باد شکم که از معده عبور می‌کند، شامل مقدار کمی از گاز‌ها حاوی سولفور است و تولید بو می‌کند، این گاز از طریق آروغ زدن یا باد شکم خارج می‌‌شود، اما اغلب مردم آن را نگه می‌دارند؛ این بیماری نوعی اختلال در عملکرد روده است که با درد مزمن در ناحیه شکم، احساس ناراحتی، نفخ و تغییرات در عادات روده‌ای، بدون هرگونه علت ارگانیک دیگری مشخص می‌شود. اسهال یا یبوست از علائم غالب نفخ است که ممکن است به صورت متناوب ظاهر شود.

علت سندرم روده تحریک پذیر شناخته شده نیست

علت سندرم روده تحریک پذیر شناخته شده نیست، اما چندین فرضیه پیشنهاد شده است؛ عفونت‌های حاد دستگاه گوارش می‌تواند زمینه ساز ایجاد این بیماری باشد، از عوامل دیگری که سندروم روده تحریک پذیر ایجاد می‌کند، اضطراب، افسردگی و بیماری‌های با تب طولانی مدت است.

منصور خرمی‌زاده متخصص طب سنتی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره علت نفخ معده، اظهار کرد: نفخ معده به علت‌های مختلفی در بدن ایجاد می‌شود؛ در برخی از موارد سیستم دستگاه گوارش نمی‌تواند عمل دفع را انجام دهد و ممکن است بافت معده ضعیف باشد و نتواند غذا را به خوبی هضم کند.

وی ادامه داد: در برخی از موارد ممکن است غذا هضم سختی داشته باشد و برای فرایند هضم فرصت زیادی لازم است؛ برخی از غذا‌ها مانند غذا‌های سرخ کردنی، حلیم و کله‌پاچه هضم سختی دارند و به مدت بیشتری در دستگاه گوارش خواهند ماند و سریع‌الهضم نیستند.

خرمی‌زاده بیان کرد: استفاده از برخی از غذا‌ها مانند حبوبات باعث ایجاد نفخ می‌شود؛ گاهی نفخ به دلیل حرارت زیاد در کبد و معده ایجاد می‌شود به طور مثال غذا‌هایی مانند پیاز، سیر و ادویه جات باعث ایجاد حرارت در معده می‌شوند که اگر این حرارت بیش از حد باشد فرد دچار نفخ معده خواهد شد، همچنین مزاج گرم معده می‌تواند باعث تولید نفخ شود.

این متخصص طب سنتی با اشاره به اینکه برخی غذا‌ها در معده تولید بخار می‌کنند، گفت: اگر معده سرد است باید غذا‌های گرم مصرف کرد چرا که در غیر این صورت معده بخار تولید می‌کند و آروغ دردناکی رخ خواهد داد، همچنین برخی افراد در هم خوری می‌کنند یعنی غذا‌ها را پشت هم می‌خورند.

نفخ معده در اثر نجویدن غذا

وی افزود: نجویدن غذا عامل نفخ معده است، از این رو توصیه می‌شود افراد حتماً برای درمان نفخ معده اصول غذا خوردن و خوب جویدن را رعایت کنند، همچنین به هیچ عنوان غذا را درهم نخورند.

خرمی‌زاده تشریح کرد: باید به وضعیت فصل نیز برای خوردن غذا دقت کرد به طور مثال اگر فصل تابستان است باید غذا‌های خنک خورد و اگر فصل زمستان است غذا‌های گرم مصرف شود؛ زمانی که غذا می‌خورید نباید فعالیت بیش از حد داشته باشید و اجازه بدهید غذا به خوبی هضم شود و بعد از آن اگر نیاز به فعالیت دارید انجام دهید چراکه در این صورت صدا‌های دستگاه گوارش (قار و قور شکم) بیشتر می‌شود و اگر غذا در روده بزرگ گیر کند تولید باد می‌کند.

محمدحسین فرقانی متخصص عمومی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره علت ایجاد نفخ معده، گفت: اصولاً نفخ به دلیل مصرف برخی از دارو‌ها و غذا‌ها رخ می‌دهد، همچنین برخی افراد دچار ضعف معده  و مبتلا به معده عصبی هستند پس در معده این افراد  تجمع گاز زیاد است، به  این افراد توصیه می‌شود زمانی که دچار تحریک عصب معده می‌شوند چای یا قهوه ننوشند چراکه این عوامل بیماری را تشدید می‌کند.

فرقانی ادامه داد: برخی از غذا‌های ترش، نوشابه، غذا‌هایی مانند آبگوشت و کله‌پاچه همچنین هندوانه ممکن است نفخ معده را تشدید کند از این رو توصیه می‌شود اینگونه مواد را با دقت بیشتر و اصولی‌تر مصرف کنید.

این متخصص عمومی با بیان اینکه دارو‌هایی برای رفع نفخ معده وجود دارد، گفت: برخی از دارو‌ها برای رفع نفخ معده مفید هستند، اما به هیچ عنوان نباید آن‌ها را خودسر مصرف کرد و حتماً باید با تجویز پزشک باشد.

راه‌های درمان نفخ معده

وی با اشاره به راه‌های درمانی نفخ معده، گفت: می‌توان برای رفع نفخ معده سنجد ساییده شده  تجویز کرد، سنجد ساییده شده حاوی پوست، گوشت و هسته سنجد است که اگر افراد این پودر را در یک قاشق چایخوری در ماست یا به صورت خام مصرف کنند نفخ معده رفع خواهد شد. فرقانی یادآوری کرد: مبتلایان به نفخ معده به مدت ۲۱ روز باید روزی یک قاشق چایخوری پودر سنجد را میل کنند و پس از آن این بیماری به طور کامل درمان خواهد شد، همچنین فراموش نکنند که از مصرف قهوه و چایی و مواد نفاخ پرهیز کنند.