روند تعطیلی کتابفروشی ها و تغییر کاربری آنها در سالهای اخیر چنان پرشتاب بوده که نگرانی بسیاری از ناظران دغدغهمند و علاقمندان کتاب و کتابخوانی را برانگیخته است.
کتابفروشان به عنوان یکی از حلقه های مهم در چرخه توزیع کتاب از دیرباز نقش کلیدی در رساندن کتابهای منتشر شده به مخاطبان داشتهاند.
به گزارش الف کتاب، چنانکه ناشران دغدغهمند میگویند با خاموش شدن چراغ هر یک از این کتابفروشان، ناشران (به عنوان تولید کننده کتاب) یکی از ویترین های خود را از دست میدهند. و این در نهایت می تواند لطمات جدی و جبران ناپذیری به اقتصاد نشر وارد سازد.
چنین ضرورتی زمینهساز آن شده است که جمعی از ناشران، کتابفروشان و موزعان حرکتی را در راستای حفظ و نگهداری کتابفروشی ها (بخصوص کتابفروشی های محلی) آغاز کنند. یکی ازمهمترین رویدادها این زمینه که همواره لطمات جدی به اقتصاد کتابفروشان وارد ساخته، برگزاری نمایشگاه های کتاب تهران و شهرستانها ، در شکل فعلی است. آنها مخالف فروشگاه شدن نمایشگاه هستند و معتقدند نمایشگاه های کتاب مثل دیگر کشورها باید رسالت واقعی خود را دنبال کنند.
در همین راستا بعد از ظهر روز دوشنبه 26 اردی بهشت 1398 نشستی به همت نشر قطره و مدیریت آ|ن در محل اپین انتشاراتی ، حضور جمعی از دست اندرکاران حوزه کتاب و همچنین خبرنگاران برگزار شد. در این جلسه مدیریت نشر قطره (فیاضی) ، نشر مرغ آمین (خامنهای)، نشر شیرازه (جلالی)، نشر دف ( شعبانی)، و همچنین نمایندگانی از سوی کتابفروشان (صفاییان، سنگری و جمشید نژاد) و نیز نمایندهای از موزعین پخش سرزمین (حق روستا) حضورداشتند که به طرح دیدگاه های خود در حضور تعدادی از اهالی قلم و خبرنگاران رسانه ها پرداختند.
در ابتدای جلسه نمایندگان ناشران، کتابفروشان و همچنین موزعین با تاکید به ضرورت حمایت از صنف کتابفروشان که متاسفانه در این سالها با شرایطی بحرانی دست به گریبان است، به بیان دیدگاه های خود درباره نمایشگاه کتاب و ضرورت برگزاری آن به شکل صحیح و مطابق استانداردهای رایج جهانی سخن گفتند. کسادی بازار کتابفروشان در ایام نمایشگاه و ماه های قبل و بعد آن، ارائه تخفیف دار کتاب، فروش هیجانی، تبدیل شدن نمایشگاه به بازار مکاره و دور ماندن از رسالت های واقعی خود و... از جمله موارد مطرح شده در این جلسه بود. کتابفروشان حاضر درجلسه ضمن برشمردن جنبههای فرهنگی این صنف و ضرورت حفظ آن به ابعاد آسیبهای برگزاری نمایشگاه بدین شکل حتی در طول کل ایام سال پرداختند. چرا که نحوه عرضه کتاب در نمایشگاه باعث می شود، خریداران کتاب از کتابفروشها نیز طلب تخفیفاتی کنند که امکان ارائه آنها توسط کتابفروشان وجود ندارد و همین باعث می شود به تعامل میان کتابفروش و خریدار لطمه های جدی وارد شود.
با توجه به فضای موجود تازمان اصلاح روند برگزاری نمایشگاه، ناشران حاضر در جلسه و تعدادی دیگر از ناشران تصمیم بر عدم حضور در نمایشگاه کتاب گرفته و ترجیح میدهند به جای کسب منافع مقطعی حضور در نمایشگاه با حفظ حیات کتابفروشی های محلی و پراکنده در شهرهای سراسر کشور ویترین های خود را به این ترتیب حفظ کرده و به منافع دراز مدت و جمعی کل چرخه صنعت نشر بیندیشند.
در این جلسه همچنین عنوان شد که رفته رفته بر تعداد ناشرانی که به اهمیت حفظ کتابفروشی ها (لااقل برای حفظ منافع ناشران) افزوده شده و این روند ادامه خواهد یافت. برخی از ناشران برای همراهی با این حرکت از تخفیف های بالای نمایشگاهی کاسته اند، برخی از فروش کتاب در نمایشگاه صرف نظر کرده اند و هستند ناشرانی فعلا بادیده تردید به شرایط فعلی می نگرند و دور نیست زمانی که آنها نیز به این حرکت بپیوندند. کتابفروشان نیز از سوی مقابل تصمیم گرفته اند، در ایام نمایشگاه تدابیری برای عرضه بهتر کتابهای این ناشران تدارک ببینند.