مگس سیاسی روی زخم اقتصادی/ عبرت‌های ماجرای ونزوئلا برای ما چیست؟

دکتر سید احسان خاندوزی،   3971109150 ۲۸ نظر، ۰ در صف انتشار و ۱۵ تکراری یا غیرقابل انتشار
مگس سیاسی روی زخم اقتصادی/ عبرت‌های ماجرای ونزوئلا برای ما چیست؟

ونیز کوچک (ونزوئلا) در روزهای اخیر به نقطه حساس داخلی و خارجی در عرصه سیاسی رسیده است. ونزوئلا دو برجستگی دارد؛ اقتصادی و سیاسی: بزرگ‌ترین صاحب ذخایر نفت اثبات‌شده جهان (نزدیک ۳۰۰ میلیارد بشکه که حدود دو برابر ذخایر ایران است) و سردمدار بزرگ‌ترین جریان ضدامپریالیسم در آمریکای مرکزی و جنوبی.مگس‌های سیاسی بر روی زخم عمیق اقتصاد ایران تخم گذاشته‌اند و اگر جمهوری اسلامی نخواهد از مشت آهنین امنیتی برای کنترل اوضاع داخلی استفاده کند، هیچ گریزی، تاکید می‌کنم هیچ گریزی از بستن زخم‌های عمیق اقتصادی نیست و مهلت خیلی زیادی نداریم. 

طنز ماجرا اینجاست که آمریکا همواره با فاصله زیادی بزرگ‌ترین شریک تجاری ونزوئلا بوده و الان نیز هست. روشن است که شبه کودتا یا مداخله خارجی علیه دولت استقلال‌طلبی که با رای مردم کشور انتخاب شده، آشکارا محکوم و به‌ویژه از سوی مدعیان دموکراسی، انزجارآور است؛ اما فراموش نکنیم که لازم نیست مدافعان رویکرد سیاست خارجی ونزوئلا، چشم‌شان را روی ناکارآمدی و بحران اقتصادی آن ببندند.

از سال‌۱۹۹۸ مجموعه سیاست‌هایی که هوگو چاوز در ونزوئلا شروع کرد، بخش‌های زیادی از مردم خسته و ناراضی را مجذوب خود کرد، زیرا ونزوئلا از اوایل دهه‌۱۹۸۰ میلادی سال‌های سختی را به لحاظ اقتصادی شاهد بود و نرخ‌های تورم تا ۹۰ درصد نیز بالا رفته بود. اما لازم بود در کنار اقدامات چپ‌روانه اولیه، برنامه اقتصادی بلندمدت و اصلاحات غیرعوام‌زده در دستور کار قرار دهد.

اما چاوز چنین نکرد. تا سال‌۲۰۱۱ که قیمت جهانی نفت رو به اوج بود، مشکلات این اقتصاد کاملاً وابسته به نفت، پوشیده می‌شد، اما بعد از کاهش درآمد نفت و سپس درگذشت چاوز در ۲۰۱۳، جانشینان ضعیف چاوز نیز راه اصلاح اقتصاد را در پیش نگرفتند، فساد به نحو فزاینده‌ای گسترش می‌یافت، شاخص سهولت کسب‌وکار ونزوئلا جزو 10‌کشور آخر جهان بود و سیاست‌های بازتوزیعی با استقراض از بانک مرکزی ادامه می‌یافت.

کار به آنجا رسید که طی سه سال اخیر نرخ ابرتورم ونزوئلا سقف‌های کم‌نظیری را لمس کرده است؛ حتی تصور نرخ تورم 80هزار درصدی در سال‌2018 (گزارش فوربس)، آن هم در جامعه‌ای که بیش از 80‌درصد مردم زیر خط فقر قرار دارند، دهشتناک است (البته یارانه موثر دولت موجب حفظ بخش زیادی از حمایت‌های مردم شد، همان حمایت‌هایی که موتور پولی کردن کسری بودجه ونزوئلاست).

از منظر تجربه اقتصاد، مثل روز روشن است که چنین وضعیت فوق شکننده‌ای، قابل تداوم نیست؛ ترمز فروپاشی اقتصادی که به معنای فروپاشیدن اعتبار حکمران و زندگی عامه است باید کشیده شود، اگر دولت منتخب دست به این کار نزند که تا به‌حال نزده است، باید احتمال داد که فرصت‌طلبان و عقده‌گشایان علیه سیاست ضدامپریالیستی دولت، وارد میدان شوند و بشود آنچه این روزها شاهد آن هستیم.

