ونزوئلا؛ صحنه دو دهه تلاش آمریکا برای کنار زدن دولت‌های منتخب

گروه جهان الف،   3980212011 ۲ نظر، ۰ در صف انتشار و ۱ تکراری یا غیرقابل انتشار

ایالات متحده بعد از روی کار آمدن دولت مخالف خود در کاراکاس و در خطر دیدن منافعش در این کشور، به بهانه‌های مختلف شروع به دخالت در امور داخلی ونزوئلا کرد.

فارس نوشت: بامداد سه‌شنبه به وقت محلی ونزوئلا (بعد از ظهر به وقت تهران) بود که شخصی به نام «خوان گوایدو» رهبر مخالفان دولت قانونی کاراکاس با حمایت ایالات متحده و برخی از کشورهای منطقه آمریکای لاتین ضمن انتشار پیام ویدئویی خواستار خیزش عمومی و کودتای مسلحانه علیه «نیکلاس مادورو» رئیس‌جمهور این کشور شد.

در حالی که گوایدو مدعی حمایت ارتش و نیروهای مسلح از قیام به اصطلاح «ملی و مسالمت‌آمیز» خود شده بود، اما فقط حدود ۳۰ نظامی به صف اندک حامیان وی پیوستند و برای ساعتی درگیری‌های پراکنده در برخی خیابان‌های کاراکاس رخ داد. پس از آن بود که دولت ونزوئلا از دفع «کودتایی کوچک» در این کشور خبر داد.

«خورخه آریزا» وزیر امور خارجه ونزوئلا با حضور در مقابل دوربین رسانه‌ها این کودتای نافرجام را «فصل دیگری» از تلاش‌های ایالات متحده برای سرنگونی دولت مادورو توصیف کرده و گفت که نقشه این کودتا مستقیما در وزارتخانه‌های خارجه و دفاع آمریکا طراحی شده بود و ارتش ونزوئلا هیچ نقشی در آن نداشت.

پیش از پیام ویدئویی گوایدو و تلاش نافرجام برای اجرای کودتا بود که «جان بولتون» مشاور امنیت ملی کاخ سفید در صفحه توئیتر خود از ارتش و نیروهای مسلح ونزوئلا خواسته بود ضمن حمایت از رهبر مخالفان، مقابل دولت مادورو بایستند. در این گزارش به بررسی بخشی از تاریخچه دخالت‌های ایالات متحده در امور داخلی ونزوئلا پرداخته می‌شود.

*******


کارلوس رودریگز و رافائیل کالدرا

 

مناسبات دیپلماتیک کاراکاس با واشنگتن همیشه به این شکل پرتنش نبوده، بلکه در زمان دولت‌های «کارلوس رودریگز» و «رافائل کالدرا» رؤسای جمهور غرب‌گرای ونزوئلا (به ترتیب از ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۳ و ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۹) این کشور روابط نزدیکی با ایالات متحده داشته است. بعد از پیروزی «هوگو چاوز» نامزد حزب سوسیالیست در انتخابات ریاست‌جمهوری ونزوئلا در سال ۱۹۹۹ بود که کاراکاس و واشنگتن در مسیر برخورد قرار گرفتند. چاوز در دستور کار دولت خود، پایان دادن به نقش ونزوئلا به‌عنوان حیاط خلوت ایالات متحده در منطقه آمریکای لاتین را قرار داده بود.

تنش‌ها بین دو کشور به‌حدی بالا گرفت که در یازدهم آوریل سال ۲۰۰۲ میلادی کودتایی نافرجام در ونزوئلا رخ داد و چاوز نیز دولت وقت آمریکا به ریاست «جورج بوش» پسر را در پس این اقدام معرفی کرد. کلید آغاز این کودتا از نهم آوریل زده شد، زمانی که «کنفدراسیون ملی اتحادیه‌های تجاری» و «کنفدراسیون کارگران ونزوئلا» دست به اعتصاب سراسری در این کشور زدند. تعدادی از مخالفان دولت چاوز که از سوی آمریکا تحریک شده بودند، به رهبری شخصی به نام «پدرو کارمونا» (رئیس فدراسیون اتاق‌های بازرگانی ونزوئلا و مدیرعامل شرکت پتروشیمی وِنوکو) به خیابان‌ها آمده و خواستار سرنگونی دولت وی شدند.

