اجلاس 20 کشور صنعتی دنیا در آرژانتین روز گذشته در حالی به پایان رسید که معضلات اقتصادی دنیا نه‌تنها از این طریق کاهش نیافت، بلکه افزایش نیز پیداکرده است. آش تصمیم‌گیری‌های سران گروه 20 آن‌قدر شور است که هرساله پیش و در حین برگزاری آن، اجتماعات و اعتراضات قابل‌توجهی در سراسر جهان کلید می‌خورد.
سال گذشته ده‌ها هزار نفر در هامبورگ آلمان دست به تظاهرات زدند و امسال هم اعتراضات چشمگیر جلیقه زردهای فرانسه، مثل بمب خبری منفجر شد.
نشست‌هایی مانند گروه 20 همیشه با چالش‌هایی با شدت و ضعف‌های سینوسی روبرو بوده است اما علت این سطح از برخوردهای تند و اعتراضات شدید جامعه جهانی به آن، عمدتاً ناشی از تحولات درصحنه متزلزل جهانی است که درنتیجه عملکرد اعضای این گروه، صدای معترضین را طی تقریباً ربع قرن گذشته درآورده است.
به‌بیان‌دیگر، طرح‌هایی که قدرت‌های بزرگ اقتصادی تحت لوای جهانی‌سازی در حال انجام آن هستند، تحریک افکار عمومی را در طول سالیان گذشته در پی داشته است، لذا اعتراضات شکل‌گرفته در سال‌های اخیر، هم طبیعی است و هم ناشی از تحولات در عرصه متلاطم جهانی است.
ازاین‌رو، گروه 20، گروه 8، بریکس، اتحادیه اروپا، ناتو، بانک جهانی، سازمان تجارت جهانی، برخی از نهادها و سازمان‌های وابسته به سازمان ملل و ... در به وجود آمدن معضلات جهانی مقصرند و به‌گونه‌ای رفتار کرده‌اند که افزون بر اعتراضات عمومی، حتی کارشناسان فن نیز نسبت به خروجی این اجلاس امیدی ندارند.
یکی از نکات مهم نشست جی 20 این است که هیچ‌کدام از دستاوردهای آن برای کشورها الزام‌آور نیست؛ به این مفهوم که این کشورها از طریق نشست‌وبرخاست خود در این اجلاس نمی‌توانند تصمیماتشان را به سایر کشورهای جهان دیکته کنند. ضمن اینکه در میان حاضرین گروه 20، اختلافات عمیقی وجود دارد. به نمونه‌های ذیل از فشل بودن و ناکارآمدی این نشست دقت کنید.
1. 19 کشور از اعضای این گروه، اتفاق‌نظر دارند که توافق اقلیمی پاریس را اجرایی کنند ولی آمریکا به رهبری ترامپ زیر بار اجرای آن نمی‌رود. این اختلاف آن‌قدر بالا گرفت که به نوشته خبرگزاری آسوشیتدپرس، جمع‌بندی بر سر بیانیه پایانی را با مشکل مواجه کرده بود.
شورش‌های کم‌سابقه اخیر فرانسه نیز مرتبط با اجرای توافقنامه اقلیمی پاریس است و مکرون هم گفته است که در همین راستا، یک گام هم به عقب بازنخواهد گشت و از طریق افزایش قیمت سوخت به دنبال کاهش آلاینده‌های محیطی و جایگزین شدن انرژی‌های نوین است.
بااینکه ظاهر این سخنان زیباست اما به دلیل اینکه نتیجه چنین تصمیمی به افزایش قیمت‌ها، تعطیلی کارخانه‌ها و فشار بر قشر ضعیف و متوسط در اروپا منتهی می‌شود، اعتراضات گسترده‌ای را سبب شده است، چراکه نقشه راه مناسبی برای عملیاتی کردن بدون دردسر این توافق وجود ندارد. از طرفی، آمریکا هم به دنبال بهره‌برداری‌های خود از عدم پذیرش این معاهده است و آن را ترمزی برای اقتصاد خود می‌داند.
2. نمونه دیگر، بحث مهاجرین است. مشکلاتی که تحت عنوان بحران مهاجرتی در چند سال اخیر به وجود آمده عمدتاً ناشی از تلاش بازیگران عرصه بین‌الملل برای تسلط بیشتر ژئوپولتیک و هژمونیک بعد از بحران سوریه است. بحران مهاجرت، بحرانی تصنعی و ساختگی است که به دلیل اغراض سیاسی تشدید شده و نتیجه آن، گرفتاری بیش از 50 میلیون آواره و پناه‌جو در سراسردنیا است.
آمریکا و اروپا با حمایت از گروه‌های تروریستی و تکفیری، بزرگ‌ترین مسببان این بحران بین‌المللی هستند اما تاکنون هیچ راه‌حل جدی و دائمی برای حل این معضل که به‌طور مستقیم با اقتصاد جهانی در ارتباط است برنداشته‌اند و امسال هم مثل سال گذشته، هیچ نتیجه ملموسی برای رفع آن به دست نیامد.
