او سپس اضافه کرد که «بر اساس آنچه در سال 2002 گفتیم بدون یک برنامه نظامی قابل اعتماد، غنی‌سازی اورانیوم بر اساس قواعد NPT غیرقانونی است. بنابراین ما می‌توانیم واکنش مشابهی را در سال 2025 یعنی در پایان برجام نشان دهیم. تحریم‌ها می‌توانند مجددا اعمال شوند بنابراین چیزی به نام «غروب» (sunset) وجود نخواهد داشت.
اگرچه پس از انتشار این رشته توئیت‌ها توسط رسانه‌های داخلی و خارجی و همچنین واکنش‌های مسئولان وزارت خارجه، سفیر فرانسه در آمریکا این توئیت‌ها را از صفحه خود حذف کرد، اما سوالات بسیاری از پس این رویداد به وجود آمده که باید به آنها پاسخ داده شود. اینکه چرا برداشت‌ها درباره متن برجام تا این اندازه متفاوت است و چرا هر از چندگاهی اظهارات این‌چنینی یک معاهده بین‌المللی را دستمایه جنجال‌ها می‌کند؟ چرا این موضوع از طرف «ژرار آرو» اظهار شده و این موضوع به او چه ارتباطی دارد؟ این اظهارات سفیر فرانسه در ایالات متحده تا چه اندازه مهم است و چقدر باید آن را جدی گرفت؟
برای پاسخ به سوال اخیر بد نیست کمی هم درباره «ژرار آرو» بدانیم. او متولد شهر مارسی در فوریه 1953 و 65 ساله است. این دیپلمات دو جنسگرا پس از پایان تحصیلاتش در دانشگاه‌های پاریس و اکول، به‌عنوان اولین تجربه دیپلماتیک از 1982 تا 1984 در سفارت فرانسه در تل‌آویو مشغول به کار شد. پس از آن تا سال 1387 در اداره تجزیه و تحلیل و سیاستگذاری وزارت امور خارجه فرانسه ( Analysis and Policy Planning Staff of the Ministry of Foreign Affairs) مسئول امور خاورمیانه (Middle East issues) بود، چنانکه حوزه مطالعات و تخصص او هم مسائل خاورمیانه است و او سال‌ها مسئولیت دیپلماتیک در این حوزه داشته است.
از 1987 تا 1991 او به سفارت فرانسه در واشنگتن رفت و به‌عنوان مشاور و کاردار (counselor) منصوب شد. «ژرار آرو» بعد از این تا سال 2000 مسئولیت‌های مختلفی را پذیرفت، از جمله سمت مشاور دیپلماتیک در وزرات دفاع فرانسه و معاون نماینده فرانسه در ناتو (NATO) که از اطلاعات و تجربه او در امور نظامی خبر می‌دهد. مسئولیت‌های «آرو» تا قبل از 2003 نحوه‌ای کسب تجربه و آمادگی برای پذیرش پست‌های اساسی‌تر است. او در سال 2003 به‌عنوان سفیر فرانسه در اسرائیل منصوب شد، جایی که قبل از این هم تجربه فعالیت در آن را داشت. در 2006 مجددا به کشورش مراجعت کرد و با توجه به سوابقش به‌عنوان مدیرکل امور سیاسی و امنیتی در معاونت وزرات خارجه این کشور مشغول به کار شد.
