به گزارش وزارت علوم، منصور غلامی در آیین افتتاح رسمی سال تحصیلی جدید دانشگاهها با بیان اینکه نظام آموزش عالی و دانشگاه های کشور بنا به شواهد موجود همواره نهادی تغییر آفرین، اثرگذار ومتعهد به آرمان های دینی و ملی بوده اند، اظهار داشت: نقش آفرینی و سهم این نهاد در تحقق انقلاب اسلامی، ایام جنگ تحمیلی، و در فرایند توسعه و پیشرفت کشور در دوره بعد از جنگ تا به امروز سهمی درخورتوجه و محل اعتنا است.
وزیر علوم افزود: استمرار این نقش آفرینی در گرو بالندگی و حفظ جایگاه و موقعیت ممتاز آن به مثابه نهاد تولید اندیشه و قرار گرفتن در مرزهای دانش و داشتن رقابت و تعامل سازنده با نهاد های علمی جهان و شریک شدن در تولید علم و دانش جهانی است.
نهاد دانشگاه مسئول انتقال سنت های فکری، ارزش های اجتماعی و فرهنگ ملی و دینی است
وی با بیان اینکه دانشگاه فقط مرکز تولید دانش فنی و مادی نیست؛ بلکه مرکزی بی بدیل برای تفکر و تولید دانش، بینش و مسئول انتقال سنت های فکری، ارزش های اجتماعی و فرهنگ ملی و دینی است، گفت: بر این مبنا جدای از اینکه نهادی علمی است نهادی اجتماعی و فرهنگی با کارویژه جامعه پذیری و فرهنگ پذیری عمل می کند. مهم ترین کارویژه دانشگاه، تولید انسان دانشگاهی وفرهیخته است. انسانی که طلایه دار و پیشاهنگ معرفت و فرهنگ است.
ایجاد فضای آرام و بدون تنش در دانشگاه ها شرط اساسی برای توسعه علمی است
غلامی با بیان اینکه دانشگاه به عنوان بخش عاقله نظام همواره مدافع عقلانیت و سیاست های بخردانه و مدبرانه بوده است، اظهار داشت: ایجاد فضای آرام و بدون تنش در دانشگاه ها شرط اساسی برای توسعه علمی است. نهاد دانشگاه بلوغ خود را در برابر همه تحرکات و هجمه های خارج از دانشگاه نشان داده است.
کسب رتبه اول رشد علمی در جهان در سال ۲۰۱۷
وی افزود: در سال ۲۰۱۷ در بین ۲۵ کشور برتر تولید کننده علم دنیا، کشور ایران با رشد ۸.۹ درصد رتبه اول رشد علمی را کسب کرده و کشور های روسیه و چین به ترتیب با رشد ۶.۶ و ۴.۳ درصد در رتبه های دوم و سوم قرار گرفته، و با توجه به جایگاه مکتسبه؛ رقابت علمی ایران دیگر در مجموعه کشورهای در حال توسعه نیست بلکه در گردونه رقابت با کشورهای توسعه یافته است.
وزیر علوم درادامه با اشاره به رشد تولید علم در ایران برمبنای مدارک و مقالات ثبت شده در پایگاه های معتبر جهانی گفت: این رشد طی سال های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷ صعودی بوده است، به گونه ای که در سال ۲۰۱۷ در مقایسه با سال ۲۰۱۲ رشد ۳۴ درصدی را تجربه کرده ایم.
ایران در تولید علم در میان کشور های منطقه و کشورهای اسلامی رتبه اول را دارد
وی با بیان اینکه ایران در تولید علم در میان کشور های منطقه و کشورهای اسلامی رتبه اول را دارد و در بین کشورهای جنبش عدم تعهد بعد از کشور هند رتبه دوم را دارد، گفت: شاخص ارزیابی کیفیت تولیدات علمی؛ میزان استناد و ارجاع به تولیدات علمی است که از این بابت نیز موفقیت خوبی داشته ایم و رتبه کشور از رتبه ۳۰ در سال ۲۰۱۲ به رتبه ۲۲ در سال ۲۰۱۷ ارتقا پیداکرده است.
وزیر علوم تغییر جایگاه دانشگاه های کشور در نظام های معتبر بین المللی را حائز توجه دانست و گفت: دررتبه بندی تایمز در سال ۲۰۱۳ تنها یک دانشگاه از کشور ایران حضور داشت که در سال ۲۰۱۸ تعداد ۱۸ دانشگاه از ایران در این رتبه بندی حضور دارند و در رتبه بندی لایدن نیز در سال ۲۰۱۳ فقط ۵ دانشگاه ایران حضور داشتند که در سال ۲۰۱۸ این حضور به تعداد ۲۲ دانشگاه افزایش یافته است.
