«دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا در این بیانیه گفته است: «امروز من رسماً طرح دولت خود را برای اضافه کردن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و از جمله نیروی قدس به سازمان‌های تروریستی خارجی اعلام می‌کنم.»

اما این اولین تحریم سپاه طی سالیان پس از انقلاب نبوده است و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از سال ۲۰۰۷ به خاطر نقش در برنامه هسته‌ای و توسعه برنامه موشکی ایران توسط آمریکا تحریم شد. بعد از فتنه 88 نیز از سوی دولت اوباما با ادعای نقض حقوق بشر تحریم شد.

آخرین تحریم سپاه مربوط به سال 1396 است که وزارت خزانه‌داری آمریکا تحت دستور اجرایی ۱۳۲۲۴ رئیس‌جمهور برای مقابله با تروریسم جهانی سپاه را برای چندمین بار تحریم کرد.[1]

غیر از تحریم کلی سپاه، در مقاطع مختلف اشخاص و نهادهای مرتبط با این سازمان نیز بارها تحریم شده‌اند.

از حاج قاسم تا عزیز در لیست تحریم‌های آمریکا

یکی از اولین فرماندهان سپاه که در فروردین سال 89 به لیست تحریم‌های آمریکا اضافه شد، محمد رضا نقدی، فرمانده سازمان بسیج مستضعفین بود.

در مهرماه 1389 نیز سردا محمدعلی (عزیز) جعفری به همراه حجت‌الاسلام حسین طائب فرمانده سپاه و مسئول اطلاعات سپاه وارد لیست تحریم‌های آمریکا شدند.[2]

در اردیبهشت 1390 آمریکا نیز در چارچوب اقدامات خود علیه حکومت بشار اسد، قاسم سلیمانی، و محسن چیذری، یکی دیگر از فرماندهان عالی‌رتبه نیروی قدس سپاه را در فهرست تحریم‌های خود قرار داد.[3]

در سال 1391 و از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا عبدالله عراقی، جانشین فرمانده نیروی زمینی سپاه، در لیست تحریم‌ها قرار گرفت.[4]

در سال 1397 وزارت خزانه‌داری آمریکا و متحدان عرب آمریکا در خلیج فارس، نام ۲ تن دیگر از فرماندهان سپاه پاسداران را به فهرست تحریم‌های بین‌المللی خود افزودند. این دو ایرانی «محمد ابراهیم اوحدی» و «اسماعیل رضوی» بودند.[5]

سپاه قدس و دیگر سازمان‌های وابسته به سپاه که تحریم شدند

در مهرماه 1396، آمریکایی‌ها سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به دلیل آنچه حمایت از «گروه‌های تروریستی» خوانده می‌شد، در فهرست تحریم‌ها قرار داد. دونالد ترامپ امروز، ۱۳ اکتبر، هنگام اعلام سیاست‌های جدیدش درباره برجام تاکید کرد که از وزارت دارایی آمریکا خواسته سپاه را تحریم کند.

همچنین چهار شرکت وابسته به سپاه از جمله صنایع شهید علم‌الهدی، فناموج و راستافن به دلیل ارائه خدمات فنی و تسلیحاتی به سپاه و برنامه موشکی ایران به فهرست تحریم‌های وزارت دارایی اضافه شده است.[6]

پیش از این تاریخ و در 27 تیر 96 براساس بیانیه‌ای که وزارت خزانه‌داری آمریکا صادر کرد، دو نهاد شامل سازمان جهاد خودکفایی نیروی هوافضای سپاه و مرکز تحقیقات باقرالعلوم تحت تحریم قرار گرفتند.[7]

بنا بر بیانیه وزارت دارایی آمریکا در مهرماه 1397، بانک‌ها و شرکت‌های مرتبط با بنیاد تعاون بسیج نیز وارد لیست تحریم‌های آمریکا شدند. این سازمان‌ها به دلیل آنچه نقض حقوق بشر خوانده می‌شد، تحریم شدند.[8]

اما مهم‌ترین تحریمی که از سوی آمریکا نسبت به سپاه اعمال شد مربوط به قانونی است که به «کاتسا» معروف شد. هرچند درباره کاتسا اختلاف نظرهای زیادی وجود داشت، اما به طور کلی می‌توان گفت که دولت آمریکا دو فهرست برای دسته‌بندی اشخاص و نهادهایی دارد که آن‌ها را تروریستی یا حامی تروریسم می‌خواند. نام سپاه پاسداران به عنوان یک نهاد برای اولین بار در یکی از این دو فهرست قرار گرفت؛ البته نام نیروی قدس قبلاً در این فهرست بود.

دو فهرست کدام‌ است؟

۱- نهادهای تروریستی خارجی (به اختصار اف‌تی‌او): این مهم‌ترین فهرست گروه‌هایی است که آمریکا تروریستی می‌خواند و مسئول تهیه آن وزارت خارجه است. معنای دیگر قرارگرفتن در این فهرست، رویارویی نظامی و دفاعی با نیروهای آمریکایی است. سازمان مجاهدین خلق پیش‌تر در این فهرست قرار داشت، اما حالا نام این گروه حذف شده است.

۲- اشخاص یا نهادهای معرفی شده با عنوان تروریست جهانی (به اختصار اس‌دی‌جی‌تی): این فهرست از نظر تبعات بین‌المللی یک پله پایین‌تر است. این لیست از سال ۲۰۰۱ بر اساس فرمان اجرایی جرج بوش به شماره ۱۳۲۲۴ شکل گرفت. بر اساس همین فرمان حالا دونالد ترامپ دستور داده نام سپاه پاسداران به این فهرست اضافه شود. نیروی قدس سپاه قبلاً در این فهرست بوده است.

در نهایت باید گفت که از نظر آمریکایی‌ها و بر اساس قانون کاتسا ظاهراً سپاه در لیست دوم قرار داشت و به خاطر حمایت از تروریسم تحریم شده است.[9]اما بیانیه اخیر ترامپ، سپاه را در لیست اول قرار می‌دهد و به صورت قطعی این سازمان را «تروریستی» اعلام می‌کند.

ئی‌نوشت:

[1]-https://ir.voanews.com/a/us-iran-sepah-sanction-/4069339.html

[2]-https://www.khabaronline.ir/news/185963/

[3]-http://aftabnews.ir/vdchvwnzz23niqd.tft2.html

[4]-http://www.irdiplomacy.ir/fa/news/1917727/

[5]- http://www.ion.ir/news/420322/

[6]-http://www.bbc.com/persian/iran-41611661

[7]-https://ir.voanews.com/a/us-iran-sanction-/3949022.html

[8]-http://www.bbc.com/persian/iran-45871385

[9]-http://www.bbc.com/persian/iran-41620554