امروز آئین معارفه سردار سرلشکر حسین سلامی بعنوان فرمانده جدید کل سپاه برگزار شد. یکی از تصاویر این مراسم درخشید و رسانه ها تیتر زدند؛ ۴ فرمانده کل سپاه در یک قاب!

در این تصویر ۴ کهنه سرباز که در ۳۸ سال اخیر فرماندهی کل سپاه را در برهه های مختلف برعهده داشتند دیده می شوند؛ سردار محسن رضایی (۱۳۶۰ - ۱۳۷۶)، سردار سید یحیی صفوی (۱۳۷۶ - ۱۳۸۶)، سردار محمدعلی جعفری (۱۳۸۶ - ۱۳۹۸) و سردار حسین سلامی (از ۱۳۹۸) همگی با یونیفورم سبزرنگ سپاه در کنار همدیگر و با مشت گره کرده به عنوان نماد عزم راسخ ایستادند و عکس گرفتند.

چرا این تصویر مهم است؟

معتقدم این تصویر از جهات مختلف بویژه از منطر سرمایه انسانی مهم است. «سرمایه انسانی» یا Human capital عبارت است از موجودی شایستگی‌ها، دانش، ویژگی‌های فردی و اجتماعی که در توانایی‌های نیروی کار (نیروی انسانی) انعکاس می‌یابد و او را قادر می‌سازد تا ارزش (ارزش اقتصادی و...) ایجاد کند.

این تصویر مهم است زیرا نشان می دهد:

۱. سپاه از سرمایه انسانی قابل توجهی بویژه در سطوح کلان مدیریتی خود برخوردار است؛ به گونه ای که می تواند ۴ کهنه سرباز یا ۴ فرمانده ارشد را که نماد ۳۸ سال فرماندهی کل سپاه - با همه تنوعها و تکثرهایش - هستند به عنوان یک کل به هم پیوسته به نمایش بگذارد.

۲. سپاه علاوه بر اینکه از سرمایه انسانی برخوردار است، نسبت به این دارایی گرانقیمت و شیوه به گردش درآوردن آن آگاه است. سپاه "نمایش" این سرمایه انسانی را کمتر از نمایش جدیدترین دستاوردهای تکنولوژیک دفاعی نمی داند و برای نمایش اقتدار سرمایه انسانی خود از یک برنامه ریزی موثر و خلاقانه برخوردار است.

۳. سپاه برابر نظریات نوین علم مدیریتی، به مفهوم "رشد متعادل" دست یافته است. در تحلیل‌های مالی مدرن، اصطلاح "رشد متعادل" اشاره به هدف رشد برابر قابلیت‌های انسانی و دارایی‌های فیزیکی در یک سازمان دارد. در این تعادل استراتژیک، نقش عواملی همچون رهبری، استعداد، ذوق و حتی "نام آورد" یا آوازه (برند) کهنه سربازان یا فرماندهان ارشد در کنار "نام آورد" کلی سازمان (سپاه) از اهمیت ویژه برخوردار است.

۴. سپاه به دانش حسابداری مدیریت Management accounting دست یافته است. حسابداری مدیریت به این سوال می پردازد که چگونه انسان به عنوان یک دارایی سرمایه‌ای در نظر گرفته و در محاسبات (برای دستیابی به رشد متعادل بین داراییهای فیزیکی و قابلیتهای انسانی) وارد شود. این سرمایه انسانی از طریق آموزش و تجربه و بصیرت (ادغام دانش و تجربه در سطح جمعی و فرایندی غیروابسته به یک فرد)، افزایش می‌یابد.

۵. سپاه به یک معادله مدیریتی و الگوریتم سازنده بین سرمایه انسانی و سرمایه پولی (طبق نظرات مدیریت اقتصادی نئولفت) دست یافته است. سپاه با تاکید هشیارانه بر رشد متعادل سرمایه انسانی خود، در حالی که می داند سرمایه پولی بسته به شرایط اقتصادی ممکن است کم یا زیاد شود، تعادل استراتژیک خود را در مسیر رشد تراکمی سرمایه انسانی (بویژه در شرایط بحران سرمایه پولی) برقرار می کند. این راز عبور سپاه از تحریم و... است.

۶. سپاه نسبت به سرمایه معنوی و دارایی نامشهود اعضای خود و نیز قابل انتقال بودن و غیر‌قابل مشاهده بودن سرمایه انسانی، هشیار است. به عبارت دیگر، سرمایه انسانی جزو اموال منقول و غیرعینی یک فرد در پیوند با سازمان متبوع خود است. سرمایه انسانی یک فرد در یک سازمان ممکن است به صورت فردی یا به صورت گروهی و در همکاری با دیگران و در چارچوب فرآیندهای سازمانی مورد استفاده قرار گیرد. سازمان‌ها گرچه قانونا مالک سرمایه انسانی تک تک کارکنان خود نیستند اما می‌توانند با هشیاری و برنامه ریزی موثر (ازجمله راهبرد مدیریتی موسوم به حلقه طلایی) از مزایا و منافع حاصل از آن در تحقق اهداف سازمان و نیز در ایجاد فرهنگ مشترک استفاده کنند.

۷. رهبر انقلاب در سال ۱۳۷۶ پس از پایان مدیریت ۱۶ ساله سردار محسن رضایی در حکم دبیری مجمع وی به همین سرمایه انسانی سپاه اشاره صریح نموده و نوشته اند: "حقاً در این مدت همه استعدادهای خود را بکار انداختید تا سازمانی را که عظمت و کارایی و فداکاری و نشاط انقلابی آن، چشم تحلیل‌گران جهان را هم به خود متوجه ساخته است، از مجموعه‌ای از جوانان ایثارگر و عاشق اسلام و انقلاب و امام پدید آورید و به رشد و بالندگی برسانید و در این فرایند پرتلاش و سرشار از مجاهدت، گروهی از همکاران کاردان و لایق و مجرب با شما همکاری کردند که بعضی به مقام رفیع شهادت نائل گشته و بسیاری هم اکنون در مسئولیتهای بزرگ سپاه و دیگر دستگاههای کشور به خدمت مشغولند و تشکر از شما و همه آنان وظیفه اینجانب است".

۸. سپاه برابر شعر حکیمانه سعدی شیرازی که می فرماید "نابرده رنج گنج میسر نمی شود"، رنج تجارب انسانی خود را در روند رشد متعادل و رشد تراکمی و پیوند چندمولفه ای بین سرمایه انسانی و سرمایه فیزیکی قرار داده و توانسته به "بنیان مرصوص" و نهادی بالنده تبدیل شود. از این رو، معتقدم می توانیم انتشار تصویر ۴ فرمانده در یک قاب را یک مانور دفاعی تمام عیار با نام "مانور کهنه سربازان ولایت" بنامیم؛ سپاه مثل رژه یگانهای موشکی خود این بار با مانور سرمایه انسانی متعادل و متراکم خود در قالب "تصویر ۴ فرمانده در یک قاب" قدرت نرم این نهاد انقلابی را به نمایش گذاشت و باعث دلگرمی دوستداران انقلاب و میهن شد.