عبرت‌های ماجرای فوق برای ما که ۱۲ ‌هزار کیلومتر دور از کاراکاس هستیم چیست؟

نویسنده برخلاف برخی که قبلاً از تکرار تجربه ابرتورم ونزوئلا در ایران سخن می‌گفتند، قائل به این همانندسازی‌های ساده‌انگارانه نیست. سنت جاافتاده مردم‌سالاری، ریشه‌دار بودن تولید، سرمایه انسانی نخبگانی و موقعیت ویژه رهبری، چهار مانع نهادی برای دشواری تکرار تجربه ونزوئلا در ایران است؛ اما آن تجربه، حاوی درس دیگری است:

اصرار دوباره آمریکا به استفاده از ابزار تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی حاکی از آن است که راهبرد بلندمدت برای هدف تغییرات سیاسی، فرسایش از درون و فروپاشی اقتصادی در ایران است. مگس‌های سیاسی بر روی زخم عمیق اقتصاد ایران تخم گذاشته‌اند و اگر جمهوری اسلامی نخواهد از مشت آهنین امنیتی برای کنترل اوضاع داخلی استفاده کند، هیچ گریزی، تاکید می‌کنم هیچ گریزی از بستن زخم‌های عمیق اقتصادی نیست و مهلت خیلی زیادی نداریم.

با تاسف باید گفت حکمرانان دولت و مجلس مانند اکثر نهادهای عمومی و انتظامی، اراده جدی برای اصلاح بسترهای بحران‌زا ندارند، با شگفتی در آخرین سند رسمی این روزها، یعنی لایحه بودجه ۱۳۹۸  تقریباً هیچ اصلاح اساسی به چشم نمی‌خورد! جا دارد بپرسیم لوایح و مصوبات دولت برای درمان بیماری‌های اساسی اقتصاد ایران در ماه‌های پس از محرزشدن تحریم‌ها چه بوده است؟ آیا با درجاتی کمتر از ونزوئلا، ملاحظات عوام‌زده یا منفعت‌طلبانه، مانع بسیاری از اصلاحات اقتصادی نشده است؟

الغرض، کشورهایی که داعیه موضع‌گیری‌های مستقل و احیاناً مخالف قدرت‌ها ندارند، می‌توانند در شرایط وابسته و طفیلی ادامه حیات اقتصادی دهند؛ اما خودمختارها (چین باشد یا روسیه، ترکیه یا ایران) باید نگران شکنندگی‌ها و آماده واکنش به فشارهای اقتصادی باشند. اگر کشورهای خودمختار شکنندگی اقتصاد خویش را علاج نکنند، خود بستر خیزش موج‌های سیاسی را فراهم خواهند ساخت.

 

*استاد دانشگاه علامه طباطبایی

 

