شورای عالی امنیت ملی ایران روز چهارشنبه هشتم می با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد این کشور اجرای برخی اقدامات در چارچوب برجام را متوقف می‌کند. فلورانس پارلی، وزیر دفاع فرانسه روز چهارشنبه ساعتی پس از اعلام تصمیم تازه تهران گفت اروپا خواهان حفظ برجام است، اما اگر ایران اقدام به نقض توافق اتمی کند، مساله وضع تحریم‌های اروپایی قابل‌طرح خواهند بود.
مهر در گفتگو با «پل پیلار» رئیس سابق بخش تحلیل عملیات سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) به بررسی این تصمیم ایران پرداخته که در ادامه آمده است.
«پل پیلار» از اساتید دانشگاه «جرج تاون» است و تاکنون مسئولیت های متعددی را بر عهده داشته که از جمله آنها می توان به ریاست واحد تحلیل عملیات های سیا در شرق نزدیک، خلیج فارس و جنوب آسیا اشاره کرد. پیلار سابقه حضور در شورای اطلاعات ملی آمریکا را به عنوان یکی از اعضای اصلی آن نیز دارد.
*متعاقب بدعهدی‌های آمریکا در خروج از برجام و بازگرداندن تحریم‌های هسته‌ای ایران و انفعال و بی‌تحرکی اروپایی‌ها، ایران اعلام کرده فروش اورانیوم غنی‌شده و آب سنگین را متوقف می‌کند. این اقدام ایران کاهش تعهدات خود در برجام است که نقض برجام نیست. نظر شما چیست؟
ایران می گوید صبر آن نیز حدی دارد. ایران علیرغم آنکه آمریکا به تعهداتش پایبند نماند یک سال کامل طبق برجام به تعهداتش عمل کرده است.
آقای روحانی می گوید این روند باید تغییر کند. مقامات ایران از اقدامات دولت ترامپ خسته شده اند. آنها همچنان امیدوارند پس از انتخابات در ژانویه ۲۰۲۱ سیاست آمریکا تغییر کند ولی از نظر سیاسی و اقتصادی برای مقامات ایران قابل قبول نیست که تنها منتظر تغییر سیاست در آمریکا باشند.
*با توجه به تحولات اخیر آینده برجام را چگونه پیش بینی می کنید؟
آینده برجام به نظر خوب نمی آید. اروپاییان نیز نشانه ای دال بر سازماندهی کافی اقتصادی که ایران بتواند بگوید این توافق توقعات آنها را برآورده کرده است ارائه نداده اند.
توان اقتصادی آمریکا به گونه ای است که دولت آمریکا همچنان می تواند دولت ها و کسب و کار با ایران را تهدید کند و اجازه ندهد با ایران ارتباط چندانی داشته باشند. اگر این توافق از بین برود حتی پس از تغییر دولت در آمریکا جمع کردن خرده های آن و کنار هم قرار دادن آنها سخت خواهد بود.
*با توجه به حضور افراد جنگ طلبی چون «جان بولتون» در ساختار تصمیم گیری دولت ترامپ که نفوذ زیادی هم دارد، رویکرد سیاست خارجی دولت ترامپ در قبال ایران را در آینده چگونه می شود پیش بینی کرد؟
ماهیت تهاجمی سیاست آمریکا به ویژه در قبال ایران تا حد زیادی بستگی به آینده بولتون دارد. آینده او هم به تصمیمات شتاب زده و غیر قابل پیش بینی ترامپ بستگی دارد. بولتون ممکن است به خاطر اختلافاتی که هم بر سر ونزوئلا و هم کره شمالی با ترامپ دارد بخشی از محبوبیتش را از دست داده باشد.
کار بولتون ممکن است با ترامپ که در حال حاضر نمی خواهد با ایران وارد جنگ شود بغرنج شود چرا که او ترامپ را به جنگ سوق می دهد. ولی ترامپ ممکن است مسائل را این گونه ننگرد. هرچند ترامپ نیز در زمینه مسائل سیاسی داخلی با مشکلات زیادی رو به رو است و ممکن است برای کاستن میزان توجه به این موضوع از درگیری نظامی با ایران استقبال کند.
*حسن روحانی، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران برجام را توافقی برد- برد یا باخت- باخت خوانده است. منظور این است که ایران دیگر حاضر نیست امتیازی درخصوص برجام بدون حاصل شدن امتیازی از سوی طرف مقابل بدهد. نظر شما چیست؟
روحانی می گوید اگر همه برجام را رعایت کنند همه سود می برند و اگر توافق از بین برود هیچ کس از آن بهره نخواهد برد. ایران مطمئنا از نظر اقتصادی ضرر خواهد کرد ولی آمریکا و دیگران نیز به علت بحران اجتناب ناپذیر هسته ای که مسئول آن هستند متضرر خواهند شد.
دیدگاه روحانی کاملا با دیدگاه ترامپ که هر توافقی را این گونه می بیند که یک طرف برنده و طرف دیگر بازنده باشد متفاوت است.
