برناردو برتولوچی کارگردان نامدار سینمای جهان درگذشت.

برتولوچی در مکتب نئورئالیزم ایتالیا پرورش یافت. اما به زودی از آن مکتب عبور کرد و به راهی که تمناهای اش را پاسخ می داد قدم نهاد.

برتولوچی در زمره ی سینماگران چپ گرای ایتالیا و جهان بود. اما نگره های چپ گرایانه اش با کسانی چون پیر پائولو پازولینی (فیلمساز هموطن اش) تفاوت داشت. پازولینی مارکسیستی ارتدوکس بود که در نقد و رد ایمان مذهبی بی پروا عمل می کرد. اما برتولوچی یک مارکسیست یا چپ روشنفکر به حساب می آید.

شاید اگر ایدئولوژی مارکسیستی پازولینی در میان نبود، می توانستیم آثاری چون دکامرون او را متاثر از اندیشه های نقد گرایانه ی نیچه (فیلسوف بزرگ پست مدرن) به اخلاق مسیحی قلمداد کنیم. اما چنین نبود و پازولینی مبنای نگرش و جهان معرفتی اش بر انگاره هایی غیر از آن بود.

همکاری های پرثمر برتولوچی با ویتوریو استورارو بجز آنکه آثار سینمایی بزرگی را به ارمغان آورده است، به گمان من در تعدیل و تلطیف نگره های برتولوچی به جهان معنا بی تاثیر نبوده است. استورارو، در آثاری چون بودای کوچک و آخرین امپراتور (از ساخته های برتولوچی) چنان فضایی از رنگ و نور و معنویتی خاص رقم زده است که فاصله ای زیاد با رئالیزم سوسیالیستی دارد. منطقا گپ و گفت های برتولوچی و استورارو برای رسیدن به زبان بصری و روایت برای هر دو فیلم، به یک شهود بصری انجامیده است. و شاید که شهودهایی از این دست که نتیجه ی مجالست های این دو بوده، از تیزی ها و تندی های چپ گرایانه ی برتولوچی کاسته باشد.

به هر روی، برتولوچی کارگردانی بزرگ و تاثیر گذار بود. ما می توانیم با جهان معنای برخی از فیلم های اش موافق نباشیم، اما نمی توانیم اهمیت و جایگاه رفیع اش را در سینمای جهان نادیده بگیریم