصد و 130 تن آب سنگین در اراک متعهد نخواهد ماند.

انتظار می رود بدلیل بازگشت تحریم های آمریکا، اهمال اروپایی و بی اثر بودن سازوکار تبادلات مالی ایران و اروپا( اینستکس)، ایران گام دوم خود را که احتمالاً در روز 16 تیرماه است، برخواهد داشت. ایران در هشدار خود برای کاهش تعهدات برجامی در گام دوم عنوان کرده از سطح غنی سازی 3.67 عبور می کند و در موضوع راکتور اراک نیز به وضعیت قبل از برجام برمی گردد.

بیشتر بخوانید:

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی افزایش ذخایراورانیوم ایران را تأئیدکرد

اقدام ایران در افزایش ذخایر اورانیوم کاملا طبق برجام است

دیروز محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه در پاسخ به این پرسش که پیام ایران بعد از 16 تیرماه به اروپایی‌ها چه خواهد بود، گفت: ما قبلاً هم اعلام کردیم که اقدامات اروپایی‌ها کافی نبوده و همان‌طور که جمهوری اسلامی اعلام کرده مرحله دوم کاهش تعهدات را انجام می‌دهیم. مرحله اول در حال اجرا است، هم در مورد اورانیوم ذخیره‌شده و هم در مورد ذخایر آب سنگین و مرحله بعد هم اعلام شده و اجرا می‌شود.

وی افزود: در نامه رئیس‌جمهور صراحتاً بیان شده در صورتی که اقدامات لازم را انجام دهند اقدامات ما قابل بازگشت است ولی اگر انجام ندهند براساس ماده 36 برجام حق ما هست که این اقدامات را عملی کنیم و این ضمانت اجرای برجام است و اگر اروپایی‌ها برای برجام ارزش قائل‌اند برای ضمانت‌ اجراهای برجام هم ارزش قائل شوند و اقدامات ما در جهت حفاظت از برجام است.

بر  اساس ماده ۲۶ و ۳۶  توافقنامه هسته ای، ایران می تواند بدلیل عدم پایبندی یکی از طرف های مقابل به تعهداتش، از بخشی از تعهدات خود سرباز زند. بر اساس بند 26 کشورهای اروپایی و آمریکایی نباید تحریم هایی را که بر اساس برجام لغو شده اند  دوباره برگردانند. در بند 36 نیز که به سازوکار حل اختلافات در کمیسیون مشترک پرداخته و اشاره دارد چنانچه یکی از طرفین معتقد باشد تعهدات برجامی توسط طرف مقابل انجام نشده است می تواند اقدام مشابه به عمل آورد.

اروپا پس از خروج آمریکا از برجام در مذاکرات با مقامات ایران متعهد شده بود که سازوکاری برای تسهیل تبادلات مالی و نفتی ایران در راستای تعهد ایران به برجام تدارک ببیند. اما با گذشت حدود یک سال و نیم از این وعده عملاً اقدامی صورت نگرفته است.

روز شنبه 8 تیرماه ، مجید تخت‌روانچی، نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل با تأکید بر اینکه اروپا برای حفظ برجام اقدام ملموسی انجام نداده است، وضعیت فعلی اینستکس را یک ماشین زیبا بدون بنزین توصیف کرد.

اروپا بدنبال خرید زمان است

محمد جمشیدی، استاد روابط بین الملل دانشگاه تهران درباره کاهش تعهدات ایران و واکنش کشورهای غربی عنوان کرد: در واکنش به اقدام ایران در گام اول، غربی ها تلاش خواهند کرد ایران را به نقض برجام متهم کنند اما واکنش ایران نوعی اعمال حق در چارچوب برجام بوده است.

جمشیدی در ادامه عنوان کرد: منفعت راهبردی غرب بر این امر استوار است که ایران در برجام باقی بماند و در عین حال تلاش می کنند مولفه های راهبردی قدرت ایران از طریق تحریم ها کاهش پیدا کند. البته ایران نیز بدنبال تغییر محاسبات اروپا و آمریکا در تشدید فشار به ایران است و اقداماتی که ایران تاکنون انجام داده در جهت درستی بوده است و لازم است گام های بعدی ایران به صورت جدی تری برداشته شود.

استاد دانشگاه تهران در ادامه افزود: اروپایی ها بدنبال این هستند امتیازات جانبی و حاشیه ای به ایران واگذار کنند تا ایران را از کاهش تعهدات خود منصرف کنند. به همین دلیل در کمیسیون برجام مطرح شده که راکتورهایی برای ایران ساخته شود. این در حالی است که تعهد برجامی آن در درجه اول رفع تحریم ها بوده است. بنابراین طبق مصوبه شورای عالی امنیت ملی، ایران باید بدلیل انفعال اروپایی ها گام دوم خود را بردارد.

محمد جمشیدی در ادامه گفت: سیاستی که اروپا و آمریکایی ها دنبال می کنند به نوعی مکمل و تکمیل کننده همدیگر است. در این راستا یکی از گزارش هایی که موسسه بحران بین المللی منتشر کرده اذعان دارد که سیاست اروپا خرید زمان برای تاثیر بیشتر سیاست تحریمی آمریکا است تا ایران با عقب نشینی مجبور به مذاکره و امتیاز دادن شود.

جمشیدی در نهایت گفت: سازوکار اینستکس که بارها تغییر یافته نیازمند تبادلات مالی و نفتی است که آمریکایی ها به شدت مخالف آن هستند و اروپایی ها نیز که نفت ایران نمی خرند به همین دلیل در حال حاضر مبلغ محدود چند میلیون دلاری در آن برای تجارت های کوچک و محدود قرار داده اند تا بگویند تراکنش های لازم در قالب آن انجام شده است. این اقدام نیز در راستای خرید زمان است که ایران هرگز چنین امری را قبول نخواهد کرد. اما جمهوری اسلامی بدنبال این است از حق هسته ای خود در چارچوب برجام برای عقب نشینی طرف مقابل استفاده کند.