یک
محمد ابراهیم باستانی پاریزی در کتاب "حماسهی کویر"، صفحهی ۶۱۰ مینویسد:
یک روز آقای رمضانی مدیر مؤسسه ابنسینا گفت که بعد از مرگ حکیمالملک من به خانه او رفتم تا بعضی کتابهایش را بخرم.
وراث او، هرچه داشت، در زیر زمین ریخته و برآن قفل زده بودند، به زیر زمین رفتم، یک تابلو رنگی بود که در کف اطاق افتاده بود و از رطوبت و شاش موش تغییر ماهیت داده بود، معلوم شد تابلویی بوده است به قلم کمالالملک از چهره حکیم الملک.
گنج در ویرانه و آب انگور در خانه خرس!
یادم آمد که وقتی در موزه نقاشی آمستردام بودم، تابلو معروف رامبراند - تحت عنوان «نگهبانان شب» را به من نشان دادند و گفتند که در جنگ دوم جهانی در حالی که مردم هلند روزانه بیش از چند صد کالری حرارت جیرۀ نان و شکر و سوخت نداشتند، دولت امریکا حاضر شد این تابلو را با پنج کشتی آذوقه مبادله نماید، اما مردم هلند نپذیرفتند، به گرسنگی ساختند و گفتند:
ما یوسف خود نمی فروشیم
تو سیم سیاه خود نگهدار
راز بقای چنین ملتی همین است، ملتی که در برابر گرسنگی ایستاد و یک تابلو نقاشی را از دست نداد، روزی هم که دچار طوفان بیامان دریا شد و سدهایش شکست، کشتیهای سنگ را از انگلستان آورد تا بتواند دوباره زمینهای زیر آب رفته خود را از دریای پر نیروی اطلس باز پس بگیرد و در آن تخم گل بکارد.
دو
رضا منوچهری راد در کتاب"بیماری هلندی در اقتصاد ایران"، صفحهی ۱۷ مینویسد:
بیماری هلندی ، بیماری شناخته شدهای در عرصه اقتصاد میباشد. بیماری هلندی یک مفهوم اقتصادی است که تلاش میکند تا رابطه بین بهرهبرداری بیرویه از منابع طبیعی و رکود در بخش صنعت را توضیح دهد.
این مفهوم بیان میکند که افزایش درآمد ناشی از منابع طبیعی میتواند اقتصاد ملی را از حالت صنعتی بیرون بیاورد.
در حالی که این بیماری اغلب مربوط به اكتشاف منابع طبیعی میشود، میتواند به «هر فعالیت توسعهای که نتیجهاش ورود بیرویهی ارز خارجی میشود» مربوط شود؛ مانند نوسان شدید در قیمت منابع طبیعی، کمکهای اقتصادی خارجی، سرمایهگذاری مستقیم خارجی.
آغاز بیماری با افزایش قیمت نفت پدیدار شده و نتایجی از جمله: تضعیف بخشهای قابل مبادله بهویژه بخش صنعت و کشاورزی، تقویت بخش ساختمان بهعنوان بخش غیر قابل مبادله، کاهش قابل ملاحظه صادرات و افزایش واردات، بر همزدن تراز پرداختها و بودجه عمومی دولت، فشار بر منابع ارزی کشور، افزایش نرخ ارز و ایجاد نظام سهمیهبندی ارزی، کاهش درآمدهای منابع بودجه و تغییرات منفی GDP، رکود سنگین بازار بورس، رشد منفی سرمایه گذاری، افزایش نرخ تورم، افزایش پایه پولی کشور و اثرات ناخوشایند دیگری را در بردارد.
توضیح: واژهٔ بیماری هلندی در سال ۱۹۷۷ توسط مجلهٔ اکونومیست برای توصیف رکود بخش صنعتی در هلند بعد از کشف گاز طبیعی در دههٔ ۱۹۶۰ بهکار گرفته شد. اما هلند توانست به موقع از این بیماری نجات پیدا کند. اتفاقی که در ایران نیفتاد.
پرسش :
رابطهی فرهنگ و اقتصاد چیست و کدامیک بر دیگری تاثیر بیشتری میگذارد؟