پارونیشیا (به انگلیسی: Paronychia) یا عقربک یا کژدمه یک عارضه ناخن است که گاه با چرک‌کردگی گوشه ناخن اشتباه گرفته می‌شود.

در اغلب موارد باکتری استافیلوکوک اورئوس عامل آن است اما می‌تواند ناشی از قارچ‌ها یا باکتری‌های دیگر نیز باشد. معمولاً دو تا سه روز پس از عفونت، بافت اطراف ناخن ملتهب می‌شود و با قرمزشدن، ایجاد چرک، درد و احساس گرما و سوزش همراه است.

انواع عقربک ناخن:

- عقربک حاد

- عقربک مزمن

 

علائم عقربک ناخن:

برخی علائم عقربک مشابه با عفونت‌های پوستی دیگر هستند. علائم دیگر به طور مستقیم خود ناخن را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

از علائم عقربک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- تورم، حساسیت به لمس، و قرمزی اطراف ناخن

- آبسه‌های حاوی چرک

- سخت شدن ناخن

- تغییر شکل یا آسیب دیدگی ناخن

- جدا شدن ناخن از بستر خود

تشخیص عقربک ناخن:

در بیشتر موارد، پزشک به راحتی می‌تواند با یک معاینه جسمانی، عقربک را تشخیص دهد. همچنین پزشک سابقه پزشکی بیمار را به دنبال عوامل خطرآفرین مانند دیابت، بررسی خواهد کرد. در برخی موارد، پزشک ممکن است نیازمند نمونه برداری از چرک موجود باشد. این نمونه برای تجزیه و تحلیل اینکه دلیل عفونت باکتریایی یا قارچی بوده است، به آزمایشگاه ارسال می‌شود.

 

افراد مستعد عقربک ناخن:

افرادی که کار هنری انجام می‌دهند، تعمیرکاران، شاغلان در صنایع مختلف غذایی مانند قصابی، نانوایی و… و به طور کلی همه کسانی که دائم از دست‌های خود برای انجام کارهای مختلف استفاده می‌کنند، بیشتر مستعد جراحت و آسیب دیدگی انگشتان دست و در پی آن بیماری عقربک هستند. اگر فرد مبتلا در رستوران یا واحدی که مستقیم با مواد غذایی سروکار دارد شاغل است باید تا زمان بهبود عفونت، کار خود را تعطیل کند؛ زیرا باکتری استافیلوکوک اورئوس مواد غذایی را آلوده می‌کند و زمینه ساز ناراحتی‌های گوارشی از جمله اسهال است.

 

عوامل افزایش دهنده خطر عقربک:

آسیب اطراف ناخن انگشتان دست

تماس شغلی با رطوبت مداوم (نظیر مشاغل ظرفشویی، لباسشویی، خودروشویی و خدمتکاری منازل

دیابت شیرین

جویدن ناخن و پوست کناره آن.

پیشگیری از عقربک ناخن:

برای پیشگیری از بروز عقربک و عوارض آن پوشیدن دستکش هنگام انجام کارهای سخت که باعث جراحت در انگشتان و دست‌ها می‌شود، ضروری است. تزریق واکسن کزاز نیز در این شرایط توصیه می‌شود.

دست خود را خشک نگه دارید و در معرض رطوبت دائم قرار ندهید. به مدت طولانی از دستکش یا از ناخن مصنوعی استفاده نکنید.

جلوگیری از تماس زیاد دست‌ها با رطوبت خودداری از کندن گوشه ناخن جلوگیری از آسیبدیدگی نوک انگشت

همچنین باید از کوتاه کردن بیش از حد ناخن به ویژه کندن پوست‌های اطراف ناخن خودداری کرد زیرا مجرای نفوذ باکتری به پوست باز می‌شود.

از ناخن و پوست اطراف آن مراقبت کامل کنید.

ناخن خود را نجوید و گوشه آن را نکنید.

برای آرایش ناخن خود از وسایل شخصی استفاده کنید.

ناخن‌های دست را هفته‌ای یکبار و ناخن‌های پا را ماهی یکبار کوتاه کنید.

از ناخن گیر تیز استفاده کنید و گوشه‌های ناخن را گرد کنید.پوست اطراف ناخن را به هیچ وجه دستکاری نکنید.

مراقب باشید دستتان در معرض مایعات و پودرهای ظرفشویی قرار نگیرد. دستکش‌های لاستیکی با پوشش داخلی نخی مناسب‌ترین وسیله برای این کار است.

درمان عقربک ناخن:

روش‌های درمان عقربک با توجه به شدت و اینکه حاد یا مزمن است، متفاوت هستند.

زمانی که عفونت باکتریایی دلیل عقربک حاد است، پزشک ممکن است مصرف آنتی بیوتیک، مانند دیکلوگزاسیلین یا کلیندامایسین را تجویز کند.

زمانی که عفونت قارچی دلیل عقربک مزمن است، پزشک داروهای ضد قارچ را تجویز خواهد کرد. این داروها موضعی هستند و به طور معمول حاوی کلوتریمازول یا کتوکونازول هستند.

عقربک مزمن ممکن است به چند هفته یا چند ماه زمان برای درمان کامل نیاز داشته باشد. خشک نگه داشتن و تمیز نگه داشتن دست‌ها طی این مدت اهمیت دارد. اگر شغل شما به گونه‌ای است که دست‌ها به طور مرتب در معرض رطوبت یا میکروب‌ها قرار می‌گیرند، ممکن است به گرفتن مرخصی برای تکمیل درمان نیاز داشته باشید.

پزشک ممکن است خشک کردن چرک ناشی از آبسه‌ها را نیز مد نظر قرار دهد. برای این کار، پزشک از بی حسی موضعی استفاده کرده و چرک را تخلیه می‌کند.

منبع: بیتوته