به گزارش ایسنا، قیمت نفت بیش از ۳۰ درصد ریزش کرده و عربستان سعودی از روسیه خواسته است برای کاهش دوباره تولید همکاری کند. اتحاد آنها موفق شد دو سال پیش بازار را احیا کند اما معلوم نیست روسیه این بار نیز همراهی کند. دولت روسیه نسبت به عربستان سعودی فشار کمتری از پایین رفتن قیمت‌های نفت احساس می‌کند و شرکت‌های روسی نیز از رکورد بالای تولید و نقدینگی برخوردار هستند.

رینر سیل - مدیراجرایی شرکت اتریشی OMV در این باره می‌گوید: این که روس‌ها تمایل دارند تولیدشان را کاهش دهند، باید صبر کنیم و ببینیم.

تنها قیمت نفت مطرح نیست بلکه پای روابط سیاسی میان ولادیمیر پوتین - رییس جمهور روسیه، و محمد بن سلمان - ولیعهد عربستان، نیز مطرح است. مسکو ناچار است مسائل اقتصادی را در برابر تمایل برای گسترش نفوذش در خاورمیانه سبک و سنگین کند.

شراکت موفق

دو سال از زمانی که عربستان سعودی و روسیه دهه‌ها رقابت تجاری و اختلاف نظر ایدئولوژیکی خود را کنار گذاشتند تا اتحادی متشکل از ۲۵ تولیدکننده نفت معروف به اوپک پلاس را تشکیل دهند، گذشته است. در طول ۱۸ ماه کاهش تولید مشترک که در ژانویه سال ۲۰۱۷ آغاز شد، این گروه اشباع عرضه را حذف و قیمت‌های نفت را تقویت کرد و به یکی از بدترین دوره‌های رکود بازار نفت پایان داد.

این تولیدکنندگان در ژوئن که ماموریت کاهش تولید را تقریبا خاتمه یافته ارزیابی کردند و همچنین تحت تاثیر تهدید تحریم‌های آمریکا علیه صادرات نفت ایران، روند محدودیت عرضه را معکوس کردند. خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان سعودی و الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه متحدان خود را به سوی توافقی برای افزایش قابل توجه تولید هدایت کردند.

شراکت آنها اکنون دچار چالش شده زیرا تصمیمشان نتیجه معکوس داشته است. با اقدام مسکو و ریاض برای باز کردن شیرهای نفت، شرکت‌های حفاری نفت آمریکا نیز تولیدشان را به سطح کم سابقه‌ای افزایش دادند. در این بین، تهدید ترامپ برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران عملی نشد و دولت آمریکا همزمان با آغاز تحریم‌ها، به هشت خریدار بزرگ ایران برای ادامه وارداتشان معافیت داد.

از اکتبر، بهای معاملات نفت برنت از بالاترین رکورد چهار ساله خود ۲۶ دلار کاهش پیدا کرده است. شاخص قیمت نفت جهانی اکنون حدود ۶۰ دلار در هر بشکه معامله می‌شود که پایین سطح قیمت مورد نیاز برای متوازن شدن بودجه اکثر اعضای اوپک است.

ترامپ همچنین نقش مهمی برای اتحاد اوپک پلاس ایفا می‌کند. وی همچنان سعودی‌ها را برای پایین نگه داشتن قیمت نفت تحت تحت فشار نگه داشته است. عربستان در مواجهه با تهدید فزاینده قانون نوپک آمریکا و مجازات‌های دیگر مربوط به قتل خاشقجی، ممکن است تصمیم بگیرد به خواسته رییس جمهور آمریکا عمل کند و شیرهای نفت را باز نگه دارد.

کاهش بیشتر تولید؟

در حال حاضر حداقل به نظر می‌رسد سعودی‌ها قیمت‌های بالاتر را ترجیح می‌دهند. فالح ۱۲ نوامبر در ابوظبی گفت: اوپک پلاس باید میزان عرضه خود را دستکم یک میلیون بشکه در روز کاهش دهد. با این حال منابع آگاه اظهار کرده‌اند: تولید نفت این کشور ماه جاری به رکورد ۱۱.۱ میلیون بشکه در روز رسیده است. اما وزیر انرژی عربستان گفت: صادرات روزانه در دسامبر حدود ۵۰۰ هزار بشکه کاهش خواهد یافت.

گویا نواک چندان مجاب نشده است. وی ۱۹ نوامبر در مسکو گفت: تولیدکنندگان پیش از تصمیم گیری درباره مداخله، باید تحولات بازار را در نوامبر و اوایل دسامبر ببینند. قیمت‌های نفت از آن زمان به محدوده ۶۵ تا۷۵ دلار که پوتین گفته بود قیمت مناسبی برای روسیه است، سقوط کرده‌اند.

طبق اعلام کرملین، رییس جمهور روسیه ممکن است در حاشیه دیدار سران گروه جی ۲۰ در آرژانتین، با ولیعهد عربستان دیدار کند. اگر این دو به توافق برسند، نهایی کردن آن در نشست اوپک پلاس در وین بر عهده فالح و نواک خواهد بود.

منافع روسیه

ایلدار داولتشین، تحلیلگر انرژی در شرکت "وود اند کو" با اشاره به این که قیمت بالای نفت برای روسیه به اندازه سابق اهمیت ندارد و حتی ممکن است قیمت بالا برای این کشور مشکل‌ساز شود، گفت: برخی از مسائل، همکاری میان روسیه و اوپک در زمینه تولید نفت را محدود می‌کنند.

رشد قیمت نفت در ابتدای امسال اتفاق خوبی برای روسیه بود. دولت روسیه حدود ۴۵ درصد از درآمد بودجه خود را سال جاری از نفت و گاز بدست خواهد آورد اما حتی اگر شاخص قیمت اورال روسیه به ۴۰ دلار کاهش پیدا کند، می‌تواند هزینه‌های سال آینده را پوشش دهد.

تولیدکنندگان نفت روسیه مانند روس‌نفت اشتیاق چندانی برای کاهش مجددا تولید نشان نداده‌اند. به‌سازی سیستم مالیاتی روسیه به معنای آن است که تولید بالاتر و قیمت پایین‌تر نفت کمک می‌کند تولیدکنندگان سود بیشتری را حفظ کنند در حالی که محدودیت‌های عرضه، طرح‌های آغاز پروژه‌های جدید را به تاخیر خواهد انداخت.

اما از سوی دیگر دلایل سیاسی زیادی وجود دارد که پوتین بخواهد اتحاد با همتای سعودی خود را تجدید کند. روسیه نفوذش در خاورمیانه را در سال‌های اخیر افزایش داده و پیمان با متحد واشنگتن در این منطقه، موقعیت کرملین را تحکیم خواهد کرد.

تحلیلگران معتقدند اگر عربستان سعودی در وین پیشنهاد کاهش تولید را مطرح کند، روسیه دستاوردهای سیاسی موافقت با چنین پیشنهادی را غیرقابل مقاومت خواهد دید حتی اگر مزایای اقتصادی آن جای بحث داشته باشد. از میان ۳۶ تحلیلگر و معامله‌گری که در نظرسنجی بلومبرگ شرکت کردند، ۳۱ نفر پیش‌بینی کردند اوپک پلاس با کاهش حداقل ۱.۱ میلیون بشکه در روز از میزان تولید گروهی موافقت خواهد کرد.