عربستان سرزمین بسیار مهمی در جهان محسوب می شود. با اینحال تا چند سال پیشتر ساختار فرتوت و سنتی مشخصه بارز عربستان بود و زمینه ای برای تغییر نقشش در سیاست منطقه دیده نمی شد. چرخ چرخید و افرادی از آل سعود به قدرت رسیدند که طمع غرب برای انتفاع بیشتر از ظرفیت های این سرزمین را تحریک کردند.
اگر چه بسیار گفته شده که باورهای افراطیون اسلامی از آموزه های سازمان های عربستانی ناشی می شود اما طی آشفتگی پیش کسوتان عربیت (مصر، لیبی، عراق و سوریه) غرب از ادعای زعامت ریاض بر جهان عرب و حتی جهان اسلام استقبال می کند به امیدی که از این رهگذر بتواند نظم مطلوب خود و اسرائیل را در خاورمیانه تثبیت کند. لازمه تحکیم مهتری عربستان، باوراندن لیاقت رهبران جدید سعودی بود و اولین سفر خارجی رئیس جمهور کنونی امریکا به عربستان در خدمت پیشبرد آن برنامه ریزی شد. ده ها مقام از دول جهان اسلام همراه با دونالد ترامپ در مهمانی ملک سلمان و فرزندش گرد نشستند تا از آن روز تحمیل تصویر «واقعیت جدید عربستان» بر افکار عمومی جهان جدیتر دنبال شود.
نقش اول نمایش واقعیت جدید را محمد بن سلمان به عهده گرفت و پس از کنار زدن دومین ولیعهد، قدرتمندترین مرد میدان عربستان شد. او در جهت باوراندن رویاپردازی ها حتی به سنن وطنش یورش برد و در رسانه های جهانی با لقب «مصلح سعودی» تحسین شد. از سویی نگرانی از رسم کودتای ارتش های قدرتمند عربی مانعی بر راه انعقاد قراردادهای پر سود تسلیحاتی بود. از این رو اصلاح طلب میانه روی سعودی باید توامان نقش یک رهبر قدر قدرت و مسلط را نیز بر عهده می گرفت تا انباشت تسلیحات بی خطر به نظر برسد.
هر چند تبلیغ مداوم این تصویر کاذب تا حدودی بر بدکاری های داخلی و خارجی بن سلمان سرپوش می گذاشت اما سرانجام رسوایی عالمگیر بازی با سرنوشت یک روزنامه نگار مشهور، داغ ننگی آشکار بر پیشانی بن سلمان نشاند!
- در عرصه داخلی، اکنون متولیان دینی و متمولان سنتی عربستان، مخالفان تقویت شده ولیعهد محسوب می شوند. از سویی بن سلمان در تقلای تبرئه خود از جنایت، وعده قربانی کردن نزدیکانش را داده است. در نتیجه قربانی شدن نزدیکترین حلقه وفاداران ولیعهد زین پس عوامل ماجراجویی های او نیز احساس امنیت نخواهند داشت و بن سلمان ضمن تزلزل، آزادی عمل پیشین را هم از دست می دهد. او ناچار است برای یافتن راههای معقول بقا بیشتر فکر کند! مخدوش شدن تصویر فرمانده مسلط در موازنه قوا هم لاجرم به کند کردن روند تقویت ارتش منجر می شود تا مبادا وسوسه های کودتایی جان بگیرند و همین به تنهایی یک چالش مدیریتی فرساینده است.
- در عرصه منطقه ای، بن سلمان نشان چندانی از غیرتمندی و شریعتمداری ندارد و موضع اخلاقی عربستان را به شدت تضعیف کرده است. بنابراین رویای عربستان محمد بن سلمان نه تنها در رهبری مذاکرات صلح عربی با اسرائیل و ناتوی عربی تعبیر نمی شود بلکه حتی از قدرت چانه زنی ایشان در پرونده یمن کاسته خواهد شد.
- در عرصه جهانی، دیگر «بن سلمان اصلاح طلب میانه روی مسلط» وجاهت پیشین را ندارد و اعلام هر مشارکت چشمگیری با دولت سعودی حساسیت افکار عمومی جهان را تحریک می کند. از سویی تداوم همکاری های تسلیحاتی غرب با این حکام سعودی، در مکانیسم ارزیابی های حقوق بشری غرب و انسجام تبلیغات عوامفریبانه ایشان اختلال ایجاد خواهد کرد و واضح است که تشدید شلختگی حقوقی، تیغ ایشان علیه کشورهای دیگر از جمله ایران و ونزوئلا را کند می کند.
ساختن تصویر کاذب از «واقعیت جدید» به قصد زیرسازی اقدامات مزورانه غرب سابقه ای طولانی دارد. در نمونه ای از ایران باید اظهارات بن رودز (معاون مشاور امنیت ملی اوباما) را به یاد آورد که فاش کرد به هدف موجه جلوه دادن معامله هسته ای علی رغم سیاه نمایی ایران، «اتاق پژواک» مدیریت شد تا دولت یازدهم جمهوری اسلامی موجودیتی بدیع تبلیغ شود. به هر حال جابجایی ولیعهد کنونی سعودی با خالد، احمد یا محمد دیگری در عربستان می تواند حرکت قطار تبلیغاتی غرب را کما فی السابق تداوم بخشد اما محمد بن سلمان ضعیف (آنچنان که برشمرده شد) سرعت این حرکت را آهسته می کند.
به تجربه آموخته ایم که بدخواهان ایران اساسا با یک ایران قدرتمند مخالفند و آگاهند که تغییر آن حاکم و این مقام ایرانی از قوت ایشان خارج است. ایشان همواره به دنبال چینش میدانی هستند که اپوزیسیونی عقیم با توسل به هر حیله مبلغ ناکارآمدی حکومت ایران باشد شاید که پراکندن احساس یاس و درماندگی، ایرانیان را در پیگیری منافع ملی دلسرد کند. بدخواهان اجنبی حتی آگاهانه از بزرگنمایی هر وطن ستیز خودنما و بی مایه حمایت می کنند و همچنان حمایت خواهند کرد تا هر زمانی که ایران اعتمادبنفس داشته باشد. طی رقابت های منطقه ای، عربستان سعودی به میز فرماندهی جبهه خصومت با ایران ملحق شده اما اسیر ولیعهد معیوب و لنگانی است که احتمالا زین پس ضمن رفع و رجوع بی آبرویی های خود فرصت کمتری برای توطئه چینی های جاه طلبانه خواهد یافت.
پشتیبانی از حکام سعودی انتخاب غرب در این منطقه است. اگر ماندن محمد بن سلمان زمینه ساز مشارکت جهانی در ترویج تصویر کریه حکومت سعودی باشد و کنار رفتن او جا برای ظهور یک «واقعیت جدید» تازه نفس باز می کند، البته که تداوم حضور همین بن سلمان بدنام مزیت دارد!
