آن حضرت در جای جای گفتارشان از امت اسلامی می خواهد که شهید را افضل و اشرف انسانها ببینند زیرا شهادت را برترین مرگ ها می دانند (اشرف الموت قتل الشهاده). تصریح می کنند که بالاتر از شهادت هیچ فضیلت دیگری در جهان خلقت نمی توان یافت: «فوق کلّ ذی برٍّ برٌّ حتی یقتل فی سبیل الله، فاذا قُتِلَ فی سبیل الله فلیس فوقه برّ: بالاتر از هر خیر و نیکی، خیر و نیکی وجود دارد تا انسان در راه خدا کشته شود که بالاتر از کشته شدن در راه خدا، خیر و نیکی یافت نشود.»
به دلیل چنین مرتبت و منزلتی است که همه اولیا و مقربین الهی منتهای آرزوی شان در زندگی کشته شدن در راه دوست بود. طلب «تمنای شهادت» وجه مشترک همه نیایش های سالکان طریق حق بوده است آنها در عمل و گفتار خویش همواره تاکید کرده اند که اگر در پی بهترین عاقبت فرجام برای حیات دنیوی خویش هستید طریق جهاد و شهادت را طی کنید .
پیامبر اکرم می فرماید: «لوددت انّی اُقتَل فی سَبیل الله، ثمّ احیا ثمّ اُقتَل ثمّ اُحیا ثم اقتل ثمّ اُقتَل دوست دارم در راه خدا کشته شوم (نه یک بار و دو بار که) بارها کشته شوم و زنده شوم و باز هم کشته شوم.» سخنان و سیره حضرت امیر(ع) که یک مجاهد تمام عیار در رکاب رسول خدا بود سرشار از فضیلت مجاهدان است و در اکثر نیایش هایش آرزوی شهادت را بر زبان جاری می کند : «نسال الله منازل الشّهداء: از خداوند جایگاه شهیدان را طلب می کنم.»
نکته کلیدی که گفتار و نگاه پیشوایان دینی به شهید و شهادت از چشم ما دور مانده، این است که مجاهد فی سبیل الله برای«عقیده و حقیقت» می جنگند و به همین سبب بالاترین کاربرد فرهنگ شهادت، حفظ دین و حقایق در برابر هجوم کفر و شرک و نفاق در جامعه اسلامی است این معنا از شهادت و جهاد را بعد از پیامبر اکرم(ص) حضرت علی در چند جنگ خویش با طایفه افراطیون نهروان و منحرفین در جمل و صفین پیاده کرد .
به تعبیر یکی از محققان هر دو مفهوم جهاد و شهادت ذیل مسوولیت انسان ابتدا در برابر خدا و بعد در برابر جامعه و همنوعانش مصداق پیدا می کند.
شهادت راهی برای دفاع از مرزهای شرف و انسانیت است بلکه حرکتی برای اهتزاز پرچم عقیده و توحید است .
اگر مقام مجاهد و شهید این اندازه والا دیده شده است به این دلیل است که او به عالیترین درجه از آگاهی و بینش در باره ضرورت حفظ حیات جامعه و نیز کیان حقیقت و دین رسیده است در بزنگاه تقابل حق و باطل، مواجهه جبهه ظلم و مظلومان و زورمداران و محرومان او به میدان می آید و با بصیرتی که الهام گرفته از فطرت روشن خویش و آموزه های توحید است برای دفع ظلم و زور جانفشانی می کند .
ذهن و ضمیر یک مجاهد شهید سرشار از شور حق طلبی و نفرت از ظالمان و زورمداران است به همین دلیل او در مبارزه با جبهه باطل سراز پا نمی شناسد و حرکت پر از حماسه اش به سرمشقی برای انسانهای حق طلب تبدیل می شود برای مجاهد فی سبیل الله زیباترین لحظه، زمانی است که او مرگ شرافتمندانه در راه آزادگی و حقیقت را در آغوش می گیرد .
به بیان پیشوایان دین، باب شهادت برکات بی شماری را برای جامعه اسلامی که زیر ظلم و فشار قرار دارد می گشاید. در سایه از خودگذشتگی مجاهدان جامعه اسلامی از انزوا و رعب و ترس خارج می شود و بندهای اسارت و و ابستگی در ذهن اتباع و ساکنان سرزمین اسلامی از هم می گسلد.
بنابراین تضمین امنیت و احیای قدرت و برتری مسلمانان یک چشمه از این دستاوردها است دستاورد بزرگتر آن، اعتلای اسلام و روشن شدن چهره تابناک حقیقت و تیرگی دنیای ظلم و کفر است. شهادت طریقی است که حیات دین و به تبع آن موجودیت و آینده جامعه اسلامی را بیمه می کند و چشم طمع و فکر تعرض قدرتهای بیگانه و توسعه طلب را از جانب جوامع اسلامی دور می سازد. راهی که آنها پیش می گیرند به نصرت و فتح ختم می شود مصداق وعده روشن الهی که: «ان ینصرکم اللّه فلا غالب لکم؛ اگر خدا یاریتان کرد، دیگر کسی بر شما غلبه نمی کند.»
دیگر اولیای دین نیز به تاسی از سخن باریتعالی حیات و ماندگاری دین در برابر موج فتنه ها را مدیون مجاهدان رشید دیده اند در نگاه همه آنها خون شهید تداوم بخش حیات ارزش های مقدّس است و نهال انسانیت و شرف و آزادی در پرتو جانفشانی آنها جان می گیرند.
امام خمینی و رهبر معظم انقلاب کوشیدند دقیقا چنین قرائتی از تفکر شهادت طلبی را در جامعه اسلامی احیا کنند. آنها ماندگاری نهضت و نظام و جامعه اسلامی را در پرتو فرهنگ شهادت طلبی و ایثارگری نگریسته اند به گونه ای که در کلام این بزرگان، اگر جانفشانی جوانان ایرانی در برابر ارتش نیرومند بعثی و رژیم استبدادی پهلوی نبود مشخص نبود که انقلاب ایران و نظام اسلامی چه سرنوشتی را پیدا می کنند .
