«استرس»
نویسنده: پروفسور گرگ ویلکینسون
مترجم: بابک سراسکانی
ناشر: هرمس، چاپ اول: 1396
136صفحه: 28000 تومان
****
همه‌ی ما در شرایط مختلف ممکن است دچار استرس شویم و یا استرس دیگران را شاهد باشیم. استرس واژه‌ای آشناست؛ اما با خواندن این کتاب از پرفسورگرگ ویلکینسون با ترجمه‌ی روان بابک سراسکانی، که توسط نشر هرمس به چاپ رسیده است، به درکی عمیق‌تر از این واژه رسیده و می‌توانیم بر استرس‌هایمان غلبه کنیم. بنابراین کتاب حاضر می‌تواند برای هرکسی که استرس‌های دنیای امروز را تجربه کرده، دارای آموزه های بسیاری باشد.
کتاب دارای زبانی ساده، اما محتوایی علمی و دقیق است و می‌کوشد با تشریح استرس، همه‌ی کسانی که در مسیر زندگی استرس را تجربه می‌کنند آگاه سازد و راه‌های غلبه بر آن را برایشان توضیح دهد؛ تا بتوانند با آگاهی کافی نسبت به این موضوع، زندگی بهتری داشته باشد. نویسنده تلاش کرده است با بیانی همه فهم و گویا مطالب را در فصول مختلفی بازگو کرده و گام به گام خوانندگان را در حل استرس‌هایشان یاری کند. مخاطبان با مراجعه به هر بخش می‌توانند مطالب مفید و کارآمدی را استخراج کرده و به طور عملی مورد استفاده قرار دهند. عناوین فصول کتاب عبارتند از: غلبه بر استرس، برقراری تعادل میان استرس و توانایی مهار آن، منشا استرس، حل مشکل، دفاع از خود در مقابل استرس، خودیاری، کمک گرفتن از دیگران، دوستان ناباب، (قرص، معجون و روش‌های درمانی مکمل) و در پایان نتیجه‌گیری. خوانندگان در فصل اول با این سوال بحث برانگیز روبه‌رو می‌شوند که علت استرس چیست؟ پروفسور ویلکینسون در پاسخ به خوانندگان علاقه‌مند اعلام می‌کند، هر چیز که باعث ناراحتی، خشم، ناکامی یا غمگین شدن او بشود علت استرس است. ممکن است این نگرانی و ناراحتی مربوط به هر چیزی باشد، برای نمونه مربوط به یک اثاث‌کشی به خانه‌ی تازه، ازدواج یا حتی فشار‌های مداوم کاری... همچنین عواملی که در برخی از افراد ایجاد استرس می‌کنند در برخی دیگر هیجان ایجاد می‌کنند. مثل افرادی که از هیجان شنا کردن در دریای طوفانی لذت می‌برند به گروه‌های نجات‌غریق می‌پیوندند.
به نظر برخی از روانشناسان در واقع کمی استرس برای انسان‌ها مفید است. برای نمونه وقتی مجبوریم با چالشی روبه‌رو شویم یا کاری را انجام دهیم که خوشمان نمی‌آید درگیر آن شویم، اغلب می‌بینیم که در برخورد با این چالش‌ها موفق شده‌ایم و نتایج رضایت‌بخشی به دست آورده‌ایم. برخی افراد عمدا کمی استرس به زندگی خود وارد می‌کنند تا از یکنواختی زندگی روزمره بکاهند.
مخاطبان بعد از خواندن فصول آغازین کتاب، تا پایان دیگر بخش‌ها را نیز دنبال خواهند کرد؛ زیرا فصول کتاب به شکلی تنظیم شده‌اند که یکی پس از دیگری با جذابیت به سوالات آنها پاسخ می‌دهند. سوالی که در فصل بعد مطرح می‌شود درباره‌ی چگونگی تاثیر استرس بر بدن است. این بخش به تاثیر مستقیم استرس بر سیستم هورمونی بدن می‌پردازد. پیرو همین عنوان خواننده با عنوان «استرس بیش از حد» روبه‌رو می‌شود و درمی‌یابد که استرس بیش از حد بر سلامت و آسایش او اثر می‌گذارد و حتی ممکن است کار یا زندگی اجتماعی او را مختل کند.
