تسنیم نوشت: برخی کارشناسان معتقدند که در هر ساعت حدود 150 نفر به جمعیت بیکار کشور افزوده می شود که این آمار نگرانی بابت بیکاری را دو چندان می کند.

 اما آمار دقیق تر از زبان  محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه است که می گوید: با توجه به تقاضای 838 هزار متقاضی جدید ورود به بازار کار در سال آینده،  برای کاهش نرخ بیکاری باید حداقل سالی 980 هزار شغل ایجاد کنیم که 686 هزار نفر یعنی معادل 70 درصد از آن باید در اختیار دانش آموختگان دانشگاهی باشد. 

«برنامه اشتغال فراگیر» و «قانون حمایت از توسعه و ایجاد اشتغال پایدار در مناطق روستایی و عشایری» دو برنامه مهم دولت در حوزه سیاست‌های اشتغالزایی در سال 97 بود.  ‌

«برنامه اشتغال فراگیر» با هدف افزایش جمعیت شاغل کشور، در ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی در اردیبهشت ماه 96 تصویب شد و در آن ایجاد 970هزار فرصت شغلی از طریق تزریق 215 هزار میلیارد ریال منابع مالی شامل200هزار میلیارد ریال منابع بانکی، 5هزار میلیارد ریال از بودجه عمومی و 10 هزار میلیارد ریال منابع صندوق توسعه ملی پیش بینی شد.

همچنین دستورالعمل آیین نامه پرداخت وام اشتغال روستایی دی ماه 96 با هدف کاهش بیکاری و رونق اشتغال برای اجرا در مناطق روستایی، عشایر و شهرهای کمتر از 10 هزار نفر از سوی علی ربیعی وزیر سابق تعاون، کار و رفاه اجتماعی تحت عنوان «دستورالعمل آیین نامه اجرایی قانون حمایت از توسعه ایجاد اشتغال پایدار مناطق روستایی و عشایری با استفاده از منابع صندوق توسعه ملی» به استانداران سراسر کشور ابلاغ شد.

بر اساس این طرح قرار است معادل ریالی 1.5 میلیارد دلار (حدود 6 هزار میلیارد تومان) از محل صندوق توسعه ملی نزد موسسات عامل (بانک های کشاورزی، پست بانک، توسعه تعاون، صندوق کارآفرینی امید و صندوق حمایت از توسعه سرمایه گذاری در بخش کشاورزی) سپرده گذاری شود و با تلفیق منابع هر موسسه برابر با سهم صندوق توسعه ملی به متقاضیان پرداخت شود.

در راستای اجرای این طرح، مجموع منابع صندوق توسعه ملی با تلفیق منابع هر یک از موسسات مذکور حدود 12 هزار میلیارد تومان برای پرداخت تسهیلات اشتغال روستایی اختصاص می‌یابد.

کارشناسان بازار کار نسبت به سیاست های اشتغالی دولت نقدهایی را دارند و معتقند این طرح ها تکرار طرح های قبلی است و سیاست « پرداخت پول» دیگر نمی تواند راهگشای  وضعیت بحرانی بیکاری در جامعه فعلی باشد.

دولت در برنامه ششم توسعه، مکلف شده است نرخ بیکاری را تا چشم‌انداز 1400 به 8.6 درصد کاهش دهد. در حال حاضر دولت با اجرای طرح اشتغال روستایی و عشایری و طرح ساماندهی فارغ التحصیلان بیکار به عنوان دو هدفگذاری مهم در حوزه اشتغال، به سمت مقابله با بیکاری گام برداشت. اما مطابق آمارها آنگونه که باید موفق نبوده است. چرا که اخبارهای غیر رسمی حکایت از این دارد که در شرایط دشوار اقتصادی در کنار ایجاد شغل، تعداد زیادی اشتغال ثابت با بسته شدن کارخانه های تولیدی و صنعتی از بین رفت.

*هم اکنون نقش محوری سیاستگذاری اشتغال در کشور با وزارت کار است

 عیسی منصوری ،معاون اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در پاسخ به برخی ابهامات و انتقادات به سیاست های اشتغالی اعلام کرد: هم اکنون سند ملی اشتغال از وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی ارسال شده و در کمیسیون اجتماعی دولت در حال بررسی است و کار بررسی آن در جلسه های بعدی پایان می یابد و به زودی ابلاغ خواهد شد .

وی ادامه داد: همه تلاش مان بر این بوده که بررسی سند ملی را طی چند ماه اخیر تمام کنیم و طبق قواعدی که قانون برنامه ششم تعریف کرده ،هم به لحاظ زمانی و محتوایی کار آن را انجام دادیم.

وی با اعلام این که سند اشتغال مبتنی بر کار شایسته نیز تدوین شده و در انتظار تصویب دولت است، تصریح کرد: بنابراین وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی طی ماههای اخیر نقش خود را کامل کرده و به خوبی انجام داده است .

منصوری با اشاره به حفظ اشتغال موجود و این که منابعی در اختیار نداریم ، تاکید کرد: امر اشتغال در سال جاری کاملا متاثر از اقتصاد کلان بوده و با توجه به کاهش رشد اقتصادی انتظار داشتیم که اشتغال هم ریزش داشته باشد و پیش بینی ما شرایط بدتری را نیز نشان می داد اما به دلیل مدیریت خوب ، سال 97 در این حوزه مدیریت شد.

