«اینستکس به قوانین ضدپول شویی و مقابله با منابع مالی تروریسم توجه دارد.» این جمله را مایا کاسیانچیچ سخنگوی اتحادیه اروپا به تازگی در گفتگو با ایلنا بیان کرده است تا به این ترتیب عملیاتی کردن این کانال محدود مالی را مشروط به پذیرفتن سازوکارهای FATF از سوی ایران کند. 

مسئله ای که حتی از نگاه روزنامه اصلاح طلب شرق هم دور نماند و این نشریه در واکنش به اظهارات سخنگوی اتحادیه اروپا در گزارشی به این مسئله پرداخت و تیتر «اینستکس در منگنه» را برای این مطلب برگزید.

سخنگوی فدریکا موگرینی ضمن ادعای اینکه هدف ما حفاظت از شرکت های اروپایی برای ادامه تجارت اروپا ایران است اظهار داشت:  در ۳۱ ژانویه ۲۰۱۹ سه کشور عضو اتحادیه اروپا یعنی فرانسه، آلمان، انگلستان، سازوکار اینستکس را راه‌اندازی کرده‌اند که هدف آن تسهیل تجارت مشروع بین ایران و جهان است این موضوع در تطبیق با قوانین و مقررات اتحادیه اروپا و براساس استانداردهای مبارزه با پول‌شویی و مقابله با تامین مالی تروریسم به شمار می‌آید.

اظهارات سخنگوی اتحادیه اروپا در شرایطی رخ می دهد که ظریف 25 فروردین در حاشیه رونمایی از پایگاه اینترنتی دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه اینستکس را یک اقدام مقدماتی توسط اروپایی‌ دانست و با انتقاد از طرفهای غربی برجام گفت: اروپایی‌ها در انجام تعهداتشان بسیار عقب هستند و  هیچ بهانه‌ای ندارند برای اینکه کار خود را شروع کنند.

با اینحال مایا کاسیانچیچ سخنگوی اتحادیه اروپا برخلاف آنچه که محمدجواد ظریف می گوید، معتقد است ساز وکار اینستکس نیاز به زمان دارد آنهم به شرط  پذیرش الزامات FATF از طرف ایران، کاسیانچیچ می گوید: البته این سازوکار نیاز به زمان برای تطابق با ساختار ایران دارد اینستکس به قوانین ضد پولشویی و مقابله با منابع مالی تروریسم توجه دارد در آینده سه کشور اصلی اینستکس یعنی فرانسه آلمان انگلستان به ارائه جزئیات بیشتری از این سازوکار خواهند پرداخت.

 شروط شرکای غربی برجام از قول سخنگوی اتحادیه اروپا البته محدود به  FATF  نیست، وی درباره برجام هم  می گوید ما  انتظار داریم ایران تمام تعهدات هسته ای خود را اجرا کند. 

این گفته ها در حالی است که سه کشور اروپایی عضو برجام  پس از خروج آمریکا از توافق تاکنون به هیچیک از تعهدات برجامی شان عمل نکرده اند. مطلبی که پیشتر وزیر امور خارجه ایران در گفت‌وگو با شبکه روسیا الیوم به آن اعتراف کرده و اظهار داشت اروپا باید به ۲۱ تعهد خود در قبال برجام و ایران عمل کنند.

ظریف در این مصاحبه با بیان اینکه ایجاد این مکانیزم مالی از سوی اروپایی‌ها به تأخیر افتاد،گفته بود مکانیزم ایجاد شده صرفاً مقدمه بوده و به معنای واقعی کلمه مکانیزم مالی واقعی نیست. ظریف گفت که اروپایی‌ها باید به تعهدات دوازده‌گانه خود از جمله فروش نفت ایران و بازگشت عوائد حاصل از آن و تداوم تعاملات بانکی بین دو طرف عمل کنند.او گفت که اروپایی‌ها قبل از آنکه در مسائل دیگر صحبت کنند، بهتر است به تعهدات خود عمل کنند.

در همین زمینه رادیو  فرانسه که کشورش میزبان این ساز و کار مالی اینستکس است در گزارشی نوشت: بعید به نظر می‌رسد اینستِکس در مبادلات تجاری ایران و اروپا تأثیر چشمگیری داشته باشد. در آغاز گفته می‌شد که "ساز و کار ویژه" برای صادرات نفت به کار خواهد آمد اما با توجه به اینکه اروپاییان دیگر تقریباً هیچ نفتی از ایران نمی‌خرند، گشایش این کانال جدید بیشتر به درد شرکت‌های کوچک خواهد خورد.

گفتنی است رهبر انقلاب روز اول فروردین 98  در اجتماع زائران حرم رضوی درباره رفتار اروپایی ها در برجام و کانال مالی آنها اظهار داشت: در قضیّه‌ی برجام، وظیفه‌ی اروپایی‌ها چه بود؟  وظیفه‌ی اروپایی‌ها این بود که می‌ایستادند در مقابل آمریکا، تعهّد آنها این بود که تحریمها به طور کلّی برداشته بشود؛ امّا با بهانه‌های مختلف نَایستادند. خودشان هم در عین اینکه مدام به ما تأکید کردند و میکنند که «نبادا از برجام خارج بشوید»، عملاً از برجام خارج شده‌اند؛ این کانال مالی‌ای هم که اخیراً مدام گفته میشود یک کانال مالی درست کرده‌اند، این به شوخی شبیه‌تر است؛ البتّه شوخی تلخی است. این هیچ معنی‌ای ندارد؛ آن چیزی که وظیفه‌ی آنها است با آنچه آنها دارند مطرح میکنند زمین تا آسمان فرق میکند.

منبع:فارس