همزمان با این ماجراجویی خیابانی، تعداد زیادی از مردم ونزوئلا و حامیان چاوز به همراه اعضای سازمان «حلقه‌های بولیواری» (مجموعه گروه‌های سیاسی و اجتماعی شوراهای کارگری در این کشور) مقابل کاخ ریاست جمهوری تجمع کردند. سران مخالفان اما مسیر راهپیمایی معترضان را به سمت کاخ ریاست جمهوری تغییر دادند و بین دو گروه درگیری رخ داد. درپی این تقابل مسلحانه، حداقل ۱۹ نفر کشته و بیش از ۱۰۰ نفر مجروح شدند (از دو طرف). پس از آن بود که شورای عالی نظامی ونزوئلا به دستور آمریکا علیه چاوز کودتا کرده و خواستار کناره گیری او از قدرت شد. چاوز که با رأی مستقیم و چشمگیر مردم انتخاب شده بود، با این خواسته مخالفت کرد اما بازداشت شد.

واشنگتن در تاریخ دوازدهم آوریل، کارمونا را به عنوان رئیس‌جمهور موقت ونزوئلا اعلام کرده و او برای یک روز قدرت را در این کشور به‌دست گرفت. با این حال، حامیان چاوز در روز سیزدهم آوریل ضمن برگزاری راهپیمایی‌های عظیم در پایتخت، کاخ ریاست‌جمهوری را به محاصره درآورده و کارمونا مجبور به استعفا شد. آن شب، کودتای آمریکایی در ونزوئلا شکست خورد و کارمونا نیز تبعید شد. مردم ونزوئلا بدون اینکه گلوله‌ای شلیک کنند، کاخ ریاست‌جمهوری را پس گرفته و چاوز را مجدد به ریاست‌جمهوری این کشور انتخاب کردند.


شکست کودتای آمریکایی و بازگشت چاوز به قدرت توسط مردم

 

چیزی که از این کودتا در تحلیل‌های مختلف پس از آن نوشته شد، این است که از مدت‌ها پیش از اجرا، برنامه‌ریزی‌ها و طراحی برای این اقدام انجام شده بود. مخالفان چاوز که اکثر آنها را سرمایه‌داران و الیگارش‌های ونزوئلا تشکیل می‌دادند، احساس کردند با تداوم دولت وی منافع اقتصادی آنها بیش از پیش تهدید می‌شود. چندی بعد مشخص شد که دولت آمریکا نه تنها از برنامه‌ریزی‌ها برای کودتا اطلاع داشته بلکه حمایت‌های مالی و دیپلماتیکی نیز به مخالفان ارائه کرده بود.

در ژانویه ۲۰۰۶ بود که دولت ونزوئلا «جان کوریا» وابسته نظامی آمریکا در سفارتخانه این کشور در کاراکاس را به اتهام جمع‌آوری اطلاعات محرمانه از برخی افسران ارتش ونزوئلا اخراج کرد. نهادهای امنیتی این کشور در آن زمان گزارش دادند که مدارک مهمی از جاسوسی این مقام آمریکایی در سفارتخانه این کشور در کاراکاس مشاهده کرده‌اند.

کاخ سفید نیز در اقدامی تلافی‌جویانه «جنی فیگوئه‌ردو» دستیار ارشد سفارتخانه ونزوئلا در واشنگتن را از ایالات متحده اخراج کرد. وی پس از بازگشت به ونزوئلا طی حکمی از سوی چاوز به معاون اروپایی وزارت امور خارجه این کشور منصوب شد.

روابط ونزوئلا و ایالات متحده با اخراج سفیر آمریکا از کاراکاس در سپتامبر ۲۰۰۸ بیش از پیش تیره شد. دولت چاوز، دلیل این اقدام را همبستگی با دولت بولیوی بعد از افشای همکاری سفیر آمریکا در این کشور با گروه‌های شورشی ضد دولتی اعلام کرد.

در همان ماه، کاراکاس اعلام کرد که اسنادی را از طرح آمریکایی‌ها برای اقدام نظامی جهت سرنگونی دولت چاوز و تصرف میادین نفتی این کشور به‌دست آورده‌اند. پس از این بیانیه، دولت ونزوئلا «پاتریک دودی» سفیر آمریکا در کاراکاس را عنصر نامطلوب اعلام کرده و به او ۷۲ ساعت مهلت داد تا خاک این کشور را ترک کند. گفته می‌شود طرح اقدام نظامی مذکور تحت نظارت دودی در حال تدوین بود.


ونزوئلا 10 درصد واردات نفت آمریکا را تامین می‌کند

 

در یک چهارم پایانی سال ۲۰۰۸ بود که خصومت‌ها بین واشنگتن و کاراکاس به‌دلیل مداخلات آمریکا در کاهش شدید بهای جهانی نفت، افزایش یافت. البته این مسئله مسبوق به سابقه بوده و چشم طمع واشنگتن به نفت ونزوئلا از سال‌های ابتدایی قرن بیستم میلادی دوخته شده بود.