منبع: صبح نو

دیدگاه کاربران

ناشناس۷۴۷۶۶۶۱۶:۳۴:۰۱ ۱۳۹۷/۱۱/۹
ایران را هیچوقت نمی توان با ونزوئلا مقایسه کرد.
ناشناس۷۴۷۷۵۷۱۷:۱۶:۰۲ ۱۳۹۷/۱۱/۹
ایران و ونزوئلا ؛ یک روح اند در 2 جسم
ناشناس۷۴۷۷۸۴۱۷:۳۱:۲۰ ۱۳۹۷/۱۱/۹
وقتی راننده کامیون بشه رئیس جمهور ؛ تورم توی اون کشور میشه 2 میلیون درصد
ناشناس۷۴۸۰۱۱۲۰:۱۵:۲۲ ۱۳۹۷/۱۱/۹
دولت روحانی دست کمی از دولت ونزوئلا ندارد .
ناشناس۷۴۸۴۴۸۰۸:۳۳:۴۶ ۱۳۹۷/۱۱/۱۰
پرویز کاظمی از متهمان پرونده بانک سرمایه و از وزیران دولت محمود احمدی‌نژاد پذیرفت که ۳۰ میلیون یورو به حساب همسرش واریز شده و در عین حال گفت که این پول را بابت «مشاوره» به یک شرکت کره‌ای دریافت کرده است.
ناشناس۷۴۸۴۳۸۰۸:۲۶:۰۵ ۱۳۹۷/۱۱/۱۰
در کشورهای پیشرفته سیاست در خدمت اقتصاد است.
ناشناس۷۴۷۶۷۰۱۶:۳۴:۵۶ ۱۳۹۷/۱۱/۹
مگس های اقتصاد ما مدیران اختلاس گر و نجومی بگیران و سلطان ها هستند کشور به گونه ای دارد اداره میشود که ما حتی سلطان کلنگ .... بیل و سلطان دسته بیل هم داریم
ناشناس۷۴۸۲۰۰۲۳:۰۸:۳۶ ۱۳۹۷/۱۱/۹
و جاهایی که بودجه‌های کلان دارند، کار اقتصادی میکنند و مالیات نمیدهند
حسین۷۴۸۵۸۳۰۹:۵۶:۱۸ ۱۳۹۷/۱۱/۱۰
مگس های اقتصاد ما آقازاده ها و ژن های برتر هستند
ناشناس۷۴۷۶۸۴۱۶:۳۸:۱۶ ۱۳۹۷/۱۱/۹
وقتی فقر فراگیر بشه فساد همه ارکان و در خوش جمع کنه هیچ چیزی نمیونه جلوی اتیش خشم.... من فقط تعجبم چرا ...
ناشناس۷۴۷۶۹۳۱۶:۴۰:۲۰ ۱۳۹۷/۱۱/۹
پایه های عقیدتی ایران مثل ونزویلا نیست
ناشناس۷۴۷۷۶۸۱۷:۲۵:۰۴ ۱۳۹۷/۱۱/۹
مردم مصر و تونس و سوریه عقیده نداشتن ؟!
ناشناس۷۴۷۷۸۷۱۷:۳۲:۵۸ ۱۳۹۷/۱۱/۹
هیچ فرقی ندارد، اقتصاد پایه اول همه امور است!
حسین۷۴۸۵۷۶۰۹:۵۳:۵۰ ۱۳۹۷/۱۱/۱۰
بزرگوار فقر و نداری و گرسنگی ، دین و ایمان و پایه های عقیدتی حالیش نمیشه. امام سجاد علیه السلام فرمود : وقتی فقر از دری وارد شود ، ایمان از درب دیگر خارج می شود.
ناشناس۷۴۷۷۰۶۱۶:۴۶:۱۹ ۱۳۹۷/۱۱/۹
انتهای برجام ، ونزویلا شدن است..
حقوق بگیر 2 میلیونی۷۴۷۷۶۶۱۷:۲۳:۰۴ ۱۳۹۷/۱۱/۹
بدون مذاکره ؛ قدم در راه ونزویلا برداشتن است
ناشناس۷۴۸۰۰۸۲۰:۱۴:۱۶ ۱۳۹۷/۱۱/۹
برجام ثابت کرد که عاقبت مذاکره با شیطان بزرگ پشیمانی است .
ناشناس۷۴۸۲۵۵۲۳:۵۶:۳۹ ۱۳۹۷/۱۱/۹
برجام ثابت کرد ما مذاکره کردن بلد نیستیم.چرا؟چون که همیشه ما را از مذاکره ترسانده اند. بسیاری از مدیران حاضرند جنگ کنند اما مذاکره نکنند.چون ادبیات مذاکره را بلد نیستند.چون سواد مذاکره را ندارند خودشان و دیگران را از مذاکره برحذر میکنند.تیم مذاکره کننده برجام چون گرفتار چنین ذهنیتی بود و میدانست خارج از گود عده ای هستند که نتیجه مذاکره را چه خوب و چه بد رد میکنند و بر آن می تازند اعتماد بنفس خود را از دست دادند. اعتماد بنفس در مذاکره با تمرین و ممارست بدست می آید.تیم برجام کدامشان تمرین مذاکره داشتند؟کدامشان تجربه مذاکره؟ چنان تصویری از مذاکره ساخته اند که انگار هر کس واردش شد خائن به مردم و اسلام است.در سایه چنین تفکری توقع برد در مذاکره خنده دار است. مثالی میزنم.وقتی جنابعالی را از سخنرانی کردن ترسانده باشند آیا قادر خواهید بود سخنرانی مفیدی ارائه کنید؟قطعا خیر. تیم برجام با ترس و لرز از عوامل داخلی و ذهنیت درست نبودن و منکر بودن اصل مذاکره و نه ترس از مذاکره کنندگان خارجی پشت میز مذاکره حاضر شد و از این تیم نباید انتظار برد داشت.
ناشناس۷۴۸۷۸۱۱۱:۲۴:۳۵ ۱۳۹۷/۱۱/۱۰
.... به قول آقای ولایتی تیم خوبی بودند ولی متاسفانه 3 تا جاسوس و منحرف کننده با خود داشتند.
رضا۷۴۷۹۰۱۱۸:۴۷:۵۳ ۱۳۹۷/۱۱/۹
نه برادر انتهای پوپولیسم و ترویج افکار عوامی مارکسیستی ونزوئلا شدن است.اونی که بدون توجه به درامد ملی شعار 3 برابر کردن سطح دستمزدها را می دهد تا رای جمع کند و نظر عوام گرسنه ای را که از اقتصاد چیزی سر در نمی اورند اما 80 درصد مردم هستند جلب کند مملکت را در مسیر ونزوئلا شدن قرار می دهد مگر مادرو چه چیزی بیش از این انجام داده که تورم 1000000 درصد شده؟تنها مانع این کار سپردن اقتصاد به دست نخبه گان اقتصادی غیر سیاسی می باشد.
ناشناس۷۴۸۴۴۱۰۸:۲۷:۵۲ ۱۳۹۷/۱۱/۱۰
برجام بسیار خوب و به موقع بود. آنچه بد و بی موقع بود
ناشناس۷۴۷۷۱۲۱۶:۴۸:۳۲ ۱۳۹۷/۱۱/۹
احسنت
ناشناس۷۴۷۷۷۵۱۷:۲۷:۱۳ ۱۳۹۷/۱۱/۹
جالبه ما با هر کشوری خوبیم میشه : کودتا با هر کشوری مشکل داریم میشه : انقلاب
ناشناس۷۴۷۸۶۲۱۸:۲۵:۱۱ ۱۳۹۷/۱۱/۹
فقط به آمریکا تعظیم کنید!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
ناشناس۷۴۸۰۱۲۲۰:۱۶:۱۱ ۱۳۹۷/۱۱/۹
همین قدر هم اگر سرتون رو از زیر برف در بیارید اگرچه دیر ولی شاید راهگشا باشد شاید
ارزنده۷۴۸۰۳۸۲۰:۳۲:۱۵ ۱۳۹۷/۱۱/۹
باسلام واحترام به درستی اشاره شده متاسفانه مگس های سیاسی بیسواد بدون تجربه لازم و بشدت اهل لابی گری سوئ مدیریت را در اقتصاد وصنعت این کشور در دست دارند ودیگر نفسی برای این اقتصاد وصنعت نگذاشته ....
ناشناس۷۴۸۲۴۵۲۳:۴۴:۱۱ ۱۳۹۷/۱۱/۹
همراهی با روسیه جز تباهی و بدبختی مردم عاقبتی ندارد.ذات مردم و سیاستمداران روسیه بسیار وحشتناک است. اندک ترحمی در وجودشان نیست. همکاری و همیاری در ادبیات سیاسی و حتی روابط انسانی شان جایگاهی ندارد.چینی ها هم چنین رویکردی دارند.
ناشناس۷۴۸۴۳۵۰۸:۲۳:۰۸ ۱۳۹۷/۱۱/۱۰
اینکه ایران قابل مقایسه با ونزوئلا نیست کاملا درست اما اشتبا هات فاحش در وزارت خانه ها بسیار حاداست مثلا وزارت بهداشت به شدت از لحاظ بدهیهای کارکنان در فشار ولی این روز ها تمام کارکنان رو برای جلسه می فرسته کیش با کدوم منطق من نمی دونم
yektanetتریبونخرید ارز دیجیتال از والکس