سال گذشته دیپلماسی علمی کشور بسیار فعال بوده است
غلامی دیپلماسی علمی کشوررا در سال گذشته بسیار فعال توصیف کرد و گفت: به لحاظ ارتباطات علمی بین المللی؛ در سال ۱۳۹۶ بیش از ۲۱۰۰ دانشمند، رئیس دانشگاه، و عضوهیات علمی خارجی برای همکاری های دوجانبه، سمینارها و دوره های آموزشی و پژوهشی در ایران حضور پیدا کرده اند، و متقابلاً ۱۴۵۰ تن از اعضای هیات علمی کشور در قالب حضور در سمینارها وپروژه های پژوهشی در دانشگاه ها وسمینارهای معتبر جهانی حضور پیدا کرده اند که نشان از فعالیت دیپلماسی علمی کشور دارد.
وی با اشاره به چند مورد از دستاورد های فناورانه و دانش بنیان کشور در سال گذشته گفت: شاخص نوآوری جهانی با شروع به کار دولت تدبیر و امید، روند تصاعدی داشته، به گونه ای که جایگاه ایران از رده ۱۲۰ در سال ۱۳۹۳ به رده ۷۵ در سال ۱۳۹۶ ارتقا یافته است.
فعالیت ۴۳ پارک علم و فناوری در سال ۱۳۹۷ در کشور
غلامی افزود: این رشد مرهون توجه به حوزه فناوری و نوآوری درمراکز آموزش و پژوهشی و نیز شرکت های دانش بنیان است که تعداد این مراکز از ۱۳۱ مورد در سال ۱۳۹۱ به ۱۹۳ مورد در سال ۱۳۹۷ افزایش یافته و تعداد پارک های علم و فناوری از ۳۳ پارک درسال ۱۳۹۱ به ۴۳ پارک در سال ۱۳۹۷ افزایش پیدا کرده و شاغلان در این پارک ها از ۱۹۰۰۰ نفر به ۴۲۰۰۰ نفر رسیده است.
وی با اشاره به لزوم اجرای طرح آمایش آموزش عالی در کشور اظهار داشت: آمایش آموزش عالی و ضرورت همراهی و توجه مجموعه عناصر نظام در راستای نیل به توازن های لازم فرایند توسعه نظام مند و پایدارو ارتقای کیفی نظام آموزش عالی کشور امری لازم و اجتناب ناپذیر است.
دیپلماسی علمی در تولید و حفظ سرمایه اجتماعی بین المللی نقش به سزایی دارد
وزیر علوم دیپلماسی علمی را از ارکان کلیدی مراودات و تعاملات بین المللی دانست و گفت: دیپلماسی علمی بی تردید در تولید و حفظ سرمایه اجتماعی بین المللی نقش به سزایی دارد و این مهم هم در گرو سعی و تلاش خستگی ناپذیر عالمان دانشگاهی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی است، که امروزه بخش قابل توجهی از دانشجویان دانشگاه های بزرگ کشور را تشکیل می دهند، و هم نیازمند حمایت دولت درزمینه تامین منابع ارزی و فراهم سازی فرصت های لازم برای تقویت دیپلماسی علمی است.
آمادگی دانشگاه ها برای کمک به دولت در همه زمینه های دانشی و سیاستی
وی با بیان اینکه امروزدانشگاه ها آماده کمک به دولت در همه زمینه های دانشی و سیاستی هستند تا کشور با اقتدار بیشتر در عرصه های داخلی و بین المللی دستاوردهای بیشتری را کسب کند، گفت: دانشگاه سختی های کار دولت را و الزام های حاکم به شرایط تحریم را هم می داند و بر این باور است که در این شرایط هیچ فرصتی را نباید از دست داد، حتی از تحریم، با سعی و تلاش مجدانه باید دل در گرو نیل به خود اتکائی، رفع وابستگی و تقویت استقلال علمی کشور، استفاده از نیروهای بومی و داخلی داده و حمایت از تولیدات علمی، دانشی و صنعتی داخلی را وجه همت خود قرار دهیم.
ارتقای انسجام و وفاق ملی، سیاست نظام آموزش عالی و دانشگاه ها است
غلامی در ادامه با بیان اینکه سیاست نظام آموزش عالی و دانشگاه ها بر ارتقای انسجام و وفاق ملی است، اظهار داشت: سیاست نظام آموزش عالی و دانشگاه ها در شرایطی که شاهد هجمه های ناجوانمردانه ای از جانب برخی از نیروهای خارجی هستیم بر ارتقای انسجام و وفاق ملی است واین مهم با سعه صدر اسلامی، مدارا و تقویت عرصه های همدلی، تفاهم و گفتگو ممکن می شود که خود نیازمند همکاری و همراهی مجموعه های مختلف درون دانشگاه و به خصوص مجموعه های بیرون دانشگاه است تا با فراهم سازی فضایی امن و آرام، امکان گفت وگو براساس اندیشه و در چهارچوب مدنیت در جامعه دانشگاهی کشورمهیا میشود.
