حذف اپلیکیشن های ایرانی در اپ استور (App Store) و گوگل پلی استور (Google Play) در سال گذشته و امسال، حکایت از این دارد که به رغم خواب ماندن، بی مدیریتی و ناآگاهی بعضی از مسئولین–در خوشبینانه‌ترین حالت -، دشمن علاوه بر فضای حقیقی، در زمین فضای مجازی نیز نقشه هایی در سر دارد و مخفی هم نیست که نقطه امید برده داری مدرن در عصر اطلاعات بر بستر همین فضای مجازی است.

در روزهای اخیر گوگل با عنوان «هشدار سپر ایمنی play» چنین پیامی را در مورد تلگرام طلایی و هاتگرام – دو پوسته ایرانی تلگرام - برروی صفحه موبایل های با سیستم عامل اندروید می آورد:

«این برنامه در تلاش است از داده های شخصیتان مانند پیامک ها، عکس ها، صوت های ضبط شده یا سابقه تماستان جاسوسی کند.»

اما اقدام جالب توجه گوگل این است که بدون اجازه کاربران و به صورت خودکار، نسخه های این دو اپلیکیشن را از گوشی ایرانی ها حذف کرده است! هر چند که اصل تولد تلگرام طلایی و هاتگرام از همان ابتدا محل منازعه بوده و هدف نگارنده، دفاع از این دو فیلتر شکن دولتی نیست اما برای روشن تر شدن ابعاد این قضیه، ذکر چند جمله در این رابطه خالی از فایده نیست :

۱- بعد از اغتشاشات دی ماه سال ۹۶ و فعالیت های ضد امنیتی تلگرام و همچنین وجود خطرات اقتصادی، اجتماعی ، فرهنگی و همچنین خروج اطلاعات محرمانه کشور به خارج از مرزها و ذخیره شدن آن در سرورهای بیگانه، اوایل سال 97 تصمیم بر این شد که این شبکه اجتماعی در ایران مانند بعضی از کشورهای دیگر فیلتر شود. بعد از این بود که سیل عظیمی از مردم در حال کوچ به پیامرسان های ایرانی بودند.

در شرایطی که استقبال قابل توجهی از پیامرسان های داخلی شده بود، به یک باره نام تلگرام طلایی (طلاگرام) و هاتگرام بر سر زبان ها افتاد. دو فیلتر شکنی که به گفته بعضی از افراد مطلع از جمله عبدالصمد خرم آبادی، معاون اسبق دادستان کل کشور در امور فضای مجازی، از امکانات وزارت ارتباطات و دولت بهره گرفته و به نوعی فیلتر تلگرام را دور زده و به نسخه اصلی آن متصل می شدند. اما این اقدام توانست تلگرام اصلی را که به یک باره شاهد سقوط قابل توجهی در تعداد مخاطبانش بود، دوباره زنده کرده و جلو ضررهای اقتصادی و کاهش ارزش سهام آن را بگیرد.

هاتگرام و تلگرام طلایی در واقع سگ های زرد برادر شغال بودند که در دوران تنفس مصنوعی به داد تلگرام رسیدند و هم اکنون تاریخ مصرف آنها تمام شده است. و نکته جالب اینجاست که پوسته های ایرانی تلگرام از همان زمان شروع به کار خود، حذف نشدند بلکه هنگامی حذف شده اند که نقش خود را در پروژه شکست پیامرسان های ایرانی به خوبی ایفاء کردند. یعنی خود تلگرام نیز دسترسی پوسته های غیر اصلی خود را در این یک سال مسدود نکرد.

هم اکنون نیز زمزمه های فراگیر شدن نسخه جدید تلگرام با محوریت فناوری بلاک چین و رمز ارزهای دیجیتال به گوش می رسد. نسخه ای از تلگرام که به مراتب اثرات زیان باری برای امنیت و اقتصاد کشور می تواند به همراه داشته باشد.

۲- بنابر دستور مقام قضائی، فیلتر تلگرام باید به گونه ای صورت می گرفت که به هیچ عنوان امکان دسترسی به آن وجود نداشته باشد. بنابراین حذف این دو اپلیکیشن باید توسط مسئولین مربوطه در ایران صورت می گرفت. اما جای تعجب است که اکنون گوگل اقدام به فیلتر آن می کند!

این اقدام و اقدامات مشابه آن مانند مسدود کردن صفحات اینستاگرام منسوب به فرماندهان عالی رتبه نظامی کشور و همچنین مقام معظم رهبری و برخی از شخصیت های نظام نشان می دهد که فیلترینگ فضای مجازی امری غیر قابل انکار است که نمی توان با سطحی نگری به راحتی از کنار آن گذشت. اما حذف خودکار اپلیکیشن موجود در یک موبایل بدون رضایت کاربر، به نوعی به استبداد و دیکتاتوری مجازی شبیه است.

۳- بی بی سی و برخی رسانه های دیگر علت حذف این دو اپلیکیشن را انجام جاسوسی عنوان می کنند. این در حالی است که اقدام گوگل در حذف خودکار این دو و همچنین دسترسی به محتوای موجود در موبایل ها و مدیریت آنها، خود نقض حریم خصوصی و به تعبیری جاسوسی محسوب می شود!

۴- لشگر مخلص مدافع حرم و نیروهای نظامی جان بر کف ایران، آن قدر قدرتمند شده اند که دشمن را در فرسنگ ها آن طرف تر در دریای مدیترانه زمین گیر کنند و نگذارند یک وجب از خاک این مرز و بوم به اشغال داعش و یا هیچ نیروی مهاجمی در بیاید، اما متأسفانه در زمین فضای مجازی دشمن آنقدر به داخل کشور نفوذ کرده است که برای ما تعیین می کند چه پیامی را حق داریم ببنیم و چه پیامی را نباید ببینیم، چه برنامه ای باید در تلفن همراه ما نصب باشد و چه برنامه ای نباید نصب باشد. از کدام برنامه استفاده کنیم و از کدام برنامه استفاده نکنیم! به عبارتی حقارت برجام فضای حقیقی را با جان و دل به فضای مجازی هم کشانده ایم. و همین طور دشمن را گستاخ تر می کنیم.

۵- مسولین مربوطه پاسخ دهند چه مقداراز امکانات بیت المال در اختیار دو پوسته تلگرام قرار گرفت؟

چه مقدار ضرر از زمین زدن پیام رسان های ایرانی به کشور وارد شد؟

چه کسانی این دو فیلتر شکن دولتی را سرپا نگه داشتند تا مانع کوچ کاربران به سوی پیامرسان های ایرانی شوند؟

آیا مدیریت غلط و حیف و میل کردن بودجه برای کمک به شبکه های اجتماعی خارجی حق الناس نیست؟ قدرتمند تر کردن دشمنان و باز گذاشتن راه نفوذ آنها از طریق فضای مجازی حق الناس نیست؟آیا قراردادن پهنای باند کشور در اختیار بیگانگان و ناامید کردن متخصصان IT و جوانان نخبه این حوزه، حق الناس نیست؟ کمک به گسترش ابزار تروریسم رسانه ای حق الناس نیست؟

سؤال اینجاست که وظیفه مسئولین فضای مجازی کشور بیان گزارش،توییت زدن، نشان دادن محکومیت هایی که مصرف داخلی دارد است یا واکنش مناسب به گستاخی ها و مدیریت صحیح حاکمیت فضای مجازی کشور است؟