مسئولیت بسیار مهمی که بعد از این درباره آن خواهیم گفت. دیپلمات کهنه‌کار فرانسوی درجولای 2009 بار دیگر به آمریکا رفت و در سازمان ملل متحد به‌عنوان نماینده دائمی فرانسه در شورای امنیت فعالیت خود را آغاز کرد. او تا سال 2014 این مسئولیت را حفظ کرد، اما به دلیل شایستگی و تجربه دیپلماتیک، از آن تاریخ تا امروز مسئولیت مهم و استراتژیک سفارت فرانسه در آمریکا به او واگذار شده است. و اما ارزیابی اهمیت اظهارات توئیتری سفیر فرانسه در واشنگتن؛ 1 «ژرار آرو» یا به تلفظ درست فرانسوی «ژقاق آقو» در سال 2003 زمانی که به‌تازگی سفیر فرانسه در اسرائیل شده بود، روابط پاریس- تل‌آویو را تحت‌تاثیر یک اظهارنظر جنجالی قرار داد. زمانی که او در یک «کوکتل‌پارتی» در پاریس با دو تن از دیپلمات‌های فرانسوی درباره اسرائیل صحبت کرده بود، «بواز بیسماس» (Boaz Bissmuth) خبرنگار روزنامه اسرائیلی «یدیعوت آحارونوت» (Yediot Ahronot) حرف‌های او را شنید. به نقل از این خبرنگار اسرائیلی صحبت‌های آقای سفیر خیلی محترمانه نبود و او شنیده بود که «آرو» گفته است: «دولت یهودی یک اعتقاد پارانوئیک و آریل شارون نخست‌وزیر اسرائیل یک ولگرد (a lout) است.» این اظهارات آقای سفیر برای فرانسه تبعات بدی به همراه داشت و حتی کار تا قبول نکردن اعتبارنامه «آرو» پیش رفت. اگر چه او بعد از رسانه‌ای شدن اظهاراتش همه حرف‌های خبرنگار صهیونیستی را انکار و تلاش کرد آن را به‌نحو دیگر تبیین کند، اما این اظهارات ضداسرائیلی او که احتمالا در حالت عادی بر زبانش جاری نشده بود برایش گران تمام شد.
2 انتخاب دونالد ترامپ یکی از اتفاقات عجیبی بود که در سال 2016 روی داد. در حالی که بسیاری از جمله دولت‌های اروپایی از انتخاب او وحشت داشتند و منتظر ریاست‌جمهوری هیلاری کلینتون بودند، ترامپ به‌عنوان منتخب مردم آمریکا بر کرسی ریاست‌جمهوری تکیه زد. در شب انتخاب دونالد ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا، «آرو» در صفحه توئیتر خود نوشت: «این پایان تاریخ است؛ پایان تاریخ نئولیبرالیسم. ما اکنون نمی‌دانیم چه اتفاقی خواهد افتاد.» او در ادامه نوشت: «پس از برگزیت و این انتخابات هر چیزی ممکن است. یک جهان قبل از چشم بر هم زدن ما سقوط خواهد کرد. سرگیجه.» پس از این اظهارت غیردیپلماتیک بسیاری خواستار برکناری او شدند و این بار هم او مجبور شد توئیت‌هایش را حذف کند و حرف‌هایش را پس بگیرد، اما این اظهاراتش که درحقیقت حرف دل دولت فرانسه و فرانسوی‌ها بود، هزینه‌هایی به دولت فرانسه تحمیل کرد.
3 چند ماه پس از انتخاب دونالد ترامپ و در سالگرد حمله ژاپن به پایگاه «پرل هاربر» (Pearl Harbor) آمریکا در جنگ جهانی دوم که 2400 کشته بر جای گذاشت، باز هم «آرو» جنجال بر پا کرد. او در حساب توئیتری خود نوشت: «در سالروز پرل هاربر باید به یاد بیاوریم که در مواجهه با قدرت‌های فاشیستی، آمریکا نخواست که در کنار فرانسه و بریتانیا باشد.» چهره‌های سیاسی و شخصیت‌های دیپلماتیک این توئیت «آرو» را یک توهین سیاسی تلقی کردند و آن را خلاف قوانین دانستند. این اظهارات درواقع این پیام را به همراه داشت که حمله پرل هاربر و کشته شدن 2400 آمریکایی نتیجه رفتار سیاسی آمریکا بود که خود را از جنگ دوم جهانی کنار کشید و به دولت‌های اروپایی برای مواجهه با فاشیسم هیچ‌کمکی نکرد. پس از انتقادهای شدید نسبت به توئیت سفیر فرانسه، او بار دیگر پیام را از صفحه‌اش حذف و تلاش کرد مفهوم آن را مثبت جلوه دهد.
