دلایل «نه» دهلی نو به واشنگتن چیست؟ آیا نیاز شدید هند به انرژی به عنوان چهارمین اقتصاد بزرگ جهان باعث مخالفت این کشور با سیاست های تحریمی واشنگتن شده یا اینکه دهلی نو دلایل دیگری برای این مخالفت به رغم روابط نزدیکی اقتصادی و سیاسی با دهلی نو دارد.

به نظر می رسد تصمیم دولتمردان هند برای مخالفت با تصمیم ضد برجامی واشنگتن علاوه بر تامین نیاز دومین کشور پرجمعیت جهان به انرژ که بیش از 90 درصد از نیازهایش به نفت از خارج تامین می شود ،ریشه در دلایل دیگری از جمله روابط تاریخی و راهبردی با ایران ،سرمایه گذاری دهلی نو در بندر چابهار،کریدور شمال و جنوب و موقعیت ویژه هند برای مهار چین نهفته باشد.

دولتمردان هندی که به خوبی از نیات و ماهیت رئیس جمهوری تاجر پیشه آمریکا آگاهند ،حاضر نیستند منافع طولانی مدت خود در منطقه و بویژه ایران را قربانی سیاست های توسعه طلبانه و زورگویانه امریکا که هر روز تغییر می یابد، کنند. این ها و دهها دلیل دیگر باعث شده که دولتمردان هند به درخواست های هیات های سیاسی و تجاری آمریکا که در ماههای اخیر برای به صفر رساندن واردات نفت از ایران راهی دهلی نو شده اند نه بگوید.

هند در این دیدارها در قامت یک ابرقدرت ظاهر شد و اعلام کرده که نه براساس منافع آمریکا و فشارهای خارجی بلکه براساس منافع ملی تصمیم می گیرد. چندی پیش 'سوشما سواراج'، وزیر خارجه هند، در دیدار با همتای ایرانی خود، محمد جواد ظریف گفته بود کشورش تحریم‌های تجاری آمریکا علیه ایران را نادیده خواهد گرفت.

او اعلام کرده بود، 'هند به تحریم‌های سازمان ملل پایبند خواهد بود نه تحریم‌های یک کشور خاص'.

ایران به عنوان سومین کشور صادر کننده نفت به هند،نگرانی هایی در خصوص تاثیر احتمالی تحریم های آمریکا بر صادرات نفت دارد. با این حال، مقامات هندی به اکونومیک تایمز گفته‌اند تا وقتی که اروپایی‌ها از تحریم‌های آمریکا علیه ایران پیروی نکنند، بازگشت تحریم‌های آمریکا، تاثیری بر واردات نفت هند از ایران نخواهد گذاشت.

هند در واکنش به خروج دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، از برجام گفته است که همه طرف‌های این توافق باید به‌طور سازنده باهم تعامل و مساله را به‌صورت مسالمت‌آمیز حل کنند و حق ایران برای داشتن انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای باید تامین شود. اکونومیک تایمز در این گزارش اضافه کرد تصمیم رئیس‌جمهوری آمریکا برای خروج از برجام، جهان را شوکه کرد و باعث شد که نزدیک‌ترین متحدان آمریکا هم مانند فرانسه، آلمان و بریتانیا، در این‌باره ابراز نگرانی کنند.

روابط ایران و هند در سه سال اخیر، توسعه یافته‌است. در ماه مه 2016، نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، با هدف ایجاد یک رابطه استراتژیک با ایران و توسعه روابط هند با غرب آسیا، به تهران سفر کرد. در جریان سفر مودی، ایران و هند حدود 12 توافق‌نامه امضا کردند که مهم‌ترین آنها، توسعه بندر چابهار بود. مدتی بعد ایران، هند و افغانستان توافق‌نامه سه‌جانبه‌ای را امضا کردند که به موجب آن کالا‌ها از طریق بندر چابهار بین سه کشور منتقل می‌شوند.

در سفر سال گذشته روحانی به هند نیز دو کشور توافق کردند که همکاری هایشان را در حوزه های مهم از جمله انرژی و چابهار توسعه دهند. براساس گزارش وزارت امور خارجه هند،تجارت دوجانبه ایران و هند در سال 2017-2016 ، 89. 12 میلیارد دلار بود که 10.5 میلیارد دلار این مبلغ مربوط به واردات نفت بوده است.

آمریکا درحالی همچنان به‌دنبال اعمال فشار به کشورهای منطقه آفریقا و آسیا برای کاهش واردات نفت از ایران است که برخی کشورها از جمله هند، ژاپن و ترکیه همچنان در برابر درخواست‌های آمریکا برای کاهش واردات نفت ایران مقاومت می‌کنند. آمریکا پیش‌تر از کشورهای جهان از جمله هند و چین خواسته بود،خرید نفت از ایران را کاهش داده و تا 13 آبان ماه که موعد اجرایی شدن تحریم‌های آمریکا خواهد رسید خرید نفت را کاملا به صفر برسانند.

مقامات دهلی نو بارها گفته اند که از تحریم‌های آمریکا علیه ایران پیروی نکرده و تنها از تحریم‌هایی حمایت خواهد کرد که از سوی سازمان ملل وضع شده باشد. خبرگزاری رویترز روز یکشنبه به نقل از وزیر نفت هند گزارش داد که دو شرکت نفتی هند برای خرید نفت از تهران در ماه نوامبر ثبت سفارش کردند.

براساس این گزارش پالایشگاههای نفتی هند همچنان به خرید نفت از ایران ادامه می دهند و قرار است در این ماه (آبان )9 میلیون بشکه نفت از ایران وارد کند. یک منبع صنعت نفت هند نیز روز جمعه در گفت وگو با رویترز گفته بود که پالایشگاه ها برای 25.1 میلیون تن (حدود 9 میلیون بشکه)نفت ایران برنامه ریزی کرده اند.

براساس این گزارش، شرکت 'ایندین اویل' شش میلیون بشکه نفت و پالایشگاه 'مانگالور' و شرکت 'پترو کمیکال' این کشور نیز سه میلیون بشکه سفارش داده اند.

تصمیمم دولتمردان هند برای مقابله با سیاست ضد برجامی ترامپ و ادامه خرید نفت ایران علاوه بر تقویت جایگاه هند باعث می شود که حربه زنگ زده تحریم برای کشوری که معتاد به تحریم شده حتی برای متحدان نزدیک و استراتژیک این کشور بی اعتبار شود.

پالایشگاههای هند در سال مالی گذشته 27.2 میلیون تن نفت خام از ایران خریدند که این میزان نسبت به سال قبل از آن بیش از 100 درصد افزایش داشته است.