تسلط نئولیبرالیسم بر اقتصاد ایران

احسان سلطانی،   3980127181 ۷ نظر، ۰ در صف انتشار و ۵ تکراری یا غیرقابل انتشار

تسلط بخش مالی (بانکی) بر بخش حقیقی (مولد) یکی از مصادیق کلیدی سیطره نئولیبرالیسم بر یک اقتصاد به شمار می رود.

تسلط نئولیبرالیسم بر اقتصاد ایران

پیش از تاسیس بانکهای خصوصی (دهه هشتاد) ضریب فزاینده خلق نقدینگی کمتر از ۳ بود که در ابتدای شروع کار دولت یازدهم (تیر ماه ۱۳۹۲) به ۵ و در آذر سال ۱۳۹۷ به ۷.۲ بالغ گردید. به عبارتی طی دو دهه اخیر قدرت خلق نقدینگی توسط بانکها نزدیک به ۳ برابر گردید و هم اکنون به ازای یک واحد افزایش پایه پولی، بیش از ۷ واحد نقدینگی توسط بانکها خلق میگردد. در شرایطی که ضریب فزاینده خلق نقدینگی نسبت به دو دهه پیش بالا نرفته بود، نقدینگی کشور در حدود یک-سوم و در صورت عدم تغییر نسبت به ابتدای شروع به کار دولت یازدهم، نقدینگی کشور ۳۰ درصد کمتر بود.

توجیه افزایش ضریب فزاینده خلق نقدینگی (کاهش نسبت سپرده های قانونی) تامین مالی بخش تولید بود که به هیچ عنوان محقق نشد، چنان چه سهم بخشهای صنعت و کشاورزی از نیمی از کل مانده تسهیلات بانکی در دو دهه پیش به حدود یک-چهارم در حال حاضر رسیده است. این وضعیت در دولت یازدهم تشدید شد و در دوره ۹۵-۱۳۹۲ با وجود این که مانده تسهیلات بخشهای کشاورزی و صنعت و معدن ۵۴ درصد افزایش یافت، میزان افزایش آن برای بخشهای بازرگانی و خدمات ۱۳۰ درصد بود.

بدهی بانکها به بانک مرکزی یکی از اجزای تشکیل دهنده پایه پولی است که از طریق برداشت بانکها از منابع بانک مرکزی انجام می شود. در طی دوره ۹۷-۱۳۹۲، بدهی بانکهای خصوصی به بانک مرکزی حدود ۳۰۰۰ درصد افزایش یافت و سهم آن از ۳ درصد پایه پولی به ۴۳ درصد رسید.

عامل مسلط خلق نقدینگی در دولت یازدهم بانکها هستند که البته سهم دولت را هم داده اند. برداشت بانکهای خصوصی از منابع بانک مرکزی و افزایش ضریب فزاینده نقدینگی که با چراغ سبز بانک مرکزی و در سکوت یا پشتیبانی نئولیبرالها انجام شد، بیش و کم عامل اصلی حدود چهار برابر شدن نقدینگی از ابتدای دولت یازدهم به شمار میرود.

افزایش شدید هزینه پول (سود بانکی) یکی دیگر از عوامل کلیدی بود که با تشدید ناترازی بانکها، سهم مهمی از سوخت موتور خلق نقدینگی را تامین کرد.

نئولیبرالهای وطنی که در دولت یازدهم با سکوت در برابر کژکارکردیهای سیستم بانکی (به ویژه بانکهای خصوصی) از یک سو و تشدید بحران در سوی دیگر (مانند پشتیبانی و توجیه افزایش سودهای بانکی)، زمینه خلق نقدینگی را فراهم کردند، در دولت دوازدهم با تمسک به افزایش نقدینگی شوک ارزی سال ۱۳۹۷ را توجیه و تبیین کردند.

موضوع کلیدی این است که در هر صورت منافع صاحبان قدرت، چه با خلق نقدینگی و چه با اخذ مالیات نامرئی تورمی (شوک ارزی) حفظ شده است و مقابل اقتصاد تخریب، غارت و بی ثبات شده و عامه مردم فقیرتر شده اند.

استفاده ابزاری و گزینشی از علم اقتصاد -تحت عنوان اقتصاد بازار آزاد- سلاح رائج نئولیبرالهای کذاب وطنی است که بدین وسیله افتخار التزام رکاب صاحبان قدرت را داشته باشند.