از این مصادیق کاملا پیداست که «آرو» در اظهارنظر بسیار شتابزده و احساسی عمل می‌کند و به همین خاطر مجبور می‌شود حرف‌هایش را پس بگیرد. بنابراین با اینکه تجربه طولانی در مناسبات دیپلماتیک دارد، اما ظاهرا آداب دیپلماسی را نمی‌داند و از این جهت اظهارات او قابل اعتماد و استناد نیست. اما با توجه به همین مصادیقی که گفتیم از این موضوع نباید غافل شد که حداقل در دو مورد از این موارد، اظهارات او کاملا با واقعیت مطابقت دارد و بازتاب موضع اصلی دولت فرانسه بوده است؛ چه در موضوع انتخاب دونالد ترامپ و چه در مساله نقش ایالات متحده در جنگ دوم جهانی. بنابراین اگر به این وجه از عملکرد او توجه کنیم توئیت اخیر او درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران بسیار حائز اهمیت و گویای موضع واقعی طرف غربی برجام است.
4 اما توئیت اخیر سفیر فرانسه در ایالات متحده از جهت دیگری نیز حائز اهمیت و نگران‌کننده است. «ژرار آرو» متخصص خاورمیانه است و سال‌ها در این منطقه فعالیت کرده و کاملا با سیاستهای غرب در قبال این منطقه آشناست. او از این جهت با برخی سیاستمداران غربی که نمی‌دانند تهران پایتخت ایران است یا اینکه نمی‌دانند ایران و عراق دو کشور مستقلند، متفاوت است. زمانی که «آرو» در شورای امنیت فعالیت می‌کرد مسئولیت حل بحران بسیاری از کشورهای آفریقایی نظیر لیبی، کنگو و آفریقای جنوبی را برعهده داشت و در بحث‌های مربوط به بحران سوریه هم شرکت داشت.
او از سال 2006 تا 2009 (1384-1387) عضو تیم مذاکره‌کننده فرانسوی در جریان مذاکرات هسته‌ای بود، همچنین کاملا در جریان پرونده هسته‌ای ایران قرار دارد. قبل از این نیز حدود یک دهه مسئول خاورمیانه در وزارت خارجه فرانسه بوده و در این حوزه پژوهش‌های بسیاری کرده است. بنابراین اگرچه او توئیت اخیر خود را تحت فشارهای دیپلماتیک و رسانه‌ای از صفحه‌اش حذف کرد (مثل دفعات پیش)، اما اظهاراتش به‌عنوان یک دیپلمات کهنه‌کار و آشنا به سازوکار برجام باید هم در حوزه سیاست داخلی و هم در حوزه سیاست خارجی جدی گرفته شود. در داخل دولت باید پاسخگوی افکار عمومی و مراجع قانونی باشد که ماجرای «بند غروب» در متن برجام چیست؟ آیا محدودیت‌های پذیرفته‌شده تا پایان 2025 برقرار است یا این محدودیت‌ها به صورت مادام‌العمر اعمال شده است؟
در بعد خارجی هم وزارت خارجه باید این موضوع را پیگیری کند و از مراجع حقوقی خواستار احقاق حقوق ملت ایران باشد و توئیت اخیر را به‌عنوان یک زنگ خطر جدی بگیرد. «ژرار آرو» البته پس از حذف این توئیت، یک توئیت جدید منتشر کرد که اگر چه در ظاهر هیچ‌ربطی به حواشی چند روز اخیر ندارد، اما به نظر می‌رسد معنای استعاری آن فاقد توهین نیست و این را از واکنش‌های حذف‌شده به این توئیت هم می‌توان فهمید. او در آخرین پست توئیتری خود نقل‌قولی از «هانا آرنت»، فیلسوف فرانسوی نوشته که مضمونش این است: «ایده‌آل دیکتاتوری‌ها نه یک نازی وحشی است و نه یک کمونیست وحشی، اما کسی که فرق بین واقعیت و داستان، و درست و غلط را بداند [در نظام‌های دیکتاتوری] وجود ندارد. هانا آرنت»
**فرهیختگان