«برت ویلکینز» نویسنده، محقق و خبرنگار تحقیقی آمریکایی طی مقاله‌ای در ژانویه ۲۰۱۹ درباره پیشینه طولانی واشنگتن در مداخله در امور داخلی آمریکای لاتین و مخصوصا ونزوئلا می‌نویسد: «هیچ کشوری را در نیم‌کره غربی زمین نمی‌توانید پیدا کنید که حداقل برای یک بار خود را گرفتار بازوهای اختاپوس امپریالیسم آمریکا ندیده باشد. ونزوئلا هم از این ماجرا مستثنی نیست. واشنگتن از قرن نوزدهم مشغول دخالت در امور داخلی این کشور بوده و تا همین امروز نیز ادامه دارد».

«باراک اوباما» نیز بعد از به‌دست گرفتن زمام قدرت در کاخ سفید از سال ۲۰۰۹، سیاست دولت بوش در دیوسازی و تخریب چاوز را ادامه داده و مدعی شد او یک دیکتاتور است. علی‌رغم اینکه ونزوئلا در تاریخ خود هیچ جنگی را آغاز نکرده اما اوباما در سال ۲۰۱۵ طی بیانیه‌ای این کشور را «تهدید خارق‌العاده علیه امنیت ملی» ایالات متحده اعلام کرد.

در ادامه سیاست‌های ضد ونزوئلا در بین مقامات کاخ سفید، دولت آمریکا به ریاست «دونالد ترامپ» نیز در سال ۲۰۱۷ تحریم‌های اقتصادی را علیه دولت مادورو تصویب کرد. وی حتی در برهه‌ای به بهانه حمایت از مردم ونزوئلا تهدید کرد: «ما گزینه‌های بسیاری برای ونزوئلا داریم، من گزینه نظامی را رد نمی‌کنم».

ادعاهای مقامات آمریکایی درباره دیکتاتوری بودن دولت‌های مخالف خود در ونزوئلا (چاوز و مادورو) در حالی است که «جیمی کارتر» رئیس‌جمهور پیشین ایالات متحده در سال ۲۰۱۲ اذعان کرده بود: «حقیقت این است که از ۹۲ انتخابات در کشورهای مختلف که ما بر آنها نظارت کردیم، باید بگویم که فرایند انتخابات در ونزوئلا، در جهان بهترین است».

کارتر به‌دلیل پژوهشی که توسط اندیشکده «مرکز کارتر» در نظارت بر انتخابات‌های مختلف در اقصی‌نقاط جهان انجام داده و روند انتخابات ریاست‌جمهوری ونزوئلا را تایید کرده بود، برنده جایزه نوبل شد. البته به دلیل سیاست دیرینه واشنگتن در مشروعیت‌زدایی از دولت ونزوئلا، دیدگاه‌ها و یافته‌های کارتر درباره این کشور به ندرت رسانه‌ای می‌شود. روزنامه گاردین در این باره تاکید می‌کند که حتی آخرین اظهارات وی درباره سیستم انتخاباتی ونزوئلا نیز از سوی رسانه‌های آمریکایی مورد بایکوت قرار گرفت.

*******

بهمن‌ماه سال گذشته، گوایدو که ریاست مجمع ملی این کشور را برعهده داشت، با حمایت‌های آمریکا ضمن به‌راه انداختن آشوب‌ها و اعتراضاتی علیه دولت مادورو، خود را رئیس‌جمهور موقت این کشور خواند و سعی داشت علیه دولت قانونی ونزوئلا کودتا کند. ترامپ نیز به دنبال این اقدام گوایدو، او را رئیس جمهور موقت ونزوئلا به رسمیت شناخت و در مقابل مادورو را رئیس جمهور غیرقانونی خواند.

همزمان با حمایت برخی کشورها از جمله آمریکا، کانادا، آلمان، برزیل و اروگوئه از تلاش رئیس مجمع ملی ونزوئلا برای کودتا در این کشور، ترکیه، ایران، روسیه و مکزیک این اقدام را محکوم و از مادورو اعلام حمایت کردند.

از سال ۲۰۱۷ و به دنبال تشدید بحران سیاسی در ونزوئلا بین اپوزیسیون و رئیس‌جمهور این کشور، اختلافات بین مادورو و مجمع ملی (کنگره) که اکثریت آن در دست مخالفان است، بالا گرفته و تشدید این اختلافات سبب اقدام دولت در برگزاری انتخابات برای تشکیل «مجلس موسسان قانون اساسی» در سال ۲۰۱۷ شد.

تلاش واشنگتن برای کنار زدن دولت قانونی کاراکاس در حالی صورت می‌گیرد که مردم ونزوئلا در تاریخ ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۷ با شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری، بار دیگر مادورو را به ریاست‌جمهوری این کشور انتخاب کردند.

