علل و علایم مسمومیت غذایی را بشناسید

گروه سلامت الف،   3971226131

مسمومیت غذایی، یکی از ناراحتی های بسیار شایع است که معمولا خطر جدی ندارد، اما در بعضی موارد می تواند با عوارض خطرناک و حتی مرگ برای بعضی افراد همراه باشد.

علل و علایم مسمومیت غذایی را بشناسید
هفته نامه سلامت نوشت: ترجمه مریم سادات کاظمی: مسمومیت غذایی، یکی از ناراحتی های بسیار شایع است که معمولا خطر  جدی ندارد، اما در بعضی موارد می تواند با عوارض خطرناک و حتی مرگ برای بعضی افراد همراه باشد. در بیشتر موارد مسمومیت غذایی پس از مصرف خوراکی ها یا آب آلوده به باکتری ها، سم باکتریایی (ترکیبات ترشح شده از باکتری ها)، انگل ها یا ویروس ها بروز می کند.
 
همچنین گاهی خوردن قارچ های سمی یا فلزات سنگین مانند سرب و جیوه نیز می تواند عامل خطر باشد.سالمندان، خانم های باردار، نوزادان، خردسالان و افراد مبتلا به بیماری های مزمن مانند دیابت، ایدز و اختلالات کبدی بیشتر از دیگران در معرض مسمومیت های غذایی هستند.
 
علل، علایم و علاج مسمومیت غذایی رایج ترین علل مسمومیت غذایی
 
مسمومیت غذایی در پی مصرف آب و خوراکی های آلوده به میکروارگانیسم ها ایجاد می شود. آلودگی می تواند در مراحل مختلف تهیه غذا از کاشت، داشت و برداشت تا جمع آوری، ذخیره و آماده سازی به خوراکی ها انتقال یابد. البته نباید مسمومیت ناشی از سم موجود در بعضی خوراکی ها مانند قارچ یا ماهی را نیز فراموش کرد. از دیگر علل که شیوع پایین تری دارد می توان به خوراکی های دریایی و حشره کش ها اشاره کرد:

باکتری ها و ترکیبات سمی باکتریایی: بیشتر باکتری ها عامل مسمومیت غذایی هستند چه به صورت مستقیم، چه از طریق تولید سم. سالمونلا، اشریشیا کلی، شیگلا، استافیلوکوک، کامپیلوباکتر و کلوستریدیوم پرفرنژس شایع ترین باکتری های عامل این ناراحتی هستند. مصرف آب آلوده و پخت ناکافی گوشت، ماکیان، تخم مرغ، لبنیات، گوشت های فراوری شده، ماهی، خامه، و تارت های خامه ای مهم ترین علل مسمومیت باکتریایی محسوب می شود.

ویروس ها: نوروویروس ها و دیگر انواع ویروس از طریق آب آلوده به محصولات کشاورزی و آبزیان دریایی منتقل می شود که پس از مصرف خام این خوراکی ها یا پخت ناکافی زمینه ساز مسمومیت غذایی می شود.

انگل ها: انگل ها مانند ژیاردیا لامبلیا اگر در میوه ها و سبزی های تازه و آب وجود داشته باشد می تواند چنین ناراحتی ای ایجاد کند.

قارچ های سمی و غیرخوراکی: 10 گونه از قارچ ها می تواند باعث مسمومیت موسکارین شود. سم به سیستم عصبی مرکزی حمله می کند که فلج کلی یا موضعی را در بعضی اندام ها در پی دارد.

ماهی ها: بعضی ماهی ها مانند انواع بادکنکی به طور طبیعی گوشت سمی دارند. شبیه سم این ماهی ها در دیگر گونه های دریای کاراییب و اقیانوس آرام نیز یافت می شود. البته بلعیدن نوعی انگلی میکروسکوپی دریایی به نام دینوفلاژن نیز چنین تاثیری خواهدداشت. این میکروارگانسیم سمی تولید می کند که به سیستم عصبی حمله خواهدکرد. همچنین نوع دیگری از مسمومیت ناشی از مایه به دلیل مصرف زیاد هیستامین است که به نظر می رسد برای انسان سمی خواهدبود. گوشت ماهی هایی با سم هیستامین، معمولا طعم غیرعادی تلخ و تندی دارد.