پروفسور ویلکینسون، فارغ‌التحصیل رشته‌ی پزشکی از دانشگاه ادینبوروی اسکاتلند است. وی روان‌پزشکی را در بیمارستان مودزلی لندن فرا گرفت و اکنون استاد روان‌پزشکی در دانشگاه ریولپول است و به تدریس و پژوهش درباره‌ی بیماری‌های روانی اشتغال دارد. وی سعی دارد با ساده کردن مفاهیم علمی روانشناسی به خوانندگان و علاقه‌مندان این گونه کتاب‌ها کمک کند. البته لازم به ذکر است که در ابتدای این کتاب این نکته‌ی بسیار مهم را به مخاطبان یادآور شده است که: «این کتاب به هیچ وجه نمی‌تواند جایگزین مشاوریا متخصصین این امر باشد و فقط باید مکمل و راهنمایی باشد در کنار مشاوره‌ی پزشکی تا آگاهی بیمار را از مشکلاتش افزایش دهد. خوانندگان و بیماران باید قبل از هرگونه درمان حتما با پزشک متخصص مشورت کنند.» بعد از ایجاد یک پیش آگاهی نویسنده سعی دارد منشا استرس را برای خوانندگان آشکار سازد. در این قسمت خواننده درمی‌یابد اگر هیچ وقت اتفاقات مهمی برای او نیافتد به شدت بی‌حوصله خواهد شد. البته لازم است در نظر داشت که میان هر تغییری که در زندگی فرد روی می‌دهد با توانایی برای کنترل شرایط، باید توازن‌هایی وجود داشته باشد. تغییرات متعدد در مدت زمان کوتاه خود می‌تواند یک علت مهم استرس باشد. در بخش بعد نویسنده با ارائه‌ی جدولی سعی دارد که خواننده با یک نگاه اجمالی رابطه‌ی بین رویدادهای زندگی و استرس را دریابد. شرح علائم هشدار دهنده‌ی استرس برای هر فرد مبحث کامل و جامعی‌است که طیف وسیعی ازخوانندگان را به خود جلب می‌کند. این علائم ممکن است قابل مشاهده باشد یا نباشد و پیامد‌های کوتاه‌مدت با بلند‌مدت داشته باشند.
واکنش به استرس می‌تواند عاطفی، جسمی یا رفتاری باشد که در این بخش خواننده‌ی علاقه‌مند با آن آشنا خواهد شد و چگونگی برخود با این واکنش‌ها را به طور خلاصه فرا خواهد گرفت. در بخش بعد نیز تحت عنوان حل مشکل خواننده، با راه‌های حل مشکل آشنا می‌شود. خوانندگان با خواندن فصول مختلف آرام آرام با نحوه‌ی شناختن استرس و راه‌های مقابله با آن آشنا خواهند شد و این حرکت گام به گام از موفقیت‌های نویسندگی پروفسور محسوب می‌شود.
پس از این‌که قدم‌‌هایمان را کمی محکم‌تر و پیوسته‌تر کردیم تا مشکل استرس را در زندگی‌هایمان حل کنیم، درمی‌یابیم که باید از وجود استرس در خودمان آگاه شویم و برای حل مشکل به دنبال علت‌های اساسی استرس باشیم. ابتدا باید آنها را فهرست کنیم و سپس با دقت به قدم بعدی، که مراقبت از افکار منفی و بی‌فایده است، وارد شویم و بعد برای جلوگیری از آنها راهی را پیدا کنیم. پس از آشنایی با راه‌کار-های مثبت با برنامه‌ریزی و داشتن ابزار مناسب بر استرس فایق آییم. دفاع از خود در برابر استرس یکی از عناوین مهم و بحث برانگیز کتاب است، که خوانندگان با خواندن فصول قبلی به آن بسیار احتیاج دارند. با آگاهی از چگونگی دفاع از خود در برابر استرس، خواننده درمی‌یابد راه‌کارهایی وجود دارد که باید آنها را نیز بیاموزد. دفاع از خود چند جنبه دارد: دفاع جسمی، ذهنی و اجتماعی.
در دفاع جسمی با داشتن زندگی سالم و با مراقبت از خود می‌توان پیروز شد که این مهم بدون خواب کافی، تغذیه‌ی مناسب و ورزش اتفاق نمی‌افتد که با توضیح هرکدام به صورت جداگانه مطالب مفیدی در اختیار مخاطب قرار گرفته است. خودآموزی، خویشتن‌داری، تمدد اعصاب و آرامش، دیگر روش‌هایی هستند که در بخش‌های بعدی خواننده با آنها آشنا می‌شود.
