تسنیم نوشت: آیین نامه پرداخت وام اشتغال روستایی با هدف کاهش بیکاری و رونق اشتغال برای اجرا در مناطق روستایی، عشایر و شهرهای کمتر از 10 هزار نفر از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی 4 دی ماه 96 تحت عنوان «دستورالعمل آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از توسعه ایجاد اشتغال پایدار مناطق روستایی و عشایری با استفاده از منابع صندوق توسعه ملی» به استانداران سراسر کشور ابلاغ شد.

بر اساس این طرح مقرر شد معادل ریالی 1.5 میلیارد دلار (حدود 6هزار میلیارد تومان) از محل صندوق توسعه ملی نزد مؤسسات عامل (بانک‌های کشاورزی، پست بانک، توسعه تعاون، صندوق کارآفرینی امید و صندوق حمایت از توسعه سرمایه گذاری در بخش کشاورزی) سپرده گذاری شود و با تلفیق منابع هر مؤسسه برابر با سهم صندوق توسعه ملی به متقاضیان پرداخت شود.

در راستای اجرای این طرح، مجموع منابع صندوق توسعه ملی با تلفیق منابع هر یک از مؤسسات مذکور حدود 12هزار میلیارد تومان برای پرداخت تسهیلات اشتغال روستایی اختصاص می‌یابد. تا کنون حدود 6هزار میلیارد تومان از این منابع به حساب بانک‌ها پرداخت شده است و بانک‌های عامل در راستای ضوابط مشخص خود بخشی از آن را واریز کردند و مطابق اظهارات برخی از مسئولان وزارت کار 50 درصد فاز اول یعنی 6هزار میلیارد تومان در مرحله اول واریز و این وزارتخانه به‌دنبال 6هزار میلیارد تومان در فاز دوم است.

اما انتقادات بسیاری از سوی متقاضیان این تسهیلات در شهرهای مختلف وجود دارد؛ از ممنوعیت استفاده تسهیلات اشتغال روستایی برای کارمندان و دستگاه‌های اجرایی تا سنگ‌اندازی بانک‌ها تا طولانی بودن روند اخذ مجوزها و قوانین دست‌وپاگیر موجود در بانک‌ها، و نداشتن وثایق مورد نیاز بانک‌ها در فرآیند تکمیل ضمانت گلایه‌های متقاضیان در دریافت این تسهیلات است.

این طرح از سال 96 آغاز شد، اما با توجه به اینکه بخش زیادی از بیکاری در روستاها و شهرستان ها است با هدف مهاجرت معکوس به روستا این طرح ادامه دار شود. از سوی دیگر  دولت برای اجرای برنامه‌های تولید اشتغال‌محور در سال 98 در دو سناریو برنامه های اشتغالی خود را طراحی کرد.

 در هفته های گذشته آیین‌نامه دولت برای ایجاد یک‌میلیون و 90هزار فرصت شغلی با تسهیلات 25هزار میلیارد تومان ابلاغ شد.

آیین‌نامه اجرایی تسهیلات 25هزار میلیارد تومانی اشتغال در سال 98 ابلاغ شد که براساس آن 16 وزارتخانه، دستگاه اجرایی و نهاد مکلف شده‌اند برنامه اشتغال‌زایی خود را تا آخر خرداد ارائه دهند.

عیسی منصوری،معاون اشتغال وزارت کار درباره آخرین آمار ایجاد فرصت های شغلی در سال 97 گفت: در مجموع حدود 420هزار فرصت شغلی جدید تا بهمن ماه 97 ایجاد کردیم. در حوزه مداخله ای توسعه ای تکاپو 25.1هزار نفر و تسهیلات اشتغال روستایی 143.0 هزار نفر و تسهیلات اشتغال فراگیر 21.1 هزار نفر ، حمایت از واحدهای اقتصادی مشکل دار 4.2هزار نفر،  اعزام نیروی کار به خارج 6.1 هزار نفر، کارورزی 22.1 هزار نفر، تأمین مالی خرد 8.3هزار نفر،اشتغال حمایتی محروم و مرزی حدود 28.3هزار نفر،مشاغل خانگی و خرد حدود 72هزار نفر، جایگزینی افراد ایرانی به جای اتباع خارجی 21.9هزار نفر، مهارت آموزی 58هزار نفر،الگوی توسعه مشاغل خانگی14هزار نفر،حمایت از واحدهای اقتصادی مشکل دار 4.2هزار نفر،تسهیلات اشتغال روستایی 143.0 هزار نفر ایجاد شده است.

در حالی که عیسی منصوری تعداد اشتغال روستایی در سال 97 را 143هزار نفر اعلام می کند که رئیس فراکسیون تولید و اشتغال مجلس معتقد است که بیش از 300 هزار شغل در مناطق روستایی ایجاد شده است. 

* تناقض در اشتغالزایی روستایی

غلامرضا کاتب، رئیس فراکسیون تولید و اشتغال روند ایجاد شغل در سال 97 با استفاده از طرح اشتغال روستایی را مثبت ارزیابی نمی کند و می گوید: از مجموع 13 هزار 300 میلیارد تومان اعتبار برای مناطق روستایی و عشایری، 9 هزار و 700 میلیارد تومان هنوز پرداخت نشده است که به طور طبیعی به هدف اشتغال روستایی در مرحله نخست نرسیدیم.

وی افزود: بیش از 300 هزار شغل در مناطق روستایی و عشایری ایجاد شده، اما برای سال 98 که موضوع تبصره 18 است با وجود اینکه سه ماه از سال گذشته هنوز ایجاد شغل آغاز نشده است.

وی به دغدغه اعضای فراکسیون تولید و اشتغال مجلس اشاره کرد و گفت: نخستین نکته‌ای که اعضا به سازمان برنامه و بودجه و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی داشته اند این بود که با وجود اینکه از مرحله اول 300 میلیون دلار از صندوق توسعه ملی باقی مانده و از 13 هزار و 300 میلیارد تومان اعتبار­ لازم برای ایجاد اشتغال، 9 هزار و 700 میلیارد تومان تا کنون پرداخت نشده است.

کاتب افزود: می‌بایست سازو کاری را تهیه کنیم که 4 بانک عامل و دستگاه‌های اجرایی که متولی پرداخت هستند، بعد از دو سال به سرعت تسهیلات مورد نیاز را به متقاضیان و طرح‌های آنان پرداخت کنند.

وی با بیان اینکه اعضای فراکسیون به شدت از ناهماهنگی میان وزارت تعاون و بانک‌ها برای پرداخت یک و نیم میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی انتقاد داشتند گفت:­ به همین علت طرح‌ها باقی مانده و مردم نمی‌توانند از تسهیلات و اجرای طرح‌های خود برای تولید و ایجاد اشتغال استفاده کنند. ­

کاتب در خصوص اجرای تبصره­ 18 گفت: همه نمایندگان مجلس از استان‌های مختلف این گلایه را مطرح کردند که با وجود اینکه براساس این تبصره می‌بایست­ یک میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی برای ایجاد تولید اشتغال پرداخته شود، هیچ یک از استان‌های کشور برای عملیاتی کردن این موضوع نه­ اطلاعات کامل دارند و نه آن را اجرایی کرده اند.