پدیده چاقی و عادت بد غذایی این روزها گریبان کودکان را گرفته و خانواده ها را نگران مساله کم تحرکی کودکان و حتی بزرگسالان کرده است.
آمارها نشان می‌دهد بیش از نیمی از مردم استان چهارمحال و بختیاری دچار چاقی و اضافه وزن هستند و یا از کمبود برخی ریزمغذی‌ها رنج می‌برند.
تغذیه اصلی ترین عامل شکل دهنده و یا پیشگیرانه از بروز بیماری هاست که توجه به میزان دریافت ریزمغذی‌ها و کنترل همزمان وزن می‌تواند موجب حفظ سلامت افراد جامعه شود. مواد غذایی مصرفی انسان‌ها به ۵ گروه اصلی مواد نشاسته‌ای، سبزیجات و صیفی جات، میوه‌ها، لبنیات، مواد گوشتی و پروتئینی و یک گروه متفرقه چربی‌ها و قندها دسته بندی می‌شود. البته دفتر بهبود تغذیه اخیراً حبوبات و مغزی جات را به عنوان یک گروه مجزا با نیاز یک واحد در روز در نظر گرفته است. این گروه از مواد غذایی خواص بسیار قابل توجهی شبیه پروتئین‌های با کیفیت دارند و مصرف آنها به جد توصیه می‌شود.
** وضعیت تعادل وزن در چهارمحال و بختیاری
کارشناس تغذیه مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری در خصوص چگونگی عادات غذایی مردم این استان گفت: الگوی مصرف غذایی در جامعه ما به گونه‌ای است که مواد نشاسته‌ای بسیار بیشتر از نیاز بدن مصرف می‌شوند و همین عامل منجر به بروز بیماری‌هایی نظیر دیابت و کبد چرب شده است و متأسفانه آمارها حاکی از روند افزایشی شیوع این بیماری‌هاست.
فرح نوش شاد نوش در گفت و گو با ایرنا با تاکید بر لزوم اصلاح میزان و نحوه مصرف این گروه غذایی، از بروز بیماری کبد چرب در بین گروه‌های سنی پایین خبر داد و تاکید کرد: درصد ابتلاء به این بیماری در میان نوجوان‌هایی که مبتلا به اضافه وزن و چاقی هستند نگران کننده است و بهبود رژیم غذایی خانوار باید در صدر توجه قرار بگیرد.
کارشناس تغذیه مرکز بهداشت استان چهارمحال و بختیاری در ادامه توضیح داد: اطلاعات مراجعین و بیماران به مراکز بهداشت سراسر کشور در خصوص مصرف سه گروه لبنیات، میوه و سبزیجات و نوشابه و فست فودها در سامانه یکپارچه بهداشتی (سامانه سیب) ثبت می‌شود.
به گفته وی، آمار این سامانه حاکی از مصرف متعادل لبنیات در استان و نزدیک به استاندارهای جهانی است و تنها گروه محدودی (۸.۵ درصد) از مردم چهارمحال و بختیاری لبنیات را کمتر از نورم استفاده می‌کنند و ۸ درصد افراد نیز در رژیم غذایی خود سهم کمتری از استانداردهای معین را به مصرف سبزیجات اختصاص داده اند.
وی در ادامه افزود: مصرف ناکافی میوه‌ها نیز در ۶ درصد افراد، به ویژه در مردان دیده می‌شود.
شاد نوش به مصرف ناکافی مواد پروتئینی در بین مردم استان اشاره کرد و افزود: مصرف این گروه مواد غذایی با افزایش قیمت در چند مدت اخیر، نسبت به گذشته کمتر نیز شده است.
این کارشناسان بهداشت و سلامت عنوان کرد: همچنین آمارهای ثبت شده در سامانه نشان می‌دهد ۵ درصد از افراد استان هنوز از نوشابه‌های گازدار به طرز بی رویه‌ای استفاه می‌کنند.
وی همچنین متذکر شد: اطلاعات مرکز بهداشت استان نشان می‌دهد بر خلاف توصیه کارشناسان مبنی بر مصرف هفتگی مواد غذایی دریایی، مصرف این گروه در برنامه غذایی خانواده‌ها بسیار محدود بوده و تنها یک بار در ماه مصرف می‌شوند.
شادنوش تاکید کرد: مصرف این مواد غذایی نقش بسزایی از بروز بیماری قلبی و عروقی ایفا می‌کند.
این کارشناس تغذیه به آمار نگران کننده و رو به افزایش ابتلاء به چاقی در بین اقشار مختلف جامعه اشاره کرد و افزود: تنها ۳۹ درصد مردم استان وزن متعادلی دارند و ۳ درصد نیز لاغر هستند.
وی در ادامه افزود: ۲۱ درصد مردم استان در رِنج چاقی بوده و ۳۷ نیز اضافه وزن دارند که در این میان ۵۴ درصد به چاقی مرکزی و یا همان ناحیه شکمی مبتلا هستند.