پربحث‌های هفته

  1. جنگ ترکیبی خودمان، علیه خودمان!

  2. کارگری انگشتر ۵۰ میلیاردی را به صاحبش بازگرداند

  3. جلاد، به پایان سلام کن!

  4. بهادری جهرمی: مبالغ جرایم رانندگی متناسب با تورم افزایش یافت

  5. تورم چه زمانی تک رقمی می‌شود؟

  6. نرخ تعرفه‌های خدمات بهداشتی درمانی ۱۴۰۳ اعلام شد/ نرخ رسمی ویزیت ۵۰% گران می‌شود!

  7. بازداشت سومین عامل حمله تروریستی در مسکو

  8. آقایان رئیسی و اژه‌ای! آیا در پیشگاه خدای متعال و امام‌زمان (عج) پاسخی دارید؟

  9. انتقام از پوتین؟

  10. عوامل توهین کننده به نظام و مقدسات اسلامی دستگیر شدند

  11. ائتلاف ایران، روسیه و چین تبدیل به کابوسی برای آمریکا می‌شود

  12. علم‌الهدی: امروز در کشور از آثار تحریم اقتصادی آمریکا مشکلی حس نمی‌کنیم

  13. بازگشت احتمالی ترامپ چه تاثیری بر اقتصاد ایران دارد؟

  14. افزایش ١٧٠ درصدی حداقل حقوق کارگران در دولت سیزدهم

  15. مردم طلای دست دوم خریداری نکنند

  16. خط و نشان حقوقی ایران برای کویت

  17. هشدار سخنگوی پلیس به رانندگان نوروزی؛ آمار تصادفات هولناک است!

  18. اول، بساط دلالی باید جمع شود

  19. وزیر اقتصاد: در سال ۱۴۰۲ رکورد بیشترین سرمایه‌گذاری خارجی واقعی در ۱۶ سال اخیر شکسته شد

  20. کولرهای گازی بلای جان صنعت برق

  21. منظور: تخصیص ارز کشور برای واردات خودرو به صرفه نیست

  22. ایران اینترنشنال در آستانه تعطیلی / تعطیلی قریب الوقوع دفتر واشنگتن + عکس

  23. دادستان ساری: خسارات وارده قطع سه هزار اصله نهال جبران شود

  24. ابابیل ۵، از آخرین دستاورد‌های قدرت پهپادی جهان

  25. خاندوزی: با طیفی مواجه هستیم که تمایلی برای مشارکت در اداره کشور ندارند

آخرین عناوین