وی با تاکید بر اینکه دانشجویان نیازمند داشتن قدرت، معنا، تاثیر، خلاقیت، زایش، تعلق دانشگاهی ومشارکت در دانشگاه و فرایند فرهیختگی هستند، گفت: حساسیت های سیاسی غیر متعارف؛ مساعد حوزه فعالیت های علمی و فرهنگی دانشگاه ها نیست وبر این باوریم که فراهم سازی بستر و فرصت برای تقویت توامان توانمندی های چندگانه مهارتی و حرفه ای؛ اجتماعی و فرهنگی در پرتو فعالیت های آموزشی، پژوهشی و مشارکت فرهنگی و اجتماعی دانشجویان نه تنها به پیامد های روانی- اجتماعی مثبتی چون خود پنداره مثبت، عزت نفس واحساس اثر گذاری و تاثیر بخشی را در فرد در پی دارد بلکه مقوم احساس نشاط، امید و تقویت هویت دینی و ملی خواهد بود.
استفاده از ظرفیت تشکل ها و انجمن های دانشجویی در توانمند سازی دانشجویان و ایجاد رونق، نشاط و امیدموثر است
وزیر علوم بهره گیری از ظرفیت های حوزه فرهنگی و دانشجویی در قالب تشکل ها و انجمن های دانشجویی را موثر دانست و گفت: عملکرداین تشکل ها که در عرصه های علمی، صنفی، دینی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی فعالیت دارند، در توانمند سازی دانشجویان و ایجاد رونق، نشاط و امید بیشتر در فضاهای آموزشی کارساز است.
وی افزود: کرسی های آزاد اندیشی، فرصتی مناسب برای دانشجویان و دانشگاهیان است تا در یک فضای علمی و به دور از هیجان، پیرامون مسائل عرصه عمومی جامعه گفتگو کنند. این کرسی ها امکانی برای رشد عقلانیت ارتباطی و گفتگوهای انتقادی و سازنده و از رهگذر آنها میتوان آستانه تحمل و مدارا را بالا برد و در محیط دانشگاهی فضای پرامید و با نشاط ایجاد کرد.
انجام ۱۲۰۰ طرح مشترک دانشگاه ها و مراکز پژوهشی با وزارت دفاع و بیش از ۲۰ طرح کلان با وزارت نفت
غلامی با اشاره به انجام ۱۲۰۰ طرح مشترک دانشگاه ها و مراکز پژوهشی با وزارت دفاع و بیش از ۲۰ طرح کلان با وزارت نفت که در دست اجراست، گفت: دانشگاه ها و مراکز پژوهشی و فناوری خود را متعهد به رفع نیاز های کشور و کمک به حل مسائل و مشکلات کشور در حوزه های مختلف صنعتی، زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و خدماتی می دانند و به این منظور به طور گسترده و راهبردی با دیگر وزارتخانه ها همکاری کرده ایم.
وی همچنین تقاضا محور ساختن رساله های تحصیلات تکمیلی، ارتباط بیشتر با صنعت و جامعه از طریق فراهم سازی فرصت حضور اعضای هیات علمی جوان در بخش های فنی و اجرایی مربوط به رشته و حوزه تخصصی شان را، توجه به امر مهارت های تکمیلی و کمک به فرایندکارآفرینی در محیط های دانشگاهی دانست.
وزیر علوم با بیان اینکه رصد مسائل روانی- اجتماعی و شرایط فرهنگی و اقتصادی دانشجویان در قالب طرح هایی چون سنجش سلامت اجتماعی دانشجویان به جد و عالمانه در دست انجام است، گفت: سیاستگذاری لازم در باب افزایش خدمات دانشجویی به منظور ارتقای کیفیت زندگی تحصیلی دانشجویان در دست انجام است که موجد افزایش رضایت دانشجویان از خدمات دریافتی بوده است. هر چند که این تلاش ها باید برای نیل به مطلوب های بیشتر تداوم یابد.
غلامی در پایان سخنان خود، بر تلاش در جهت توانمندسازی مجموعه عناصر دانشگاهی در ابعاد علمی، فنی، حرفه ای، اجتماعی و فرهنگی تاکید کرد و اظهار داشت: توجه به تقویت سرمایه های فرهنگی، اجتماعی و اخلاقی در دانشگاه هامی طلبد که در نظام بودجه ریزی و تخصیص اعتبار به افزایش سرانه فرهنگی دانشجویان و دانشگاهها اهتمام شو و همچنین برنامه ریزی برای افزایش مهارت و اشتغال پذیری دانشجویان دوره های کارشناسی با هدف توانمند تر ساختن آنها برای ورود به بازار کار از مهم ترین برنامه های سال جاری است که امید واریم با اجرای آن کاستی های موجود رفع و توانمندی های عملی دانش آموختگان دانشگاه ها افزایش یابد.
