کار پزشک با چند پرسش آغاز می‌شود؛ اول پیشینه بیمار و دلیل مراجعه‌اش و دومین سوال رایج اینکه اخرین زمان انجام آزمایش خون چه مدتی بوده است؟ MRI انجام داده‌ای یا خیر. اینجا سرآغاز ارجاع بیمار به مراکز مختلف است. سرآغازی که گاهی تمامی ندارد و رنجی مضاعف بر دوش بیمار و خانواده‌اش می‌گذارد.

گلایه حسن روحانی از نسخه پیچی پزشکان

گاهی نیز بیمار از قبل به توصیه پزشکی دیگر نسبت به انجام آزمایش خون و تصویربرداری از محل بیماری اقدام کرده ولی مقبول پزشک دوم نیست و بیمار اینجا نیز ارجاع به مرکزی خاص به بهانه تشخیص دقیق‌تر می‌شود. هرچند این رویه نادرست برای همه پزشکان نیست ولی آمار آن آنقدر بالا است که اخیرا صدای رئیس جمهور را هم در آورد.

حسن روحانی اول بهمن ماه امسال در جمع در وزیر، معاونان و مدیران وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به ضرورت استفاده دولت الکترونیک در موضوع سلامت اظهارداشت:« چند بار عکس، چندبار MRI، چند بار سی تی اسکن، شما اگر این شبکه‌ها را وصل کنین دیگر این سوءاستفاده تمام می‌شود. با جان و سلامت مردم بازی می‌کنند. من چون با فلان آزمایشگاه یا مرکز آشنایی دارم ...، ( به بیمار می‌گویند این MRI را هفته پیش کجا رفتی؟ شهرستان؟ نه. جایی را معرفی می‌‌کنم که آنجا دقیق است و برای باردوم بیمار می‌فرستند آنجا که MRI بگیرد. چرا با مردم بازی می‌کنید؟متاسفانه برخی پزشکان مقررات را رعایت نمی‌کنند و تا صفحه هرچه جا دارد می‌نویسند.»

ارجاع بیمار به مرکز خاص تخلف است

 علی فتاحی معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی در ارتباط با این موضوع به خبرنگار فارس،‌گفت: پزشک به هیچ عنوان حق ارجاع بیمار به محل خاصی را جهت انجام تصویربرداری،‌ آزمایش خون و ... را ندارد و اگر چنین  توصیه‌ای را انجام دهد تخلف انتظامی صورت گرفته است و اگر این موضوع ثابت شود جرم محسوب می‌شود که در هر دو مورد مساله قابل پیگیری است، این مساله به ویژه اگر توصیه انجام تصویربرداری مجدد به بخش خصوصی باشد بیشتر مورد توجه است. 

وی  افزود: البته گاهی مواقع پزشکان به دلیل اینکه نتیجه تصویربرداری قبلی محل مورد نظر از بدن بررسی کامل انجام نگرفته درخواست تصویربرداری یا آزمایش مجدد می‌کنند و این مساله تخلف به شمار نمی‌رود بلکه جهت تشخیص دقیق‌تر انجام گرفته است. 

مردم  پزشکان متخلف را به دادسرای نظام پزشکی معرفی کنند

این مقام مسئول با بیان اینکه اگر فردی چنین موضوعی را متوجه شده باشد باید مستندات آن را به دانشگاه علوم پزشکی مربوطه و یا دادسرای نظام پزشکی ارائه کند، گفت: متاسفانه بسیاری از بیماران متوجه این ارتباط مالی پزشک نمی‌شوند؛  البته این دسته از تخلفات بسیار محدود است و نباید آن را تعمیم با سایر پزشکان داد. 

بسیاری از درخواست‌ها در این زمینه غیرضروری است

حسین کرمپور، نایب رئیس انجمن رادیولوژی ایران در در مورد درخواست‌های تصویربرداری در کشور، گفت: متاسفانه بسیاری از درخواست‌ها در این زمینه غیرضروری است که البته در جهت منطقی کردن آن، گایدلاین‌ها یا راهنماهای بالینی با همکاری وزارت بهداشت و انجمن تصویربرداری ایران تدوین شد و اگر به صورت دقیق و شفاف اجرا و نظارت بر آن صورت گیرد کاهش درخواست‌های غیرضروری را شاهد خواهیم بود.

نایب رئیس انجمن رادیولوژی ایران گفت: زمانی که تقاضای تصویربرداری به صورت غیرمنطقی زیاد باشد تعرفه‌ها پایین نگه داشته می‌شود تا فشاری به سازمان‌های بیمه‌گر وارد نشود و این مساله به طور کلی اقتصاد سلامت را با خطر مواجه می‌کند چرا که منطقی و علمی‌سازی تعرفه‌ها در کنار استفاده از راهنماهای بالینی امری ضروری به شمار می‌رود.

استفاده از ام. آر. آی برای درد‌های ستون فقرات و اسکلتی ممنوع است

اکبری رئیس مرکز ملی تحقیقات سرطان در ارتباط با انجام MRI غیر ضروری گفت: درد استخوانی و ستون فقرات از بیماری‌های شایعی است که در ایران برای تشخیص آن از ام. آر. آی استفاده زیادی می‌شود و این در حالی است که استفاده از ام. آر. آی برای درد‌های ستون فقرات و اسکلتی ممنوع است.

رئیس مرکز ملی تحقیقات سرطان با اشاره به اینکه ۹۴.۷ درصد از ام. آر. آی در ایران برای درد‌های حاد در نظر گرفته می‌شود، افزود: از ام. آر. آی برای سرطان پستان در دنیا استفاده نمی‌شود، زیرا این کار باعث ایجاد انحراف در تشخیص بیماری می‌شود، امروزه سالیانه ۱۰۰۰ مورد سرطان پستان جراحی می‌شود و کشور ما بیشترین عمل‌های جراحی را در زمینه سرطان پستان دارد.

اکبری ادامه داد: اگر پزشک معالج به ضایعه‌ای مشکوک شود می‌توان در این مرحله از تست آزمایشگاهی خاص استفاده کرد، زیرا من معتقدم انجام آزمایش‌های مداخلاتی اشتباهاتی را ایجاد می‌کند.

نقیصه‌ای در پروسه درمان 

حالا باید دید وزارت بهداشت، نظام پزشکی و سایر نهادهای مربوط در جهت مقابله با این تخلف پزشکان چه اقدامی انجام می‌دهند و آیا به زودی شاهد رفع این نقیصه در پروسه درمان بیماران خواهیم بود یا همچنان بیمار رنجور و خانواده‌اش در کنار رنج بیماری، دغدغه مالی این موضوعات را هم دارند. البته در طرح تحول، سعی بر این بود پرداختی از جیب مردم کاهش یابد ولی این تخلف پزشکان نه تنها  نمی‌گذارد باری از دوش مردم برداشته شود، بلکه آنها را آواره این مرکز و آن مرکز تشخیص ـ درمانی می‌کند و بار بزرگی نیز بر دوش سازمان‌های بیمه‌گر می‌گذارد.