جالب اینکه آمریکا معتقد است اجلاس گروه 20 اساساً ذات و بن‌مایه‌ای اقتصادی دارد لذا طرح چنین مسائلی خارج از دستور کار نشست این گروه است و نباید به آن پرداخته شود! ترامپ که کشورش ازجمله عاملان اصلی بحران مهاجرت است، این روزها در مرزهای خود با مکزیک با مهاجرین دست‌به‌گریبان است و به خاطر جداسازی کودکان مهاجر از والدینشان تحت‌فشار قرار دارد.
وی برای توجیه این اقدام ضد انسانی و ضد حقوق بشری خود به مردم کشورش گفته است که مشکل اروپا در حل بحران مهاجران را ببینید! آمریکا نمی‌خواهد تجربه اروپا را تکرار کند.
3. اختلاف بعدی اعضای نشست گروه 20 به سازوکار تجارت جهانی بازمی‌گردد. آمریکا با شروع جنگ تجاری با چین، درصدد رفع‌ورجوع مشکلات اقتصادی خود برآمده و به‌طور یک‌جانبه و بدون در نظر گرفتن قواعد تجارت بین‌المللی، بر واردات کالاهای چینی تعرفه وضع کرده است. ترامپ بنا دارد که تعرفه‌های گمرکی بر ۲۶۷ میلیارد دلار محصولات چینی را از ۱۰ درصد به ۲۵ درصد افزایش دهد.
این رویایی از زمانی آغاز شد که رئیس‌جمهور آمریکا چین را به «سیاست‌های تجاری غیرمنصفانه» متهم کرد و خواستار اصلاح روابط تجاری با این کشور شد. رئیس‌جمهور آمریکا حتی تهدید کرده بود که سازمان تجارت جهانی را به سبب مخالفت با سیاست‌های تجاری و تعرفه‌ای واشنگتن ترک خواهد کرد.
وی در مصاحبه با بلومبرگ گفته بود: «اگر آن‌ها کار خود را بهبود نبخشند، من سازمان تجارت جهانی را ترک می‌کنم... آن‌ها سالهاست که خیلی بد با آمریکا برخورد می‌کنند، این سازمان باید روش خود را تغییر دهد.» از طرفی، آمریکا ساز مخالفت با متحدین اروپایی خود را هم کوک کرده است و عرصه را تا جایی بر کشورهای قاره سبز تنگ کرده که برای اولین بار پس از جنگ جهانی دوم، از لزوم استقلال از واشنگتن سخن به میان آورده‌اند.
4. افزون بر این، کشورهای عضو این نشست، نه‌تنها در تحقق اهداف جهانی بلکه در بهبود اوضاع اقتصاد خود نیز ناکام مانده‌اند. آژانس اعتبارسنجی مودیز در ابتدای سال گذشته میلادی پیش‌بینی کرده بود که تولید ناخالص ملی کشورهای گروه 20 در سال 2018 به میزان 3.3 درصد و در سال 2019 به 3.1 درصد رشد خواهد رسید. این در حالی است که آمار و ارقام سال جاری صحت این پیش‌بینی را نشان می‌دهد و حاکی از آن است که اوضاع این کشورهای مدعی برای سال آتی بدتر خواهد شد.
5. نکته پایانی اینکه به نظر می‌رسد نشست‌های سالانه گروه 20 بیش از آنکه به نفع اقتصاد بین‌المللی باشد، به عرصه‌ای برای تسویه‌حساب‌های شخصی و گروکشی از یکدیگر بدل شده است، چراکه تنش‌های مختلف بر سر مسائل ارزی، از دیگر موارد مناقشه اجلاس گروه ۲۰ بود.
این تنش‌ها پس‌ازآن افزایش یافت که ترامپ در توئیتی نوشت: «آمریکا باید از حق خود برای احقاق چیزی که در این مدت از طریق دست‌کاری غیرقانونی در نرخ ارز و توافقات تجاری با چین و اتحادیه اروپا ازدست‌داده است عقب‌نشینی نکند. چین، اتحادیه اروپا و دیگران نرخ بهره و پول خود را دست‌کاری کرده‌اند درحالی‌که روزبه‌روز از رقابت‌پذیری صنایع ما کاسته می‌شود.»
و بالاخره اینکه افزایش اعتراضات جهانی، بدتر شدن اوضاع اقتصاد دنیا پس از برگزاری این اجلاس، لاینحل باقی ماندن معضلات بین‌المللی مثل بحران مهاجرت و بهره‌برداری‌های سیاسی از آن، نشست گروه 20 را به آتلیه‌ای برای عکس گرفتن سران جهان تبدیل کرده است تا محلی برای رفع‌ورجوع مشکلات جهانی.
منبع: حمایت