وی ادامه داد: در همین دوره تمرکز اشتغال را به سمت خدمات و صنایع خرد و کوچک بردیم و نتیجه خوبی نیز گرفته ایم و بخش عمده ای از اشتغال که در یک ساله منتهی به پاییز ایجاد شده - حدود 609 هزار نفر - مربوط به بخش خرد، کوچک ، غیر رسمی، خانگی و حمایتی بوده است .

منصوری افزود: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در این حوزه نقش زیادی دارد و به خوبی می دانیم که صنایع بزرگ متاثر از رشد اقتصادی است اما در این نوع از کسب و کارها و اشتغال حمایتی و مشاغل خانگی و خرد کاملا می توانیم نشانی بدهیم که در کدام بخش شغل ایجاد شده و در این حوزه ها برای حدود 420 هزار اشتغال نقش داشته ایم و ایجاد شده که نهادهای حمایتی و البته شرایط جاری کشور هم دخیل بوده است.

معاون اشتغال وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی بیان کرد: برای تثبیت اشتغال نیز برنامه داشته ایم و توانسته ایم از حدود 320 هزار ریزش اشتغال پیشگیری کنیم و واحدهای مشکل داری که در معرض ریزش نیروی کار هستند را شناسایی کردیم و یک برنامه مشخص تثبیت اشتغال ارائه کردیم که یک سری نیاز به اقدام داشت و برخی نیاز به مصوبات دولت و مجلس داشت که آن بخشی که نیازمند اقدامات وزارت کار و مصوبات دولت بوده انجام شده و آن بخشی که نیازمند مصوبات مجلس بود باید فرایند آن طی می شد.

معاون اشتغال وزارت کار تصریح کرد: از جمله کارهایی که ما اقدام کردیم ارائه مشوق های بیمه ای ، ارائه یارانه دستمزد ، ایجاد گشایش در فرایند های بیمه های تامین اجتماعی و معرفی رشته هایی که مشمول بیمه مکرر نشوند بوده است بنابراین در حوزه تثبیت اشتغال خوب کار کرده ایم .

وی ادامه داد: 22 رشته نیز در دوره تحریم مشخص کردیم همانند پوشاک، it ، گردشگری روستایی که در این دوره ظرفیت ایجاد اشتغال و رونق پیدا می کند . ظرف 8 ماهه گذشته معادل 25 میلیون یورو قرارداد بین شرکت های ایرانی و برندهای خارجی در حوزه پوشاک عقد قرارداد داشته ایم و عدد قابل توجهی اشتغال ایجاد شد .

منصوری افزود: با الگوی جدید مشاغل خانگی را در 10 استان پیاده کردیم و نمایندگان مجلس هم آن را مشاهده کردند و صادرات مشاغل خانگی با الگوی جدید داشته ایم.

معاون اشتغال وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی تاکید کرد: هم اکنون 5 برند را در مشاغل خانگی به دنیا معرفی کرده ایم و تولیدات مشاغل خانگی در استانها هویت پیدا کرده اند. ظرف 3 ماه گذشته مرکز فرماندهی و کنترل سیاست ها و کنترل اشتغال را راه اندازی کرده ایم . ما مدعی هستیم فرماندهی واحد و وحدت رویه در حوزه سیاست های اشتغال وجود داشته باشد و محوریت با وزارت کار باشد و زمینه آن را هم فراهم کرده ایم .

منصوری با بیان این که 4 برنامه اشتغال فراگیر و روستایی، اشتغال حمایتی و ثبیت اشتغال را داریم، خاطرنشان کرد: همه این 4 برنامه در حال حاضر اجرا می شوند و یک ریال پول هم نگرفته ایم. این که بدون پول این همه اقدام شده قابل دفاع است .

*بیکاری در سال 97 مدیریت شد یا 30هزار نفر بیکار شدند؟

 عیسی منصوری در حالی از عملکرد این وزارتخانه در کنترل بازار اشتغال حمایت کرده است که چندی پیش از اضافه شدن 30هزار نفری بیکاران در سال 97 خبر داده بود و بیان کرده بود: نرخ بیکاری متاثر از مشارکت است. وقتی نرخ مشارکت بالا و پایین شود عدد نرخ بیکاری را تحت تاثیر قرار می‌دهد. لذا پیشنهاد می‌کنم به تنهایی نرخ بیکاری را ملاک قرار ندهیم. با این حال میزان بیکاران ما اندکی اضافه شده است و بر اساس داده‌های مرکز آمار 30هزار نفر بیشتر شده است.

معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزیر کار گفت: بر اساس داده‌های مرکز آمار در یکساله منتهی به پاییز 97، 609 هزار نفر شغل ایجاد شده است. ولی نکته‌ای که وجود دارد و مورد نقد هم قرار می‌گیرد این است که بخش قابل توجهی از این رقم اشتغال در کسب و کارهای خرد و در حد قابل توجهی اشتغال‌های غیررسمی است.

منصوری افزود: در همین یکساله‌ای که در مورد آن صحبت می‌کنیم به میزان قابل توجهی در صنعت کارخانه‌ای ریزش نیروی کار داشتیم ولی همزمان در بخش خدمات با افزایش نیروی کار مواجه بودیم.