آفت کش ها: انواع مختلف سموم در آفت کش ها وجود دارد که خطرناک ترین آن ارگانوفسفات ها، نوعی سمی عصبی برای حشرات است. فرمول این آفت کش ها براساس میزان خطر کمتر برای انسان نسبت به حشرات تهیه شده اما در صورت نداشتن روش های اصول یو درست خطرناک خواهدبود.

سایر عوامل مسمومیت زا: علاوه بر مواردی که ذکر شد، گاهی دیگر مواد نیز می توانند عامل مسمومیت محسوب شوند، از جمله آجیل، برگ ها و گل ها، توت های وحشی، سم بوتولیسم، ظروف کادمیوم، سرب یا آرسنیک موجود در کود، اسید و سفال سرب، گیاهان ریشه ای مانند تربچه، سیب زمینی شیرین و... که به اندازه کافی رسیده نباشد.

علایم و عوارض

تقریبا انواع مسمومیت های غذایی با علائم حالت تهوع، استفراغ، دردهای شکمی و اسهال همراه است. مسمومیت های باکتریایی علاوه بر این حالات، سردرد و تب را نیز در پی دارد. علائم ممکن است چند ساعت یا چند روز پس از خوردن ماده غذایی آلوده ظاهر شود و بین 1 روز تا 1 هفته ادامه یابد.  بسیاری از مسمومیت های غذایی غیرعفونی بر سیستم عصبی مرکزی تاثیر می گذارند که علائم مشابه نوروتوکسین دارد.
 علل، علایم و علاج مسمومیت غذایی
به عنوان مثال مصرف خوراکی های دریایی آلوده به ساکسی توکسین طی چند دقیقه موجب ضعف یا فلج عضلات اطراف دهان می شود و به تدریج به دیگر قسمت های بدن نیز می رسد. علائم مسمومیت ناشی از سیگوترا با درد صورت، سردرد، خارش و تداوم عجیب احساس سرما و گرما همراه است. مسمومیت ناشی از هیستامین نیز عوارضی شبیه مصرف زیاد هیستامین دارد که با گرگرفتگی، خارش های پوستی و دردهای ناشی از تحریک بالای اندام های دیگری، به خصوص معده و روده ها بروز می کند. مسمومیت با منشاء قارچ نیز بر سیستم عصبی تاثیر می گذارد که حالاتی مانند کوچک شدن مردم چشم، ریزش اشک، ترشح بیش از حد بزاق یا کف دهان، تعریق، سرگیجه، غش و کما دیده می شود.

در بیشتر موارد علائم 2 ساعت پس از مصرف قارچ سمی بروز می کند. مسمومیت با حشره کش های با پایه ارگانو فسفات ها نیز با حالاتی بسیار مشابه البته خفیف تر است زیرا به ندرت اتفاق می افتد که حجم زیادی از حشره کش به طور اتفاقی بلعیده شود. کاهش آب بدن و اختلال جدی ناشی از به هم خوردن تعادل آب و الکترولیت ها (مانند سدیم و پتاسیم) دیگر عارضه شایع مسمومیت غذایی است. مسمومیت باکتریایی لیستریا در نوزادان می تواند مشکل آفرین باشد. همچنین باکتری اشرشیا کلی با اختلالات کلیوی همراه است. عوارضی مانند آرتریت و مشکلات خونریزی دهنده نیز ممکن است دیده شود. مسمومیت غذایی غیرعفونی در بیشتر موارد می تواند به اختلالات پایدار سیستم عصبی و حتی مرگ بینجامد.
 
تشخیص

در صورت بروز مسمومیت غذایی با منشاء باکتری، ویروس یا انگل، معمولا بررسی علائم و انجام آزمایش خون برای شناخت نوع باکتری یا ویروس اولین اقدام تشخیصی است. در مورد دیگر انواع مسمومیت انتقال سریع مصدوم به مرکز درمانی و تشخیص دقیق برای حفظ جان بیمار اهمیت دارد. آنتی توکسین ها یا پادتن های مخصوص مقابله با سموم اگر به موقع تجویز شوند می توانند اثر سم را به طور کلی خنثی کنند. در صورت مسمومیت غذایی یک گروه راحت تر می توان علت را تشخیص داد. معمولا همه افراد یک نوع خوراکی را میل کرده اند و با انجام یک آزمایش منشاء مسمومیت مشخص می شود.