دیدگاه کاربران

ناشناس۸۸۳۴۹۳۰۸:۲۹:۲۱ ۱۳۹۸/۲/۱۲
تا انتخاب از نظر شما چی باشه مهم نیست سر مردم بدبخت ونزوئلا چی میاد مادرو برای در قدرت ماندن داره همون کاری رو میکنه که اسد کرد تا پای امریکا وا بشه و کشته شدن یه عده بی گناه
ناشناس۸۸۳۵۶۵۰۹:۲۴:۱۳ ۱۳۹۸/۲/۱۲
آمریکای َپست با خون مردم کشورهای دیگه کشور خودشو آبیاری می کنه
yektanetتریبونخرید ارز دیجیتال از والکس

پربحث‌های دیروز

  1. اقدام عجیب سفیر ایران در باکو/ برای عزت ایران استعفا دهید              

  2. اول، بساط دلالی باید جمع شود

  3. وکیل رسمی دادگستری به اتهام اخذ رشوه دستگیر شد  

  4. بذرپاش: امسال هر ماه افتتاح مسکن داریم

  5. سقف دریافتی ماهیانه کارمندان دولت ۷۰ میلیون تومان شد

  6. جریمه تخلفات حادثه ساز ۵ برابر شد/ اعمال از هفته آینده            

  7. ابابیل ۵، از آخرین دستاورد‌های قدرت پهپادی جهان

  8. تعرفه‌های پزشکی ۱۴۰۳ قابلیت اجرایی ندارد/ مصوبه دولت اصلاح شود  

  9. انتظار ۹ساله برای اصلاح هزینه تخلف رانندگی/تغییری برای حفظ جان مردم

  10. ایران بر سکوی بریکس/ دستاوردهای پولی، مالی برای ایران چیست؟  

  11. عکسی از سیدمحمد خاتمی در مراسم ترحیم زهرا شجاعی/ این وزیر دولت رئیسی هم آمد

  12.   طحان‌ نظیف: لایحه عفاف و حجاب هنوز به تأیید شورای نگهبان نرسیده است  

  13.  مالیات ارزش افزوده ۱۰ درصدی ابلاغ شد

  14. هیچ خوداظهاری یا مدرکی دال بر بیماری روحی دکتر بخشی در دست نبود/ علت مرگ این پزشک مشخص نیست  

  15. پوتین: اف-۱۶‌های اوکراین در همه‌جا هدف مشروع هستند، حتی کشورهای دیگر

پربحث‌های هفته

  1. اقدام عجیب سفیر ایران در باکو/ برای عزت ایران استعفا دهید              

  2. جنگ ترکیبی خودمان، علیه خودمان!

  3. کارگری انگشتر ۵۰ میلیاردی را به صاحبش بازگرداند

  4. عوامل توهین کننده به نظام و مقدسات اسلامی دستگیر شدند

  5. جلاد، به پایان سلام کن!

  6. بهادری جهرمی: مبالغ جرایم رانندگی متناسب با تورم افزایش یافت

  7. تورم چه زمانی تک رقمی می‌شود؟

  8. نرخ تعرفه‌های خدمات بهداشتی درمانی ۱۴۰۳ اعلام شد/ نرخ رسمی ویزیت ۵۰% گران می‌شود!

  9. بازداشت سومین عامل حمله تروریستی در مسکو

  10. آقایان رئیسی و اژه‌ای! آیا در پیشگاه خدای متعال و امام‌زمان (عج) پاسخی دارید؟

  11. اول، بساط دلالی باید جمع شود

  12. انتقام از پوتین؟

  13. وکیل رسمی دادگستری به اتهام اخذ رشوه دستگیر شد  

  14. ائتلاف ایران، روسیه و چین تبدیل به کابوسی برای آمریکا می‌شود

  15. علم‌الهدی: امروز در کشور از آثار تحریم اقتصادی آمریکا مشکلی حس نمی‌کنیم

  16. بذرپاش: امسال هر ماه افتتاح مسکن داریم

  17. بازگشت احتمالی ترامپ چه تاثیری بر اقتصاد ایران دارد؟

  18. افزایش ١٧٠ درصدی حداقل حقوق کارگران در دولت سیزدهم

  19. مردم طلای دست دوم خریداری نکنند

  20. سقف دریافتی ماهیانه کارمندان دولت ۷۰ میلیون تومان شد

  21. خط و نشان حقوقی ایران برای کویت

  22. هشدار سخنگوی پلیس به رانندگان نوروزی؛ آمار تصادفات هولناک است!

  23. وزیر اقتصاد: در سال ۱۴۰۲ رکورد بیشترین سرمایه‌گذاری خارجی واقعی در ۱۶ سال اخیر شکسته شد

  24. کولرهای گازی بلای جان صنعت برق

  25. منظور: تخصیص ارز کشور برای واردات خودرو به صرفه نیست

آخرین عناوین