قیمت ارز، متأثر از متغیرهای مختلف اقتصادی و سیاسی است. سیاستهای پولی و مالی دولت‌ها، تصمیمات بانک مرکزی، وضعیت تراز تجاری، افزایش یا کاهش پایه پولی، تعییر در نرخ سود بانک‌ها، تورم، تغییر قیمت‌های جهانی، کاهش یا افزایش قیمت نفت یا طلا و... از شاخص‌های اقتصادی مؤثر در تعیین قیمت ارز است. اما متغیرهای سیاسی هم هستند که در تعیین قیمت ارز موثرند و گاه تاثیرشان بیش از متغیرهای اقتصادی است؛ از جمله عوامل سیاسی که باعث ثبات بازار ارز و حفظ ارزش پول ملی یک کشور می‌شود، اقتدار سیاسی و ثبات یک حکومت است.
هرچقدر یک نظام سیاسی، از اقتدار بین‌المللی بیشتری برخوردار باشد و در سیاستهای خود دارای ثبات و پایداری بیشتری باشد، نوسانات ارزش ارز در آن، به مراتب کمتر و اقتصاد آن پایدارتر است و در برابر تکانه‌های خارجی و تهدیدات بیرونی، مقاوم‌تر خواهد بود.
بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با نخست‌وزیر ژاپن، ضمن آنکه اقتدار سیاسی و بین‌المللی ایران را نشان داد، در حقیقت تکرار همان مواضع اصولی و بنیادین انقلاب در طول ۴۰ سال گذشته بود. برخلاف تحلیل‌هایی که مواضع رهبری در دیدار شینزو آبه را بدیع و در نوع خود، جدید ارزیابی میکنند، نگارنده معتقد است که این مواضع تکرار همان اصول و مبانی انقلاب است که بارها توسط ایشان و در مناسبت‌های مختلف بر آن تاکید و اصرار فرموده‌اند.
نمونه‌های اخیری که در حافظه مردم نیز هنوز مانده است، سخنان ایشان در دیدارهای ماه رمضان با اساتید، دانشجویان و...، سخنرانی در ۱۴ خرداد سال جاری در مرقد حضرت امام و نیز خطبه‌ها و بیانات عید سعید فطر است. ایشان همواره بر عدم مذاکره با آمریکا به‌عنوان یک اصل عقلانی و انقلابی و منطبق بر صلاح کشور و مردم تاکید ورزیده‌اند. آیت‌الله خامنه‌ای در هنگام مذاکرات برجام بر بدعهدی آمریکا به کرات تاکید کردند و پس از برجام نیز عنوان کردند که به وعده‌های آمریکا و دولت‌های اروپایی در برجام خوش‌بین نیستند و نهایت بعد از خروج آمریکا و عدم تحقق وعده‌های برجام - که مهم‌ترین آن نفی تحریمها بود-، بر عدم‌تکرار تجربه تلخ مذاکره با آمریکا تاکید داشتند و حتی در بیانات ۱۴ خرداد به تصریح به آمریکا توصیه کردند که حتی «نزدیک هم نشود»؛ بنابراین می‌بینیم که دیدار رهبری با نخست‌وزیر ژاپن و مواضع ایشان، هیچ نکته‌ای فراتر از مواضع و سخنان قبلی نداشت و شاید تنها تفاوت آن، بیان همان مواضع در حضور شینزو آبه بود.
بر این اساس، به‌طور منطقی این دیدارها و مواضع نه‌تنها هیچ اثر منفی بر شاخص‌های اقتصادی از جمله نرخ ارز نباید داشته باشد بلکه به جهت نمایش مجدد اقتدار سیاسی و بین‌المللی جمهوری اسلامی و ثبات حاکمیت ایران و خنثی‌کردن تهدیدات پوشالین آمریکا درباره احتمال بروز جنگ و حمله نظامی، باید شاهد بهبود شاخص‌های اقتصادی از جمله شاخص بورس و نرخ ارز باشیم.
اما متاسفانه یک جریان مشخص، طی دو هفته گذشته، با ارائه تصویری غیرمنطقی از این سفر، چنان تبلیغ کردند که گویا قرار است با این سفر، گشایشی غیرمنتظره در مشکلات اقتصادی کشور رخ دهد. در برخی تحلیل‌های این جریان، سفر نخست‌وزیر ژاپن با قبول قطعنامه ۵۹۸ در سال ۶۷، مشابهت‌سازی می‌شد و کاهش شدید نرخ ارز و قیمت‌ها را پیش‌بینی می‌کردند و هر‌گونه کاهش قیمت دلار یا کاهش قیمت خودرو را نیز مرتبط با این سفر تحلیل می‌کردند و تلاش داشتند تا به مخاطبان خود چنین تلقین کنند که همه اقتصاد ایران بسته به نوع مواجهه مدیران ارشد کشور و اتخاذ مواضع از سوی رهبران ایران در برابر آبه و نوع پاسخ به پیام ترامپ است.
همین اقدامات نیز باعث بی‌ثباتی در برخی بازارها، ایجاد انتظارات کاذب، نگرانی برخی فعالان اقتصادی و حتی رکود در برخی بازارها شد.
پیش‌بینی می‌شود که همین گروه، پس از سفر شینزو آبه و دیدار وی با رهبری، سعی کنند تا مشکلات اقتصادی کشور و برخی ضعف‌های مدیریتی را به این دیدارها گره بزنند و برای اثبات تحلیل‌های پیشینی خود، بر بی‌ثباتی اقتصاد اصرار ورزند.
همان‌گونه که بیان شد، مواضع رهبری تکرار همان مواضع قبلی ایشان و نظام بوده و برای بسیاری از تحلیلگران منصف، کاملاً قابل پیش‌بینی بود که با توجه به مواضع و عملکرد دولت آمریکا و کشورهای اروپایی، این سفر هیچ چیز جدیدی برای اقتصاد کشور نخواهد داشت؛ لذا، اگر طی روزهای آینده، بر خلاف روند طبیعی بازار، شاهد نوسانات و بی‌ثباتی‌هایی باشیم، مقصر رسانه‌ها، مسوولان اجرایی و کسانی هستند که با بزرگ‌نمایی این سفر و ایجاد انتظارات کاذب و ارائه تحلیل‌های جانبدارانه، ضریب غیرواقعی به این سفر دادند و قطعاً نمی‌توانند، آثار مواضع و اقدامات خود را بر گردن نظام و حاکمیت و مواضع اصولی و سیاستهای کلان کشور بگذارند.
منبع: صبح نو