درمان

درمان مسمومیت غذایی به علت و وخامت بیماری بستگی دارد. بیشتر افراد به سرعت و بدون درمان خاصی بهبود می یابند. افرادی که دچار اسهال خفیف هستند باید حداقل 24 ساعت با مصرف اُ. آر. اس، آب از دست رفته بدن را جبران کنند. برای تهیه محلول خانگی این دارو کافی است 1 قاشق چای خوری نمک و 1 قاشق چای خوری پر شکر را در یک لیتر آب حل کرد. بهتر است در مدت اسهال و استفراغ از خوردن مواد غذایی سفت پرهیز شود. همچنین مایعات جرعه جرعه و خوراکی های ساده و با هضم راحت میل شود. از طرفی، باید از مصرف مواد کافئین دار پرهیز کرد.
 
در صورت علائم بسیار شدید یا کاهش جدی آب بدن، بستری شدن در بیمارستان و دریافت درمان های جدی تر ضروری خواهدبود. بیشتر مسمومیت های باکتریایی به آنتی بیوتیک نیاز ندارند، اما در بعضی دیگر از موارد این نوع درمان ضروری است. در موارد مسمومیت با مواد سمی داروهای مناسب باید تحت نظر پزشک مصرف شود. آتروفین می تواند برای مسمومیت قارچی و مقابله با آثار آن موثر باشد. البته در بیشتر موارد شستشوی معده در بیمارستان انجام می شود تا از بروز عوارض جدی پیشگیری شود. حتی در موارد مسمومیت جدی ممکن است استفاده از دستگاه اکسیژن دیالیز یا دیگر اقدامات جدی تر نیز ضروری باشد.
yektanetتریبونخرید ارز دیجیتال از والکس

پربحث‌های هفته

  1. جنگ ترکیبی خودمان، علیه خودمان!

  2. کارگری انگشتر ۵۰ میلیاردی را به صاحبش بازگرداند

  3. جلاد، به پایان سلام کن!

  4. بهادری جهرمی: مبالغ جرایم رانندگی متناسب با تورم افزایش یافت

  5. تورم چه زمانی تک رقمی می‌شود؟

  6. نرخ تعرفه‌های خدمات بهداشتی درمانی ۱۴۰۳ اعلام شد/ نرخ رسمی ویزیت ۵۰% گران می‌شود!

  7. بازداشت سومین عامل حمله تروریستی در مسکو

  8. آقایان رئیسی و اژه‌ای! آیا در پیشگاه خدای متعال و امام‌زمان (عج) پاسخی دارید؟

  9. انتقام از پوتین؟

  10. عوامل توهین کننده به نظام و مقدسات اسلامی دستگیر شدند

  11. ائتلاف ایران، روسیه و چین تبدیل به کابوسی برای آمریکا می‌شود

  12. علم‌الهدی: امروز در کشور از آثار تحریم اقتصادی آمریکا مشکلی حس نمی‌کنیم

  13. بازگشت احتمالی ترامپ چه تاثیری بر اقتصاد ایران دارد؟

  14. افزایش ١٧٠ درصدی حداقل حقوق کارگران در دولت سیزدهم

  15. مردم طلای دست دوم خریداری نکنند

  16. خط و نشان حقوقی ایران برای کویت

  17. هشدار سخنگوی پلیس به رانندگان نوروزی؛ آمار تصادفات هولناک است!

  18. اول، بساط دلالی باید جمع شود

  19. وزیر اقتصاد: در سال ۱۴۰۲ رکورد بیشترین سرمایه‌گذاری خارجی واقعی در ۱۶ سال اخیر شکسته شد

  20. کولرهای گازی بلای جان صنعت برق

  21. منظور: تخصیص ارز کشور برای واردات خودرو به صرفه نیست

  22. ایران اینترنشنال در آستانه تعطیلی / تعطیلی قریب الوقوع دفتر واشنگتن + عکس

  23. دادستان ساری: خسارات وارده قطع سه هزار اصله نهال جبران شود

  24. ابابیل ۵، از آخرین دستاورد‌های قدرت پهپادی جهان

  25. خاندوزی: با طیفی مواجه هستیم که تمایلی برای مشارکت در اداره کشور ندارند

آخرین عناوین