شادنوش خاطرنشان کرد: برخی گمان می‌کنند که چاقی تنها به لحاظ بر هم خوردن تناسب و زیبایی اندام حائز اهمیت است، اما نکته قابل توجه این است که چاقی ارتباط تنگاتنگی با برخی بیماری‌ها از جمله دیابت، پرفشاری خون، ناراحتی‌های قلبی و عروقی، مشکلات ارتوپدیک، آرتریت روماتوئید، برخی سرطان‌ها به ویژه سرطان‌های هورمونی پستان و رحم در زنان و سرطان روده دارد، در نتیجه امروزه پزشکان چاقی را نوعی بیماری محسوب می‌کنند.
این کارشناس تغذیه استان تاکید کرد: بررسی توأمان آمار چاقی در کنار اطلاعات الگوهای مصرف غذایی مردم استان نشان می‌دهد که درصد بالایی از افراد جامعه هدف نه تنها از چاقی رنج می‌برند بلکه دچار برخی کمبودها و ریز مغذی‌هایی نیز هستند که مجموع این عوامل خطر ابتلاء به برخی بیماری‌ها را افزایش می دهد.
شادنوش در ادامه گفت: به طور تقریبی روزانه مقالاتی منتشر می‌شود که از رابطه کمبود ریز مغذی‌ها و بروز بیماری‌ها خبر می‌دهد در نتیجه دور از انتظار نیست که در آینده نزدیک مبرهن شود مسبب بسیاری از بیماری‌هایی که این روزها گریبان گیر مردم شده است، رژیم‌های غذایی ناصحیح بوده و کمبود ریز مغذی‌ها بوده است.
وی با تاکید بر رابطه مصرف ناکافی لبنیات و کمبود کلسیم بر پوکی استخوان گفت: به طور معمول کمبود یک گروه از مواد غذایی اثرات و عوارض کمتر شناخته شده و ناآشناتری هم در بین عامه مردم دارد و به عنوان مثال همین کمبود کلسیم عامل تشدید کننده بیماری‌های قلبی و فشار خون نیز هست.
**ضرورت قرار گرفتن میوه در سید مصرفی خانوارها
کارشناس تغذیه مرکز استان از بی توجهی اغلب مردم استان به گروه میوه و سبزیجات انتقاد کرد و اظهار داشت: شعار مصرف روزانه ۵ واحد مصرف میوه و سبزی حکایت از اهمیت این گروه از موادغذایی دارد زیرا کمبود آنها در رژیم غذایی خانواده موجب بروز یبوست و کبد چرب می‌شود که بیمار را مستعد ابتلاء به فشار خون و ناراحتی قلبی می‌کند.
این کارشناس تغذیه با تاکید بر لازمه دریافت اطلاعات از منابع موثق علمی تصریح کرد: هرچند اطلاع رسانی گسترده و تلاش‌های بسیاری به منظور فرهنگ سازی و اصلاح الگوی مصرف روغن توسط مراجع ذیصلاح صورت گرفته و این روند را تا حد قابل توجهی بهبود بخشیده بود، اما متأسفانه اخیراً شاهد بروز اختلالاتی در الگوی مصرف روغن در سطح کشور هستیم که ناشی از تبلیغات نادرست و تشویق مردم به استفاده از چربی‌های حیوانی نظیر روغن حیوانی و دنبه توسط افراد و منابع غیر علمی است. وی ضمن اشاره به کلسترول بالای روغن‌های حیوانی عنوان کرد: مصرف نادرست و بی رویه هرگونه روغن هرچند با کیفیت، افزایش کالری دریافتی و چاقی را در پی خواهد داشت، از این رو در استفاده از روغن باید استانداردها را رعایت کرد.
وی ضمن توصیه به انتخاب آگاهانه روش و نوع تغذیه و عدم توجه به منابع غیر تخصصی تاکید کرد: کلیه افراد جامعه حتماً مسائل تغذیه‌ای خود را با مشاور تغذیه در میان گذاشته و تحت هیچ شرایطی افراد نباید تجربیات خود را برای دیگران تعمیم و توصیه دهند، زیرا بدن افراد واکنش متفاوتی نسبت به مواد غذایی نشان می‌دهد، بنابراین لازم است کلیه افراد جامعه در مقاطع سنی مختلف ضمن آگاهی داشتن از عادات صحیح غذایی و الگوهای استاندارد مصرف، شناخت کاملی نیز از شرایط بدنی خود داشته و برای رسیدن به وزن متعادل توجه بیش‌تری داشته باشند.
به گزارش ایرنا طبق استانداردهای بین المللی دریافت روزانه ۲ الی ۳ واحد لبنیات، ۳ الی ۴ واحد سبزیجات و میوه و انجام ۳۰ دقیقه فعالیت ورزشی در افراد بالای ۱۸ سال ضروری است که این مقادیر با توجه به جثه، جنسیت و میزان فعالیت بدنی فرد تا حدودی متفاوت است.