دیدگاه کاربران

ناشناس۸۵۹۹۰۳۱۷:۰۵:۲۸ ۱۳۹۸/۱/۲۷
وقتی بانکهای خصوصی هم هنوز تاسیس نشده بودند بدلیل بالا بردن مصنوعی ارز ها و ایجاد تورم مصنوعی با کاهش مصنوعی ارزش ریال بدست مقامات ایران نقدیندگی و تورم پشت سر هم در حال افزایش بود و این نشان می دهد که تورم را تقصیر بانکها انداختن فقط بهانه مقامات برای کاری های خلاف و اشتباه خود هست
ناشناس۸۵۹۹۵۲۱۷:۳۰:۱۲ ۱۳۹۸/۱/۲۷
بانك أمين مردم اند و بايد جوابگو امانت ها مردم شما چطور توقع دارى مسووليت اموال مردم از بانك به أشخاص حقيقى و حقوقى بدون ضمانت يا قدرت اجرائى منتقل بشه
ایران بهشت مدیران بی کفایت۸۶۰۱۱۸۱۸:۳۶:۱۰ ۱۳۹۸/۱/۲۷
ایرانیان چاره ای ندارند فعلا تحمل مان باید بالا ببریم
ناشناس۸۶۰۱۷۳۱۹:۰۵:۳۷ ۱۳۹۸/۱/۲۷
تسلط نوکیسه های ریاکار توصیف خیلی بهتریه.
محمد قاسمی۸۶۰۴۲۱۲۱:۴۴:۳۸ ۱۳۹۸/۱/۲۷
ایران در بسته بودن اقتصاد جزء رتبه های برتر جهانیه اونوقت نویسنده خواننده را بی سواد و ...
محمد قاسمی۸۶۰۴۳۰۲۱:۴۷:۲۹ ۱۳۹۸/۱/۲۷
اینکه بانکها مسلط بر اقتصاد شدند خود موید بسته بودن اقتصاده اگر اجازه رشد داده میشد بانکهایی که همگی با رانت رشد کردند وجود نداشتند اقتصاد ایران اجازه رشد بخش خصوصی را نمیدهد ۲ لایه مقاومت وجود دارد یکی بحث سیاسی و دموکراسی دوم مقاومت دولتی ها به دلیل رانت موجود در اقتصاد
ناشناس۸۶۰۶۲۷۰۰:۵۶:۲۱ ۱۳۹۸/۱/۲۸
هیچ یک از شرایط یک اقتصاد لیبرال در ایران فراهم نیست بنگاههای دولتی در کنار بانک های دولتی و انحصارات و از همه مهمتر نبود نهاد های فعالان اقتصادی مانند اصناف و بازرگانان و صاحبان صنایع مستقل.. بصرف خصوصی کردن چند واحد صنعتی اسمش را اقتصاد لیبرال نمیگذارند .
yektanetتریبونخرید ارز دیجیتال از والکس

پربحث‌های دیروز

  1. اقدام عجیب سفیر ایران در باکو/ برای عزت ایران استعفا دهید              

  2. اول، بساط دلالی باید جمع شود

  3. وکیل رسمی دادگستری به اتهام اخذ رشوه دستگیر شد  

  4. بذرپاش: امسال هر ماه افتتاح مسکن داریم

  5. سقف دریافتی ماهیانه کارمندان دولت ۷۰ میلیون تومان شد

  6. جریمه تخلفات حادثه ساز ۵ برابر شد/ اعمال از هفته آینده            

  7. ابابیل ۵، از آخرین دستاورد‌های قدرت پهپادی جهان

  8. تعرفه‌های پزشکی ۱۴۰۳ قابلیت اجرایی ندارد/ مصوبه دولت اصلاح شود  

  9. انتظار ۹ساله برای اصلاح هزینه تخلف رانندگی/تغییری برای حفظ جان مردم

  10. ایران بر سکوی بریکس/ دستاوردهای پولی، مالی برای ایران چیست؟  

  11.   طحان‌ نظیف: لایحه عفاف و حجاب هنوز به تأیید شورای نگهبان نرسیده است  

  12.  مالیات ارزش افزوده ۱۰ درصدی ابلاغ شد

  13. هیچ خوداظهاری یا مدرکی دال بر بیماری روحی دکتر بخشی در دست نبود/ علت مرگ این پزشک مشخص نیست  

  14. پوتین: اف-۱۶‌های اوکراین در همه‌جا هدف مشروع هستند، حتی کشورهای دیگر

  15. عکسی از سیدمحمد خاتمی در مراسم ترحیم زهرا شجاعی/ این وزیر دولت رئیسی هم آمد

پربحث‌های هفته

  1. اقدام عجیب سفیر ایران در باکو/ برای عزت ایران استعفا دهید              

  2. جنگ ترکیبی خودمان، علیه خودمان!

  3. کارگری انگشتر ۵۰ میلیاردی را به صاحبش بازگرداند

  4. عوامل توهین کننده به نظام و مقدسات اسلامی دستگیر شدند

  5. جلاد، به پایان سلام کن!

  6. بهادری جهرمی: مبالغ جرایم رانندگی متناسب با تورم افزایش یافت

  7. تورم چه زمانی تک رقمی می‌شود؟

  8. نرخ تعرفه‌های خدمات بهداشتی درمانی ۱۴۰۳ اعلام شد/ نرخ رسمی ویزیت ۵۰% گران می‌شود!

  9. بازداشت سومین عامل حمله تروریستی در مسکو

  10. آقایان رئیسی و اژه‌ای! آیا در پیشگاه خدای متعال و امام‌زمان (عج) پاسخی دارید؟

  11. اول، بساط دلالی باید جمع شود

  12. انتقام از پوتین؟

  13. وکیل رسمی دادگستری به اتهام اخذ رشوه دستگیر شد  

  14. ائتلاف ایران، روسیه و چین تبدیل به کابوسی برای آمریکا می‌شود

  15. علم‌الهدی: امروز در کشور از آثار تحریم اقتصادی آمریکا مشکلی حس نمی‌کنیم

  16. بذرپاش: امسال هر ماه افتتاح مسکن داریم

  17. بازگشت احتمالی ترامپ چه تاثیری بر اقتصاد ایران دارد؟

  18. افزایش ١٧٠ درصدی حداقل حقوق کارگران در دولت سیزدهم

  19. مردم طلای دست دوم خریداری نکنند

  20. سقف دریافتی ماهیانه کارمندان دولت ۷۰ میلیون تومان شد

  21. خط و نشان حقوقی ایران برای کویت

  22. هشدار سخنگوی پلیس به رانندگان نوروزی؛ آمار تصادفات هولناک است!

  23. وزیر اقتصاد: در سال ۱۴۰۲ رکورد بیشترین سرمایه‌گذاری خارجی واقعی در ۱۶ سال اخیر شکسته شد

  24. کولرهای گازی بلای جان صنعت برق

  25. منظور: تخصیص ارز کشور برای واردات خودرو به صرفه نیست

آخرین عناوین