به گزارش ایسنا، پس از فیلترینگ مقطعی تلگرام در دی‌ماه سال گذشته و سپس فیلتر دوباره‌ی آن در ۱۰ اردیبهشت امسال که تا امروز ادامه یافته، در کنار پیام‌رسان‌های داخلی که مجال حضور بیش‌تری یافتند، نسخه‌های داخلی تلگرام که فیلتر نشده بودند، برخی از کاربران تلگرام را در این پیام‌رسان حفظ کردند؛ با این تفاوت که در تلگرام طلایی و هاتگرام، برخی از کانال‌هایی که در تلگرام اصلی وجود داشت نیز فیلتر می‌شوند.
درواقع، به‌دلیل متن باز بودن تلگرام، این اپلیکیشن قابلیتی دارد که می‌توان به‌راحتی برنامه‌ای جدید روی آن نوشت و به نظر می‌رسد در این نسخه‌های فارسی که با استفاده از APIهای تلگرام نوشته شده‌اند، هم‌چنین قابلیتی وجود دارد و این اپلیکیشن‌ها ابتدا کپی پیام‌های شما را نگه می‌دارند و با انجام پردازش، آن را به تلگرام می‌فرستند و دلیل اعمال مسدودیت برخی از کانال‌ها در این پیام‌رسان‌ها هم همین است.
در حالی که تا پیش از فیلتر تلگرام، این پیام‌رسان حدودا ۴۰ میلیون کاربر داشت، با گذشت چند ماه از فیلتر آن، کاربران بین تلگرام با فیلترشکن، پیام‌رسان‌های داخلی و نسخه‌های فارسی‌شده تلگرام تقسیم شدند. هاتگرام و تلگرام طلایی اگرچه تفاوت‌هایی با نسخه اصلی تلگرام داشتند و در برخی موارد، مطالبشان از برخی فیلترها عبور می‌کرد، اما شاید مهم‌ترین تفاوتی که با پیام‌رسان‌های کاملا بومی داشتند، حفظ ارتباط با تلگرام اصلی بود.
پیام‌رسان یا فیلترشکن؟
البته این موضوع موجب واکنش برخی از مسوولان شد؛ تا جایی که عبدالصمد خرم‌آبادی - معاون سابق دادستان کل کشور در امور فضای مجازی- نسخه‌های فارسی تلگرام را به‌جای پیام‌رسان، فیلترشکن‌هایی دانست که مانع از مهاجرت کامل کاربران به پیام‌رسان‌های بومی شده‌اند.
وی در این باره اظهار کرده بود: «اعطای اینترنت بدون فیلتر به هاتگرام و تگرام طلایی به منظور دور زدن فیلتر تلگرام ضربه سختی به پیام‌رسان‌های داخلی وارد کرده است.»
این اظهارات موجب شد سیدابوالحسن فیروزآبادی -رییس مرکز ملی فضای مجازی- از بومی شدن این نسخه‌ها خبر دهد.
او در مرداد امسال درباره حمایت از هاتگرام و طلاگرام گفته بود: از همان ابتدا که سیاست خروج از انحصار تلگرام را داشتیم، برای دوران گذار، پذیرفتیم که تلگرام‌های نسخه فارسی چند ماهی فعال باشد. با آخرین مهلتی که به آن‌ها دادیم، تا ۱۵ شهریور باید به یک پیام‌رسان ۱۰۰ درصد بومی تبدیل شوند.
اما پس از گذشت دو ماه، خبری از استقلال این پیام‌رسان‌های فارسی و یا مسدود شدن آن‌ها نشد. این بار فیروزآبادی با بیان این‌که به دلایل زیادی امروز شاهدیم که پیام‌رسان‌های داخلی نتوانسته‌اند به خوبی عمل کنند، گفت: بحثی مطرح شد که نسخه‌های فارسی تلگرام به‌صورت موقت فعالیت کنند، زیرا کوچ سه میلیون کاربر از تلگرام به پیام‌رسان‌های داخلی امکانات وسیعی می‌خواست به همین دلیل برای دوران گذار تا شهریور فرصت داریم که نسخه‌های فارسی که ویژگی‌های بیش‌تری داشتند و از لحاظ نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مناسب بودند، فعالیت کنند.
مهلتی دیگر؛ پایان آذر
وی با اشاره به هاتگرام و طلاگرام به‌عنوان نسخه‌های فارسی تلگرام که اجازه فعالیت دارند، اظهار کرد: به‌دلیل شرایط تحریم و استدلال‌هایی که نسخه‌های فارسی مطرح کردند، مهلت آن‌ها را تا پایان آذرماه تمدید کرده و امیدواریم تا آن زمان بتوانند مستقل از شبکه فعالیت کنند. طبق گزارش‌ها این پیام‌رسان‌ها ادعا دارند به‌صورت آزمایشگاهی استقلالشان عملی شده اما شاید در پیاده‌سازی نیاز به سرور، دیتاسنتر و امکانات خاص باشد که در حال تهیه آن هستیم.
دبیر مرکز ملی فضای مجازی حتی در پاسخ به این سوال که اگر استقلال این پیام‌رسان‌های داخلی صورت نگیرد، چه می‌شود؟ تاکید کرد: در آن صورت درباره فعالیت‌های آن‌ها تصمیم‌گیری می‌شود. البته این تصمیم‌گیری، قضایی است و برعهده مرکز ملی فضای مجازی نیست. البته در تصمیم‌گیری‌ها تاکنون نظر مرکز را خواسته‌اند.
در نهایت با وجود تمام شدن مهلت مجددی که به نسخه‌های فارسی تلگرام داده شده بود، همچنان از سوی مسوولان اظهار نظر رسمی نشده است. درواقع به نظر می‌رسد بخشی از کاربران از همان ابتدای فیلتر تلگرام به پیام‌رسان‌های داخلی کوچ کردند، برخی نسخه‌های فارسی تلگرام را با وجود برخی محدودیت‌ها پذیرفتند وکاربرانی که اصرار به استفاده از تلگرام داشتند، همچنان با استفاده از فیلترشکن از نسخه‌ی اصلی این پیام‌رسان استفاده می‌کنند. اما این‌که چرا همچنان از استقلال نسخه‌های فارسی صحبت می‌شود و در عین حال مسوولان با وجود مهلت‌های چندباره‌ای که می‌دهند، در این خصوص اظهار نظر نمی‌کنند هم مشخص نیست.
