این شورا وظیفه انتقال قدرت از «پهلوی» به «جمهوری اسلامی»، را برعهده داشت. این شورا باید در نقش قوای سهگانه و مدیریت کشور برای استقرار رژیم جدید تلاش میکرد و این در حالی بود که دولت بختیار، آخرین کابینه رژیم شاهنشاهی، بر سر کار بود و خود را دولت واقعی میخواند.
شورای انقلاب مرکب از جمعی از روحانیون بلندپایه و چهرههای سیاسی و ملی-مذهبی مبارز قبل از انقلاب بود که در «زمانه بیدولتی- بیقانونی» توانست نقش مهمی را در آستانه پیروزی انقلاب و بعد از آن ایفا کند.
راهبرد ایجاد و تشکیل نهادهای انقلابی چون سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، جهاد سازندگی، بنیاد مسکن (حساب 100 امام خمینی) کمیته امداد امام خمینی ؟ره؟، بنیاد شهید و امور ایثارگران و ... از اقدامات مهم و ماندگار امام خمینی (ره) و رهبران انقلاب اسلامی محسوب میشود. چرا که در آن ماههای پر التهاب و سخت مبارزه با باقیمانده رژیم پهلوی تا سقوط آن و استقرار جمهوری اسلامی و سپس دوران بعد از پیروزی، این «نهادهای انقلابی» نقش مهمی را در مدیریت اجرایی و فرهنگی و دفاعی کشور ایفا کردهاند.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی مقاومت بسیج به کمک ارتش آمد. و در مقابله با گروهکهای تجزیهطلب که ادعای خودمختاری داشته و مبارزه با ضد انقلاب و تروریستها در عرصه داخلی و مقابله با تجاوز رژیم بعثی عراق در جنگ نقش مانایی را ایفا کردند تا آنجا که امام خمینی ؟ره؟ فرمودند: «اگر سپاه نبود کشور هم نبود.»
یا جهاد سازندگی که در عرصه محرومیتزدایی، آبادانی و عمران روستاها و از آنها مهمتر انتقال پیام انقلاب به روستاها و مناطق محروم پیشتاز بود و در جنگ تحمیلی لقب «سنگرسازان بیسنگر» را از آن خود کرد و امام خمینی ؟ره؟ در توصیف کار جهادگران فرمودند: «اگر جهاد نبود پیروزی به این سرعت (در جنگ) حاصل نمیشد.»
یا نقش امور تربیتی در تربیت نسل جوان و کادرسازی برای انقلاب و نیز سایر نهادها که تحلیل و ارزیابی عملکرد آنان فرصتی دیگر را میطلبد هر یک خدمات بزرگی را برای تداوم انقلاب و تحقق آرمانهای آن برداشته. اینک در 40سالگی انقلاب اسلامی ضروری و شایسته است که بدین بهانه (سالگرد تشکیل شورای انقلاب در دیماه1357) نگاهی گذرا به خدمات، آسیبشناسی و کارکرد این نهادهای انقلابی برای امروز و فردای کشور داشته باشیم.
واقعیت آن است که نهادهای انقلابی مملو از نیروهای خودجوش، مردمی، انقلابی، با انگیزه و اراده بود که عشق خدمت به انقلاب و مردم را داشتند. فرهنگ انقلابی و مدیریت جهادی الگوی بارز آنان بود؛ الگویی که پاکدستی، خدمت صادقانه و بیمنت به مردم، تلاش شبانهروزی، تقدم منافع جمعی بر منافع فردی، اجتناب از دستهبندی و جناحبندیهای سیاسی مرسوم، آخرتگرایی و خداباوری، از مولفههای مهم این مدیریت جهادی بود.
در عین حال که این نهادهای انقلابی از تجربه لازم برخوردار نبودند و از فقدان نیروهای متخصص و حرفهای در رنج بودند، کمبود امکانات و بودجه و اعتبار برای فعالیتها مانعی جدی برای کارشان بود و دستگاه سنتی دیوانسالار باقیمانده از رژیم قبل هم خود سد سکندری برای توفیقات آنها محسوب میشد.
با این همه «نهادهای انقلابی» موفق شدند خدمات بزرگی را به کشور عرضه کنند و جهاد سازندگی چهره روستاهای کشور را با خدمات سازنده دگرگون کرد و سپاه پاسداران امنیت همهجانبه را برای ملت ایران به ارمغان آورد. اگر چه برخی نهادهای انقلابی نتوانستند در عمل موفقیتهای چشمگیر داشته باشند و در طول سالیان بعد از انقلاب، برخی ادغام، برخی منحل و برخی هم اگرچه هماکنون ادامه کار میدهند؛ اما فاقد «عنصر انقلابیگری، مدیریت جهادی و ابتکار عمل» هستند. البته در این میان «ادغام جهاد سازندگی و وزارت کشاورزی» یک خطای فاحش و یک راهبرد غلط مدیریتی در کشور بود که پیامدهای این تصمیمگیری نادرست را هماکنون نیز در عرصه اقتصادی و سازندگی کشور مشاهده میکنیم! اما در چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی شایسته و ضروری است که از خدمات نیروها و نهادهای انقلابی در حوزههای مختلف تقدیر و قدردانی کنیم و در بازمهندسی نظام مدیریتی و اداری کشور به «مدیریت جهادی» با تاکید بر «نیروهای انقلابی» رجوع کنیم.
امروزه به برکت انقلاب اسلامی نیروهای تحصیلکرده، جوان، حزباللهی و باسواد فراوانی در رشتههای مختلف وجود دارند. نظام دیوانسالار سنتی ما که خود «یکی از آفتهای انقلاب اسلامی» محسوب میشود نمیخواهد و قادر نیست این «نیروی عظیم» را بهخدمت بگیرد.
ظرف مناسب برای میدان دادن و به حرکت آوردن این ظرفیت بزرگ، اصلاحات ساختاری در نظام اجرایی کشور با تاکید بر کوچکسازی، چابکسازی و کارآمدسازی آنهاست. اندازه دستگاههای دولتی بهقدری گسترده و فربه شده است که عمدتاً درگیر خود شدهاند. راه برونرفت، واگذاری و تفویض اختیار از دولت به بخش غیر دولتی، به معنای واقعی آن است.
آنچه که میتواند در عصر چهارم انقلاب اسلامی به مقابله با «نظام اداری ناکارآمد» برخیزد «نهادهای انقلابی مبتنیبر فرهنگ و مدیریت جهادی» است. این یک راهبرد حیاتی برای انقلاب اسلامی است که دیگر فراتر از یک انقلاب ایرانی و شیعی است. امروز انقلاب اسلامی انقلابی، جهانی و پیامآور برای همه بشریت است. متناسب با این آرمان بلند باید نهادسازی کرد.
منبع: صبح نو